Μια τουρκάλα συγγραφέας γράφει ένα συγκλονιστικό κείμενο για το πραξικόπημα

Η Ετζέ Τεμελκουράν, συγγραφέας, δημοσιογράφος και πολιτική αρθρογράφος, ανήκει στις δημοφιλέστερες προσωπικότητες της σημερινής Τουρκίας. Γεννήθηκε το 1973 στη Σμύρνη. Το 1995 αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Άγκυρας και το 1993 άρχισε τη δημοσιογραφική της σταδιοδρομία στην εφημερίδαΤζουμχουριέτ. Έκτοτε έχει εκδώσει έρευνες και βιβλία για ζητήματα που παραμένουν ακανθώδη στην πατρίδα της, όπως είναι το Κουρδικό ή το Αρμενικό, τα δικαιώματα των γυναικών και η ελευθερία της έκφρασης. Μεταξύ των βραβείων που έχει λάβει είναι και το Pen for Peace Award. Το άρθρο της για τη νύχτα της περασμένης Παρασκευής στην Τουρκία αντανακλά το φόβο, την αμφιβολία και την αγωνία για το αύριο της                       

Είναι μιά­μιση τη νύχτα και απ’ όλους τους μινα­ρέ­δες στην Τουρ­κία ακού­γε­ται αστα­μά­τητα αυτή η ειδική μακρό­συρτη προ­σευχή που λέγε­ται σε περι­πτώ­σεις θανά­του. Τελειώ­νει η μία, αρχί­ζει η άλλη. Το μπου­μπου­νητό των μαχη­τι­κών αερο­σκα­φών πάνω απ’ τις στέ­γες μας μπερ­δεύ­ε­ται με αυτή την προ­σευχή, που φτά­νει μέχρι το μεδούλι και που για μας αναγ­γέλ­λει το θάνατο. Όταν οι ήχοι απ’ τις συμπλο­κές στα­μα­τάνε, έρχο­νται από τα τζα­μιά ανα­κοι­νώ­σεις για αντί­σταση στο στρατό:

«Τζι­χάντ είναι! Βγείτε για τον Αλλάχ στους δρό­μους!»

Τι κάνετε, όταν ανα­ρω­τιέ­στε αν το επό­μενο πρωί θα ξυπνή­σετε με ένα στρα­τιω­τικό πρα­ξι­κό­πημα ή σε μία Ισλα­μική Δημο­κρα­τία;

Αστείο ήταν αυτό.

Ο σαρκασμός φθάνει αδιανόητες κορφές

Εδώ και καιρό οι άνθρω­ποι στην Τουρ­κία μετράνε τα όρια του χιού­μορ, για να δια­τη­ρή­σουνε την πνευ­μα­τική τους υγεία. Ο σαρ­κα­σμός φθά­νει αδια­νό­η­τες κορ­φές. Δεν ξέρω αν αυτό είναι δείγμα αρρω­στη­μέ­νης ευαι­σθη­σίας ή αν οι άνθρω­ποι απλώς προ­σπα­θούν να τα βγά­λουν πέρα με τη ζωή, όμως ενώ ανα­ρω­τιό­μα­στε πότε θα σπά­σουνε τα τζά­μια από το θόρυβο των μαχη­τι­κών αερο­σκα­φών, πότε θα φτά­σουν έξω απ’ την πόρτα μας οι πυρο­βο­λι­σμοί που πλη­σιά­ζουν, στα κοι­νω­νικά μέσα, το μονα­δικό τόπο όπου μιλάμε μεταξύ μας, κυκλο­φο­ρούν ανέκ­δοτα:

«Η τουρ­κική δημο­κρα­τία πέθανε, γι’ αυτό ακού­γε­ται η σελά».

Στην αρχή ήταν όντως σχε­δόν αστείο, ήταν πιο λογικό να πιστέ­ψεις ότι ήταν σκη­νο­θε­τη­μένο. Μία χού­φτα σαστι­σμέ­νοι νέοι στρα­τιώ­τες είχε κλεί­σει μία από τις γέφυ­ρες στο Βόσπορο. Φωνά­ζανε στους ανθρώ­πους: «Πηγαί­ντε σπί­τια σας!» Έχω γρά­ψει ένα μυθι­στό­ρημα για το στρα­τιω­τικό πρα­ξι­κό­πημα του 1980, ξέρω ότι κανένα πρα­ξι­κό­πημα δεν γίνε­ται έτσι. Το πρα­ξι­κό­πημα είναι σοβαρή υπό­θεση.Άνθρω­ποι που έχουν ζήσει πρα­ξι­κο­πή­ματα έγρα­ψαν αμέ­σως στα κοι­νω­νικά μέσα: “Είναι παι­χνίδι του Ερντο­γάν, λέει: «Κάνουν πρα­ξι­κό­πημα ενα­ντίον μου», και την επό­μενη μέρα θα ανα­κη­ρυ­χθεί πρό­ε­δρος”.

Πιο σοβαρό έγινε το πράγμα, όταν ο Ερντο­γάν εμφα­νί­στηκε στα κανά­λια της τηλε­ό­ρα­σης μέσω της υπη­ρε­σίας chat Facetime και καλούσε το λαό να βγει στους δρό­μους, για να προ­στα­τέ­ψει τη δημο­κρα­τία. Ήμουν πεπει­σμένη ότι κανέ­νας, που λόγω συλ­λο­γι­κής μνή­μης γνώ­ριζε πόσο βίαια είναι τα πρα­ξι­κο­πή­ματα, δεν θα έβγαινε στους δρό­μους. Ωστόσο, μέσα σε λίγα λεπτά γέμι­σαν οι δρό­μοι με αυτο­κί­νητα γεμάτα ανθρώ­πους, που φώνα­ζαν «Αλλά­χου Άκμπαρ – Ο Θεός είναι μεγά­λος!». Ένα παρά­λογο θέαμα.

Εμείς φοβόμασταν τη νύχτα που ξημέρωνε Σάββατο.

Στο αερο­δρό­μιο άνθρω­ποι έδι­ναν κλο­τσιές σε τεθω­ρα­κι­σμένα, πολί­τες έπια­ναν ομή­ρους νεα­ρούς στρα­τιώ­τες που ούτε καν αντι­στέ­κο­νταν, υπήρ­ξαν ακόμα και περι­στα­τικά λιν­τσα­ρί­σμα­τος στρα­τιω­τών.

Τα συν­θή­ματα «Αλλά­χου Άκμπαρ» σύντομα ακού­γο­νταν και στο CNN Türk. Μέσα σε μια ώρα, αφού η παρου­σιά­στρια είχε πει: «Στρα­τιώ­τες κατα­λαμ­βά­νουν το σταθμό», εμείς δεν βλέ­παμε στην οθόνη στρα­τιώ­τες με μία δια­κή­ρυξη για το πρα­ξι­κό­πημα, αλλά έναν παρά­ξενο νεαρό άντρα, προ­φα­νώς οπαδό του Ερντο­γάν. Φώναξε τρεις φορές «Αλλά­χου Άκμπαρ» στην κάμερα κι ύστερα κάθισε βαριε­στη­μέ­νος.

 Όλη η χώρα παρα­κο­λου­θούσε εκεί­νον τον άντρα με το ροζ μπλου­ζάκι, που ασχο­λού­νταν με το κινητό του και προ­σπα­θούσε με το τηλε­χει­ρι­στή­ριο να θέσει σε λει­τουρ­γία τις συσκευές τηλε­ό­ρα­σης του σταθ­μού. Συγ­χρό­νως βάζαμε μαξι­λά­ρια στα τζά­μια στα παρά­θυρα που έτρι­ζαν από το μπου­μπου­νητό των μαχη­τι­κών αερο­σκα­φών. Τίποτα και­νούρ­γιο για μας, η θλίψη και ο φόβος μας διαρ­κώς δια­κό­πτο­νται από παρα­λο­γι­σμό.

Εμείς φοβό­μα­σταν τη νύχτα που ξημέ­ρωνε Σάβ­βατο. Μόνο ο πρό­ε­δρος της Δημο­κρα­τίας δεν φοβό­ταν! Το αερο­πλάνο του έκανε κύκλους για πολλή ώρα στον αέρα, όταν τελικά προ­σγειώ­θηκε στο αερο­δρό­μιο Ατα­τούρκ στην Ισταν­μπούλ, μεταξύ των χιλιά­δων ανθρώ­πων που τον περί­με­ναν εκεί βρι­σκό­ταν και ο γαμπρός του, ο υπουρ­γός μας Ενέρ­γειας Μπε­ράτ Αλμπαϊ­ράκ. Ενώ η από­πειρα πρα­ξι­κο­πή­μα­τος που υπο­κι­νή­θηκε από μία χού­φτα στρα­τη­γούς ολί­σθαινε στο χάος, ενώ μαχη­τικά αερο­σκάφη βομ­βάρ­δι­ζαν το Κοι­νο­βού­λιο στην Άγκυρα, ενώ γνώ­στες της Ιστο­ρίας έκα­ναν συγκρί­σεις με το Ράιχ­σταγκ, ήταν εντυ­πω­σιακό πόσο ήρεμα αντέ­δρα­σαν εκεί­νοι οι δύο:

«Χάρη μάς κάνει ο Αλλάχ μ’ αυτό. Γιατί; Επειδή αυτό το περι­στα­τικό θα φέρει μία εκκα­θά­ριση στις ένο­πλες δυνά­μεις μας».

Μ’ αυτό ήταν σαφές σε τι χώρα θα ξυπνού­σαμε το επό­μενο πρωί. Σε μια χώρα, στην οποία κυκλο­φο­ρούν φωτο­γρα­φίες, που δεί­χνουν έναν από εκεί­νους, που κλή­θη­καν να βγουν στους δρό­μους για να υπε­ρα­σπι­στούν τη δημο­κρα­τία, να κόβει το λαρύγγι σε έναν στρα­τιώτη που είχε παρα­δο­θεί. Ήταν το πρωί μιας χώρας, στην οποία δεν ενι­σχύ­θηκε η δημο­κρα­τία, αλλά ο Ερντο­γάν.

Το κεί­μενο αυτό της Ετζέ Τεμελ­κου­ράν δημο­σιεύ­τηκε στις 17/7/2016 στην ιστο­σε­λίδα της γερ­μα­νι­κής εφη­με­ρί­δας «Frankfurter Allgemeine Zeitung». Μετά­φραση από τα τουρ­κικά στα γερ­μα­νικά: Sabine Adatepe και MonikaDemirel

Μετά­φραση από τα γερ­μα­νικά: Αλέ­ξαν­δρος Κυπριώ­της

Από τις Eκδό­σεις Καστα­νιώτη κυκλο­φο­ρεί το μυθι­στό­ρημά της «Η μαγική πνοή των γυναι­κών» σε μετά­φραση της Στέλ­λας Χρη­στί­δου