ΖΩΗΣ ΜΠΕΝΑΡΔΟΣ: Εκδόσεις "ΔΡΟΜΩΝ": ΟΤΑΝ ΗΜΟΥΝ ΜΕ ΤΟΝ ΑΡΗ - Αναμνήσεις και μαρτυρίες TOY ΓΙΩΡΓΟY ΚΟΤΖΙΟΥΛΑ

Είναι άφατη η χαρά μας που σήμερα σας παρουσιάζουμε

ένα μικρό δείγμα του αξιόλογου έργου του Ζώη

Μπενάρδου, των εκδόσεων "ΔΡΟΜΩΝ", 

που με την πολύχρονη πορεία του

κοσμεί τον πνευματικό χώρο 

και δη της έμπρακτης προσφο-

ράς στη λογοτεχνία.

Εξάλλου ο Ζώης είναι καλός φίλος και πατριώτης(Μακισταίος)

  Το βιβλίο αυτό αποτελεί μοναδικό ιστορικό ντοκουμέντο, που είναι σημείο αναφοράς στην ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία για την περίοδο της Εθνικής Αντίστασης στην Ελλάδα (1941-1945). Η ολοκληρωμένη τούτη έκδοση, με την προσθήκη μαρτυριών και κειμένων που παραλείφθηκαν από την πρώτη εκδοτική παρουσίαση, προκαλεί πρόσθετο ενδιαφέρον, γιατί αποκαλύπτει και άλλα άγνωστα γεγονότα και πτυχές εκείνου του αγώνα.

   Ο Γιώργος Κοτζιούλας, που γνώρισε και έζησε από κοντά τον πρωτοκαπετάνιο του ΕΛΑΣ Άρη Βελουχιώτη, με τις αναμνήσεις και τις μαρτυρίες του, που γράφονται είτε κατά τη διάρκεια των γεγονότων είτε λίγους μήνες μετά το θάνατο τού Άρη, εκθέτει με άμεσο και γλαφυρό τρόπο την προσωπικότητα και τη δράση του αρχικαπετάνιου του ΕΛΑΣ και των συναγωνιστών του.

    Ο Κοτζιούλας, στο έργο του αυτό, δεν έχει σκοπό ούτε να γράψει ιστορία ούτε να εξυπηρετήσει σκοπιμότητες, αλλά να εκθέσει τα πράγματα όπως τα έζησε, με τους αυθεντικούς διαλόγους των πρωταγωνιστών. Με τα κείμενα αυτά ο αναγνώστης θα βιώσει την αμεσότητα των στιγμών, θα ανασυνθέσει τα «ήθη» των προσώπων, θα διεισδύσει στα κίνητρα των «δράσεων» που καθόρισαν τον αντιστασιακό αγώνα, τόσο των πρωτεργατών όσο και του λαού.

Επειδή είναι το πρώτο κείμενο που γράφτηκε αμέσως μετά το θάνατο του Άρη Βελουχιώτη,
από έναν δόκιμο και καταξιωμένο λογοτέχνη, από τους λίγους που βγήκαν στα βουνά κοντά στις μάχιμες αντιστασιακές ομάδες κατά την κατοχή, έχει ξεχωριστή αξία, επειδή είναι άμεσο και αυθεντικό, χωρίς να αποφεύγει να θίξει και «κακώς κείμενα» του αγώνα εκείνου.

   Ο Γιώργος Κοτζιούλας γεννήθηκε στις 23 Απρίλη 1909 στην Πλατανούσα των Τζουμέρκων. Φοίτησε στο δημοτικό του χωριού του και πήγε σχολαρχείο στο Καλέντζι Ιωαννίνων (1920-22) κι ύστερα στο γυμνάσιο της Άρτας, μέχρι το 1926, οπότε έρχεται για εργασία και σπουδές στην Αθήνα. Εγγράφεται το 1927 στη Φιλοσοφική Σχολή. Εργάζεται ως μεταφραστής, διορθωτής και συντάκτης. Γράφει ποιήματα, πεζά, επιφυλλίδες και κριτικές. Το 1931 τυπώνει την πρώτη του μελέτη “Ο Στρατής Μυριβήλης κ’ η πολεμική λογοτεχνία” και το 1932 την πρώτη ποιητική του συλλογή “Εφήμερα”.

Μένει σε παράγκες και η υγεία του κλονίζεται. Το 1932-33 επιστρέφει στο χωριό του για να συνέλθει από τις αρρώστιες και την υπερκόπωση. Συγκεντρώνει λαογραφικό υλικό και συνεχίζει να συγγράφει. Επιστρέφει στην Αθήνα. Δημοσιεύει το ταξιδιωτικό “Περιδιαβάζοντας στο Άγιον Όρος”, μεταφράζει δοκίμια, άρθρα, μελέτες, επιγράμματα από την Παλατινή Ανθολογία, Θουκυδίδη, Ηρόδοτο, Πλούταρχο. Γράφει πλήθος διηγημάτων, κριτικών και χρονογραφημάτων. Υπηρετεί το στρατιωτικό του. Η κακή διαβίωση και η σκληρή εργασία τον οδηγούν στη φυματίωση. Αναρρώνει σε σανατόρια και εξοχές της Αττικής.

     Το 1938-39 εκδίδει τα: “Σιγανή Φωτιά”, “Η Δεύτερη Ζωή”, “Γρίφος” και “Το Κακό Συναπάντημα κι άλλα διηγήματα”. Παράλληλα εκδίδεται στις εκδόσεις Ζαχαρόπουλου η μετάφρασή του με σχόλια στην “Αθηναίων Πολιτεία” του Αριστοτέλη. Το φθινόπωρο του ΄41 επιστρέφει στο χωριό του. Μεταφράζει Αρχαίους και Λατίνους κλασικούς. Κρατά και ημερολόγια (1941-1948).

      Το 1943 εντάσσεται στο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ.

Αναλαμβάνει την καλλιτεχνική διεύθυνση της 8ης Μεραρχίας. Ιδρύει τη “Λαϊκή Σκηνή” και γράφει θεατρικά έργα. Ακολουθεί τον Άρη Βελουχιώτη και καταγράφει γεγονότα. Γράφει ποιήματα. Το 1945 στη Λάρισα τυπώνει το “Θεσσαλικό Παζάρι”, ε νώ το 1946 στην Αθήνα εκδίδει τα “Τρία ποιήματα προπολεμικά”, “Ο Άρης” και “Οι Πρώτοι του Αγώνα”. Το 1948 συλλαμβάνεται.

    Το 1950 παντρεύεται την Ευμορφία Κηπουρού. Εκδίδει το δοκίμιο “Πού τραβάει η ποίηση;” και το 1952 και 1954 τις ποιητικές του συλλογές “Φυγή στη Φύση” και “Ηπειρώτικα” και τη μετάφραση του Φινλανδικού έπους “Καλεβάλα” και έργων, όπως “Οι Άθλιοι”, “Η Παναγία των Παρισίων”, “Μαρία Στιούαρτ”, “Μεγάλες Προσδοκίες”, “Μπεν Χουρ” κ.α.

      Πεθαίνει στις 29 Αυγούστου 1956.

      Μετά το θάνατό του θα εκδοθούν: “Άπαντα”, τόμος 1ος 1956, ποίηση, τόμος 2ος 1957, πεζά, τόμος 3ος 1959, ποίηση, από τις εκδόσεις “Δίφρος” (επανέκδοση 2013), “Όταν ήμουν με τον Άρη”, (“Θεμέλιο”, 1965) και “Θέατρο στα βουνά”, (“Θεμέλιο”, 1976  “Δρόμων”, 2014), “Ανέκδοτα Γράμματα”, με τον Ε. Χ. Γονατά, (“Κείμενα”, 1980) και “Αγαπητέ Κοτζιούλα”, (“Οδυσσέας”, 1994), επιλογή αλληλογραφίας με λογοτέχνες. “Ο Γ. Κοτζιούλας μεταφράζει και σχολιάζει αρχαίους Έλληνες συγγραφείς” (“Οδυσσέας”, 2015). “Πικρή ζωή και άλλα πεζογραφήματα” (“Δρόμων”, 2015). Μεγάλο μέρος του έργου του παραμένει ανέκδοτο στο “Αρχείο Γ. Κοτζιούλα”.
[Στο εγγύς μέλλον θα παρουσιάσουμε και άλλες σπουδαίες φετινές εκδόσεις του Ζώη]