ΑΛΩΝΙΣΤΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ, ΟΙ ΘΡΥΛΙΚΕΣ ΠΑΤΟΖΕΣ [1 από 2)

    Στις 14-11-16 δημοσιεύσαμε  σχετικά για  το θέρο με τα δρεπάνια και το αλώνισμα στα αλώνια. Αυτός ο τρόπος της πρώτης επεξεργασίας των δημητριακών (συλλογή των στάχιων και εκβολή του καρπού) σίγουρα κράτησε πάρα πολλούς αιώνες μέχρι αρχές της δεκαετίας του ΄60. Στη συνέχεια για καμιά δεκαπενταριά χρόνια εισβάλουν οι αλωνιστικές μηχανές, οι θρυλικές πατόζες μέχρι περίπου τα πρώτα χρόνια του ΄70, όπου ήρθαν οι θεριζοαλωνιστικές μηχανές (ταυτόχρονα θερισμός και αλώνισμα) και κυριάρχισαν παντού.

Η πρώτη αλωνιστική μηχανή για τα ρύζια του βάλτου. Κώστας Κόλιας, Λεωνίδας Φαναράς,

Νώντας Ξουραφάς και πίσω ο Ντίνος Ξουραφάς. Επάνω: Γίώρης Βλάχος, Σπύρος Κόλλιας,
Βασ. Αντωνόπουλος και Ηλ. Διαμαντόπουλος.

 

Η αλωνιστική μηχανή ή πατόζα άφησε πολλές νοσταλγικές αναμνήσεις σε όλους τους παλιότερους που έχουν βιώματα από αυτή την αγροτική εργασία.

Οι πρώτες πατόζες – αλωνιστικές μηχανές, εμφανίστηκαν στην περιοχή μας το 60, και ήταν μηχανοκίνητες. Την κίνηση την έπαιρναν από τρακτέρ LANTZ ή ΣΤΑΓΕΡ. Την έστηναν από το προηγούμενο απόγευμα στο λιβάδι ή σε κάποια περιφέρεια (μεριά) και η «γιορτή» ξεκινούσε χαράματα το πρωί "για να έχει δροσούλα" όπως έλεγαν.

Στην αρχή το άχυρο έβγαινε από την μηχανή χοντρό. Αυτό όμως δημιουργούσε πρόβλημα στα ζώα γιατί ήταν δύσκολο να το μασήσουν. Δεν άργησε όμως να γίνει η βελτίωση. Πρόσθεσαν ένα μηχάνημα, το αχυροκοπτικό.

Ένας κύλινδρος με πυκνά δόντια πολύστροφος έκανε το άχυρο ψιλό και με την βοήθεια μιας ισχυρής αεροτουρμπίνας και με έναν σωλήνα προσαρμοσμένο, το άχυρο το έστελναν μακριά.

Υπήρχαν διάφορα αλωνιστικά συγκροτήματα Το κάθε συγκρότημα αποτελούνταν από μια οργανωμένη ομάδα ανθρώπων που εργάζονταν όλο το εικοσιτετράωρο ασταμάτητα σε βάρδιες με αρχηγό πάντα τον μηχανικό.

 Ο μηχανικός ήταν ο καπετάνιος (όπως είναι στο καράβι). Υπήρχαν κανόνες που ήταν άγραφος νόμος για την καλή λειτουργία του αλωνισμού. Πολλές φορές ο μηχανικός είχε και βοηθό. Δεύτερος στην ομάδα ήταν ο παραλήπτης. Αυτός ήταν ο γραμματικός, ο ζυγιστής που κρατούσε όλους τους λογαριασμούς. Έπαιρνε το αλωνιστικό δικαίωμα και κανόνιζε τις βάρδιες.

Ο μηχανικός φρόντιζε να έχει έμπειρους εργάτες. Κυρίως όμως τον ενδιέφερε ο ταϊστής. Έπρεπε να πέφτει η κανονική ποσότητα μέσα στη χοάνη και με ένα πολύ ειδικό τρόπο, ώστε να μην μπουκώνει η μηχανή. Αν συνέβαινε αυτό, ο μηχανικός θα το αντιλαμβανόταν ακόμα και αν κοιμόταν.Ο ήχος της μηχανής άλλαζε, έπεφταν οι στροφές του τρακτέρ και της μηχανής, χαμήλωναν τα φώτα και πολλές φορές πετούσε και το κουμάντο – το λουρί – που έπαιρνε τις στροφές από το τρακτέρ. (ΠΗΓΗ: http://afiervmata.blogspot.gr/2011/06/blog-post_01.html)

Όλα τα λεφτά στο θέμα είναι η συνέντευξη

 του αλωνιστή Παναγιώτη Καρατζά που 

θα αναρτηθεί σε νέα μας ανάρτηση