Scripta Manent

Ο αγαπητός φίλος Κώστας Μαυρουδής που

 έκανε με την Αργυρώ του ένα οδοιπορικό 
στο Άμστερνταμ μας έστειλε τις εντυπώσεις του. 
Θα θυμάστε δε από πέρυσι το καταπληκτικό
Sripta Manent για την Αίγυπτο

                                        Τετάρτη 17/4/2013

       Το πολυαναμενόμενο ταξίδι στο Άμστερνταμ, άφησε μικτές εντυπώσεις. Πολύ ακριβή χώρα η Ολλανδία ρε φίλε!... Αυτά που ήξερα στο Βέλγιο καλύτερα να τα ξεχάσω. 

    Έκλεισα (μου έκλεισαν μάλλον) δωμάτιο σε προσιτό σημείο της πόλης καθώς και εισιτήρια για το τραίνο. Το ταξίδι με ταχεία (79 € έκαστον για απλή μετάβαση) από τον σταθμό Midi.

    Τρεις σύντομες στάσεις έκανε το τραίνο: Στην Αμβέρσα, το Ρότερνταμ και το αεροδρόμιο Σχίπχολ (Schiphol). Ίσως να χρειάζεται επίσκεψη στο Ρότερνταμ με το μεγάλο λιμάνι του, αλλά εμείς σταθήκαμε στον σταθμό του μόνο πέντε λεπτά. Παίρνει κανείς μια σημαντική εικόνα για την χώρα κατά την διαδρομή προς Σχίπχολ, όπου για πολλά χιλιόμετρα το τραίνο προχωράει σε πεδιάδα γεμάτη γυάλινα θερμοκήπια και αρδευτικές τάφρους. Πρόκειται για τεράστιες μονάδες που, το ξέρουμε αυτό, τροφοδοτούν την Ευρώπη με γεωργικά προϊόντα. Κάτι λιγότερο από 2 ώρες η διαδρομή μέχρι την πόλη κι εγώ νόμιζα ότι ήταν κοντά στην Αμβέρσα. Κάπου στην μέση της Ολλανδίας βρίσκεται το Άμστερνταμ, δηλαδή αρκετά βορειότερα.

   Ο σταθμός τραίνων του Άμστερνταμ (Amsterdam Centraal Station) δεν χρειάζεται περιγραφή, είναι απλώς μεγαλειώδης. Από την είσοδο η οδός Damrak  μας οδηγεί στην Dam Square, την κεντρική πλατεία της πόλης. Προηγουμένως καθίσαμε σ’ ένα φαγάδικο, Los Toros λέγεται και φάγαμε τις μακαρονάδες μας για να στανιάρουμε. 34,5 € πήγαν δυο μακαρονάδες, μια μπύρα κι ένα νερό. Ένας στενός δρόμος που αρχίζει από την πλατεία μας οδηγεί στο Rho Hotel όπου θα περάσουμε το βράδυ. Την ρεσεψιόν μας περίμενε η έκπληξη ότι χρωστούσαμε ένα υπόλοιπο 155 €, διότι (λέει) το ποσόν που πληρώσαμε με την κράτηση ήταν εγγύηση.

    Δεν υπήρχε πολλή ώρα στην διάθεσή μας και βγήκαμε στην πόλη. Διαπιστώνεις αμέσως ότι το Άμστερνταμ είναι πόλη που ανήκει στους πεζούς και τα ποδήλατα. Οι συγκοινωνίες είναι άριστα οργανωμένες με μετρό, τραμ και λεωφορεία. Δεν χρειαζόμασταν μετρό, άλλωστε τι να το κάνουμε στον περιορισμένο χρόνο της διαμονής. Το τραμ ήταν αρκετό. Αν κοιτάξεις ένα χάρτη της πόλης με τις διαδρομές τραμ και λεωφορείων, διαπιστώνεις ένα κάναβο γραμμών που καλύπτει όλη την πόλη. Αν κρίνω από τους αριθμούς που γράφει κάθε όχημα, πρέπει να υπάρχουν 26 γραμμές τραμ, έμαθα τελικά ότι είναι 16. Μπαίνεις από την πρώτη πόρτα, αγοράζεις το εισιτήριό σου (2,80 €) από τον / την οδηγό που ισχύει για μία ώρα και πας όπου γουστάρεις. Το άλλο μέσον μεταφοράς που εκπλήσσει, είναι το ποδήλατο κι αυτό διότι δεν υπάρχει – κυριολεκτικά -  κανένας δρόμος στην πόλη χωρίς λωρίδα για ποδήλατα. Ίσως αυτό είναι κατορθωτό επειδή η πόλη σχεδιάστηκε κατάλληλα, έτσι που το αυτοκίνητο έχει περίπου εξαφανιστεί από τα περισσότερα μέρη. Στο κέντρο που γυρίζαμε, τα περισσότερα αυτοκίνητα που βλέπαμε ήσαν της αστυνομίας, ασθενοφόρα και αυτοκίνητα βαν για τροφοδοσία. Ακόμα και ταξί δεν βλέπεις τακτικά.   Τα ποδήλατα είναι άπειρα (ακόμα και μονοθέσιο ταξί ποδήλατο υπάρχει!) και τρέχουν έτσι που πρέπει να προσέχει ο ανύποπτος πεζός. Κι εγώ ανύποπτος ήμουνα αφού περπατούσα στην λωρίδα των ποδηλάτων. Στην αρχή ξαφνιαζόμουν που άκουγα τα ντριινν, νομίζοντας ότι πήγαινα από το πεζοδρόμιο, -«άντε ρε βλάκα, έλεγα, που θα σου κάνουμε και χώρο» - διότι δεν ξεχώριζα την λωρίδα των πεζών από των ποδηλάτων. Όμως τα ποδήλατα, επειδή ακριβώς κυριαρχούν, απαιτούν προσοχή. Οι ποδηλατόδρομοι είναι τμήμα του πεζοδρομίου με τους πεζούς να κρατούν την δικιά τους γειτονική λωρίδα. Υπάρχουν μάλιστα και διαβάσεις πεζών στους ποδηλατόδρομους . Υπάρχουν και διαβάσεις πεζών και ποδηλάτων στα φανάρια, έτσι που το ποδήλατο δεν σταματάει σχεδόν ποτέ, αν φυσικά δεν εμποδίζεται από το φανάρι. Ακόμα και σε στενά δρομάκια, το πεζοδρόμιο είναι για τον πεζό και η κεντρική λωρίδα για το ποδήλατο. Για να συνηθίσουμε να μην περπατάμε στην λωρίδα ποδηλάτων φάγαμε πολλά ντριιιιν….

       Το Rijksmuseum (Κρατικό Μουσείο) ήταν ο βασικός προορισμός μας σ’ αυτό το ταξίδι. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου και διαθέτει μια τεράστια συλλογή Φλαμανδών ζωγράφων, κάτι που μας ενδιέφερε. Διάβασα ότι διαθέτει 200 αίθουσες και 1.000.000 εκθέματα. Δεν μας ενδιέφεραν όλα αυτά, μόνο τους Φλαμανδούς θέλαμε. Είχε όμως πάει 5,0 η ώρα και το Μουσείο κλείνει στις 6,0. Αύριο θα επανέλθουμε για να έχουμε άνεση χρόνου.

Φυσικά έχει κι άλλα Μουσεία το Άμστερνταμ, όπως το Μουσείο Βαν Γκογκ, που είναι στην ίδια περιοχή και είναι κλειστό λόγω ανακαίνισης. Παραδίπλα το κτίριο της Ορχήστρας Concertgebauw. Ωραία θα ήταν η ζωή αν τα προλαβαίναμε όλα αυτά, αλλά θα ελπίζουμε σε καλύτερες μέρες – η ελπίδα τελειώνει τελευταία. Προς το παρόν ήταν μοναδική η ευκαιρία να κάνουμε βαρκάδα στα κανάλια. Κοντά στο Μουσείο ήταν προκυμαία της Amsterdam Canal Cruises στο κανάλι Singelgracht. Ξέρουμε ότι η πόλη χαρακτηρίζεται από τα κυκλικά σχεδόν ομόκεντρα κανάλια. Χωρίζεται σε δύο τμήματα από τον ποταμό Έι (Het IJ) , το Βόρειο και το Νότιο,  όπου και η παλιά πόλη.

    Βγάλαμε εισιτήρια (2Χ15 €) και το ποταμόπλοιο ξεκίνησε. Υπάρχει ηχογραφημένη αφήγηση των σημείων που περνάει το πλεούμενο σε διάφορες γλώσσες, αλλά δεν μας ενδιέφεραν τέτοιες λεπτομέρειες. Το πρωτότυπο θέαμα αρκεί, αφού δύσκολα μπορείς να συγκρατήσεις όλα τα κτίρια, εκκλησίες ιστορικά σημεία που αναφέρθηκαν. Λίγα πράγματα συγκρατώ : Το σπίτι της Άννας Φρανκ, το Μουσείο επιστημών ΝΕΜΟ, μια συνοικία με ποταμόσπιτα, μια περίεργη γέφυρα σαν αυτή που ζωγράφισε ο Βαν Γκογκ, την γειτονιά με τα «κορίτσια», το μοντέρνο κτίριο της Όπερας και το Ναυτικό Μουσείο μόλις βγήκαμε στον ποταμό Έι. Ακριβώς εκεί τοποθετήθηκε ένα ομοίωμα (;) παλιού ιστιοφόρου σε φυσικό μέγεθος.

      Κάπου μιάμιση ώρα κράτησε η κρουαζιέρα και επιστρέψαμε με το τραμ στην  Dam Square. Έπρεπε να χαζέψουμε την Nieuwe Kerk (Νέα Εκκλησία) και το Koninklijk Paleis (Βασιλικό Παλάτι). Η πρώτη ήταν κλειστή και δεν χρησιμοποιείται πια παρά για διάφορες εκδηλώσεις, αφού διαθέτει, λένε, εξαιρετικό εκκλησιαστικό όργανο. Ούτε το Paleis χρησιμοποιείται πια από τον Μεγαλειότατο, αλλά για διάφορες εκδηλώσεις των γαλαζοαίματων. Είναι ωστόσο τεράστιο και εντυπωσιακό κτίριο που δεσπόζει στην πλατεία. Βλέπεις νεαρόκοσμο να συνωστίζεται στην πλατεία, νεανικά μουσικά συγκροτήματα, άμαξες με άλογο που περιμένουν πελάτη και τραπεζάκια στις γύρω καφετέριες. Η πλατεία τέμνεται στα δύο από την οδό Damrak. Στο ανατολικό της τμήμα έχουν κατασκευάσει οβελίσκο – μνημείο για τους πεσόντες στον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο. Νεαρόκοσμος συνωστίζεται μπροστά στο μνημείο δίνοντας το δικό του χρώμα στην περιοχή. Δεν χρειάστηκε να χαζέψουμε κι εμείς. Φάγαμε κάτι πρόχειρο και πήγαμε κατάκοποι στο ξενοδοχείο.

   Νωρίς στις 8,30 της Πέμπτης 18/4/2013, ετοιμάσαμε τα πράγματά μας και κατεβήκαμε για πρωινό. Κάποια σάντουιτς έπρεπε να μας συντηρήσουν την υπόλοιπη μέρα. Αφήσαμε την βαλίτσα στο ξενοδοχείο και γραμμή για το Μουσείο. Με εισιτήριο 2Χ15 €, κατευθυνθήκαμε στον 2ο  Όροφο όπου και η πτέρυγα με τους ζωγράφους που ενδιέφεραν. Να ξεχωρίσω κάποια έργα που συγκέντρωναν μεγαλύτερο ενδιαφέρον του κόσμου:

Vermeer.

Η γαλατού

Δρόμος του Ντελφτ

Γυναίκα ντυμένη στα μπλε 

 

Rembrandt

Οι σύνδικοι της συντεχνίας των υφασματεμπόρων.

Νυχτερινή περιπολία 

Η Εβραία  νύφη

Frans Hals

The Meagre Company 

Pieter de Hooch

Figures in a Courtyard behind a House

Γυναίκα που ξεψειρίζει την κόρη της

Woman with a Child in a Pantry

Jan Asselijn

Ο τρομαγμένος κύκνος 

Joachim von Sandrart

Militia Company …

Bartholomeus van der Helst

Militia Company of District VIII …..

    Σ’ αυτούς τους πίνακες καταφέραμε και κρατήσαμε σημειώσεις, ακολουθώντας και το πλήθος που έδειχνε το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του. Προσωπικά, εκτός από Βερμέερ, Ρέμπραντ και Χαλς, αγνοούσα την ύπαρξη των υπολοίπων. Τι να κάνουμε; Μετά από κάποιες δεκαετίες κατάφερα να μάθω μερικούς Φλαμανδούς. Οι επόμενες δεκαετίες θα είναι πιο παραγωγικές. Στον πρώτο όροφο έχει νεότερους ζωγράφους : Μονέ, Βαν Γκογκ, 

Κορό κλπ. Πολύ λίγους όμως. Μην ξεχνάμε ότι υπάρχει πολύ κοντά το Μουσείο του Βαν Γκογκ που είναι κλειστό και το Rijksmuseum μας ενδιέφερε για τους Φλαμανδούς. Φυσικά έχει πολλές αίθουσες Ασιατικής τέχνης και δεν ξέρω τι άλλο. Πολλές ώρες κράτησε η επίσκεψη και ο κόσμος που μαζεύτηκε ήταν άπειρος. Κάναμε ένα γύρο στο κτίριο να το θαυμάσουμε απ’ όλες τις όψεις. Χάσαμε έτσι την στάση του τραμ. Βρήκα ένα φύλακα του Μουσείου και τον ρώτησα. Ένας συμπαθής μαύρος ήταν ο άνθρωπος. Με πήρε απ’ το χέρι με πήγε ώς  την γωνία,

-        Να εκεί, μου λέει, θα πάρεις το 2 ή το 5. Εκεί σου λέω, πού κοιτάς εσύ; 

-        Μωρέ, έχασα την γυναίκα μου και την ψάχνω… Α, να την!

-        Δεν σε καταλαβαίνω ρε άνθρωπε, μου λέει ο μαύρος, έχασες την γυναίκα σου και δεν την κοπάνησες ;;;

          Φθάσαμε στο ξενοδοχείο τέλος πάντων, πήραμε την βαλίτσα και το κόψαμε με τα πόδια για τον Σταθμό. Τρεις ώρες περιμέναμε για το τραίνο της επιστροφής, τι να κάναμε, πού να σκοτώσουμε την ώρα μας;