ΛΑΪΚΙΣΜΟΣ: Η ΛΟΙΜΩΔΗΣ ΝΟΣΟΣ ΤΟΥ ΛΑΟΥ

     Όπως τα κλάματα δεν έχουν καμία σχέση με το θρήνο και το χαζοχαρούμενο γέλιο με τη σάτιρα και την  κωμωδία, έτσι και  η λαϊκότητα δεν έχει με το λαϊκισμό. Ο λαϊκισμός είναι η υπερβολική και μη αυθεντική λαϊκότητα.  Το πιο πρόσφορο έδαφος όπου ανθοφορεί ο λαϊκισμός είναι η πολιτική και μάλιστα σε όλες τις ιδεολογίες και τα συστήματα. Όμως συναντάται   και στις τέχνες με ανάλογη μορφή. Και στους δύο τομείς, πολιτική και τέχνες,  ο λαϊκισμός ακολουθεί την ίδια πορεία. Από τα ρεμπέτικα του Στέλιου και τα λαϊκά του Τσιτσάνη και του Καζαντζίδη περάσαμε στα ελαφρολαϊκά τύπου Βοσκόπουλου, Λε-Πα , Ζήνας και φθάσαμε στα σημερινά ψώνια που άδουν στα διάφορα ριάλιτι (Καλομοίρα, Καραφώτη και λοιπούς).   
       Έτσι και από τη λαϊκότητα  στο λαϊκισμό,  στους λαϊκιστές  τύπου Ψωμιάδη, δικού μας Πανταζή και άλλων ουκ έστιν  αριθμός.

       Τα κύρια γνωρίσματα του λαϊκισμού είναι:

·       Η επίκληση στο λαό, συνεχής και αδιάλειπτη με ένα  τρόπο γενικόλογο και αόριστο  «Με θέλει ο λαός» «ο λαός  αποφασίζει και μόνο στο λαό δίνω αναφορά»

·       Η έλλειψη οποιασδήποτε νύξης  στις πραγματικές διαστάσεις του λαού που είναι οι αντιθέσεις και οι αποκλίσεις του. Η αταξικότητα είναι βασικό στοιχείο κάθε αναφοράς.

·       Η καλλιέργεια της διχοτομίας στους πολίτες. Οι ντόπιοι από τη μια μεριά και οι Αθηναίοι από την άλλη, οι Έλληνες και οι…Αλβανοί.

·       Η συμμετοχή σε όλες τις κοινωνικές δραστηριότητες και εκδηλώσεις των πολιτών του δήμου, πανηγύρια, γάμους, κηδείες, βαφτίσια κτ.λ. και η έντονα συναισθηματική, αγαπησιάρικη  επαφή και επικοινωνία.

·       Η εσκεμμένη ανειλικρίνεια και η δημαγωγία με αυτοπροβολή ως προστάτη, σωτήρα.

·       Η κολακεία των αδυναμιών και ελαττωμάτων των πολιτών  για να εξασφαλίσουν την εύνοιά τους και η επιλογή τρόπων που τους χαϊδεύουν τα αυτιά, ασχέτως εάν μακροπρόθεσμα τους βλάπτουν όπως οι περιλάλητες χωματερές, οι φυλακές.

·       Η υιοθεσία και ο ασπασμός  κάθε έννοιας εθνικιστικής και μισαλλόδοξης.[i]

·       Η επίδραση κυρίως στον απλό πολίτη, τον αφελή, τον ευκολόπιστο, τον προδομενο.

      Η αλήθεια δεν είναι ποτέ λαϊκίστικη (Ν.  Δήμου)

      Ο λαϊκισμός είναι κιτς, κακόγουστος, αγράμματος και αντίθετος με τον ορθολογισμό, που στηρίζεται στη λογική. Μπορεί να είναι:      

       Λόγιος,

       Συνειδητός ( Ανδρέας  Παπανδρέου)

       Μη συνειδητός (Τσοβόλας)

       Λεβέντικος (Τσάβες)

      Υπάρχει και ο Κουτσαβακιστικος (Τζάμπα μάγκας  που λένε, κουραδόμαγκας). Σε αυτή τη συνομοταξία ανήκει κι ο δικός μας, ο περιβόητος Πανταζής.

                                                    

---

[i] Πρέπει να σημειώσουμε ότι ο φασισμός και ο ναζισμός δεν είναι λαϊκισμός καθότι και οι δυο στοχεύουν στο υπερεθνικό κράτος με περιφρόνηση στον ίδιο το λαό, ενώ ο λαϊκισμός τον επικαλείται.

(Tomas Ferenczi)

[1] Κλασσική περίπτωση φθηνού λαϊκισμού, που έχει μείνει παροιμιώδης, είναι οι ευχετήριες κάρτες των πολιτικών ανδρών στους πολίτες αν και πολλάκις είχαν αποδημήσει εις κύριον. Στην είσοδο της Στοάς, Πατησίων και Κοδριγκτώνος, τα τελευταία τριάντα χρόνια και μέχρι πριν από λίγο καιρό, πουλούσε λουλούδια ο κυρ-Βασίλης,άνθρωπος θεόφτωχος που δεν είχε στον ήλιο μοίρα. Παρόλα αυτά ήταν βασιλικός, ψωμί και ελιά και Κώτσο βασιλιά. Κάθε πρωτοχρονιά λάβαινε κάρτα από το Λονδίνο, υπογραμμένη από τον ίδιο τον Κοκό παρακαλώ, που την κρατούσε σαν φλουρί κωσταντινάτο και όλο το χρόνο την επιδείκνυε με καμάρι και δέος.