10 Ιουνίου 1944: Η σφαγή του Διστόμου

Δίστομο, Νομός Βοιωτίας, 10 Ιουνίου 1944. 70 χρόνια πριν, ο τόπος μας γνώρισε μία από τις αγριότερες σφαγές που έγιναν ποτέ. Διακόσιοι δεκαοκτώ συμπολίτες, ανάμεσα στους οποίους βρίσκονταν ηλικιωμένοι, έγκυες γυναίκες και βρέφη, σκοτώθηκαν από δυνάμεις των SS. Ο λόγος; Η διαταγή που έλαβε ο Fritz Laufenbach, λοχαγός των SS του 2ου λόχου του 1ου τάγματος του 7ου τεθωρακισμένου συντάγματος της αστυνομίας SS, να μετακινήσει τον λόχο του από την Λειβαδιά προς το Δίστομο, Στείρι και Κυριάκι, με σκοπό την εκκαθάριση Ελλήνων ανταρτών στην δυτική πλευρά του Ελικώνα.

Νωρίς το πρωί της ίδιας ημέρας, οι δυνάμεις του 11^ου Λόχου του ΙΙΙ/34 τάγματος του ΕΛΑΣ, με Διοικητή τον Λοχαγό Χριστόφορο, κατευθύνθηκαν με εντολή προς το Στείρι, αναμένοντας την άφιξη των Γερμανών. Οι τελευταίοι έμαθαν την παρουσία ανταρτών στην περιοχή, αφού τρομοκράτησαν κατοίκους του Διστόμου. Έτσι, 4 γερμανικά και 2 επιταγμένα ελληνικά φορτηγά γεμάτα με άνδρες των SS μεταμφιεσμένους σε χωρικούς για να μην κινήσουν υποψίες , έφυγαν από το Δίστομο με προορισμό το Στείρι, με στόχο φυσικά την εκκαθάριση πληθυσμού και εκεί.

Η μάχη στο Στείρι διήρκησε περίπου δύο ώρες, το μεσημέρι της 10^ης Ιουνίου. Τελικά, οι Γερμανοί αναγκάστηκαν να οπισθοχωρήσουν. Οι απώλειές τους ήταν μεγάλες: περίπου 40 νεκροί άνδρες, μεταξύ αυτών και ένας αξιωματικός που εκτελούσε χρέη μεταφραστή, ο οποίος μεταφέρθηκε τραυματισμένος και πέθανε στο Δίστομο. Δεν ήταν μικρός, όμως, ο αριθμός του άμαχου ελληνικού πληθυσμού που χάθηκε άδικα στη μάχη αυτή.

Τηρώντας την λογική του «οφθαλμόν αντί οφθαλμού και οδόντα αντί οδόντος», οι Γερμανοί κατευθύνθηκαν εκ νέου προς το Δίστομο, αρχίζοντας μία ανηλεή σφαγή των κατοίκων του χωριού. Μεταξύ άλλων, βίασαν γυναίκες, εκτέλεσαν βρέφη και αποκεφάλισαν τον ιερέα του χωριού. Τη νύχτα, πριν φύγουν, έκαψαν τα σπίτια του χωριού, ενώ στο δρόμο του γυρισμού προς την Λειβαδιά εξακολούθησαν να σκοτώνουν όποιον άμαχο συναντούσαν. Λίγες μέρες μετά, στις 24 Ιουνίου 1944, οι Γερμανοί έκαψαν τα σπίτια στο Στείρι, χωρίς, όμως, ανθρώπινες απώλειες, καθώς αυτή τη φορά οι κάτοικοι πρόλαβαν να κρυφτούν.

Απολογισμός: 228 νεκροί, ανάμεσά τους 117 γυναίκες και 111 άνδρες, εκ των οποίων οι 53 ήταν παιδιά κάτω από 16 χρονών. Και αυτοί ήταν μόνο οι νεκροί του Διστόμου, καθώς, σύμφωνα με την μαρτυρία του απεσταλμένου του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού Eλβετού George Wehrly, οι νεκροί στην ευρύτερη περιοχή έφτασαν τους 600.

Υπεύθυνος για την σφαγή στο Δίστομο θεωρήθηκε ένας από τους επικεφαλής, ο Hans Zampel, ο οποίος μετά το τέλος του πολέμου συνελήφθη στην Γαλλία και εκδόθηκε στην Ελλάδα. Στην πορεία ζητήθηκε η μεταφορά του στην Γερμανία για τις εκεί έρευνες όπου και παρέμεινε. Τελικά, παραμένει ελεύθερος μέχρι και σήμερα. Όπως ισχυρίστηκε ο ίδιος, εκτελούσε εντολές ανωτέρων. Ο λοχαγός των SS, Fritz Lautenbach είναι ο άνθρωπος που εκτέλεσε την εντολή και συνέταξε την σχετική ψευδή αναφορά.

Φτάσαμε στο σήμερα και η δικαιοσύνη δεν αποκαταστάθηκε ποτέ. Μάλλον θα χάθηκε κάπου στην πορεία, όπως άδικα χάθηκαν τόσοι άνθρωποι. Οι αγώνες, βέβαια, δεν τελειώνουν, καθώς εδώ και αρκετά χρόνια, οι κάτοικοι του Διστόμου διεκδικούν την αποζημίωση των θυμάτων της σφαγής. Οι απαντήσεις που λαμβάνουν είναι, όμως, αρνητικές, τόσο από την γερμανική όσο και από την ελληνική κυβέρνηση. Άλλωστε, ακόμα ψάχνουμε ποιος και τι χρωστάει σε ποιον, ξεχνώντας ότι κάποια πράγματα δεν μετριούνται και δεν αντικαθίστανται και επιβεβαιώνοντας ότι η ανθρώπινη λήθη είναι η κυριότερη αιτία της διαιώνισης των ατιμώρητων εγκλημάτων.

πηγή: pints.gr