Γενοκτονία και εθνoκάθαρση

  Κωνσταντίνος Τσάβαλος ... 

   Μεγάλη κουβέντα έχει ξεκινήσει σχετικά με το τι είναι εθνοκάθαρση και τι είναι γενοκτονία.

Σύμφωνα με τον νομικό ορισμό του ΟΗΕ η γενοκτονία ορίζεται από το άρθρο 2 της Σύμβασης για την Πρόληψη και την Τιμωρία του Εγκλήματος της Γενοκτονίας του 1948 και αναφέρει πως  

•   Ως  γενοκτονία λέμε πράξεις που σκοπό έχουν την καταστροφή ολόκληρου ή μέρους μιας εθνικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας.      Τέτοιες πράξεις είναι η δολοφονία μελών της ομάδας, η σωματική ή πνευματική ζημιά σε μέλη της ομάδας καθώς επίσης και η ηθελημένη δημιουργία συνθηκών φυσικής καταστροφής ολόκληρης ή μέρους της ομάδας

• Ως εθνoκάθαρση ορίστηκε από Επιτροπή του ΟΗΕ το 1993 η προσπάθεια δημιουργίας εθνικά ομοιογενών γεωγραφικών περιοχών μέσω βίαιου εκτοπισμού πληθυσμών που ανήκουν σε ιδιαίτερες εθνικές ομάδες. Η εθνοκάθαρση προϋποθέτει την πλήρη απομάκρυνση και των τελευταίων υπολειμμάτων της στοχευμένης ομάδας μέσω της καταστροφής πολιτισμικών στοιχείων, όπως είναι τα μνημεία, τα νεκροταφεία και οι τόποι λατρείας

      Σε μια αυστηρότερη και γενικότερη μορφή της η εθνοκάθαρση είναι η εξάλειψη μιας μη επιθυμητής ομάδας σε μία κοινωνία, είτε με τη μορφή της γενοκτονίας ή της αναγκαστικής μετανάστευσης.

Σύμφωνα με το το λεξικό του Μπαμπινιώτη:

Γενοκτονία: Η βάσει σχεδίου συστηματική και ολοκληρωτική εξόντωση φυλής ή έθνους.

Εθνοκάθαρση: Ο μαζικός αφανισμός ή εκδίωξη των μελών μιας εθνότητας από μια περιοχή για γεωπολιτικούς σκοπούς.

      Σύμφωνα με τα όσα είχε αναφέρει στην Ελευθεροτυπία το 2014 ο δρ Βασίλειος Θ. Μεϊχανετσίδης, μέλος της Διεθνούς Ενώσεως Μελετητών Γενοκτονίας:

«Ενώ η γενοκτονία συνιστά συγκεκριμένο έγκλημα του διεθνούς (ποινικού) δικαίου, ο όρος εθνοκάθαρση χρησιμοποιείται ως γενική ονομασία (generic term) για να περιγράψει ένα σύνολο εγκλημάτων, όπως π.χ. τα εγκλήματα πολέμου, τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, αλλά και το ίδιο το έγκλημα της γενοκτονίας. Με άλλα λόγια, ο όρος εθνοκάθαρση δεν έχει λάβει ρητή νομική αναγνώριση, αν και επιμέρους στοιχεία της πρακτικής αυτής ορίζονται και τιμωρούνται από το διεθνές ή το εθνικό δίκαιο. Ως εκ τούτου, τα γεγονότα κατά των Ελλήνων του Πόντου και ευρύτερα κατά των Οθωμανών Ελλήνων νομικώς στοιχειοθετούν το έγκλημα της γενοκτονίας, μπορούν όμως να περιγραφούν και ως εθνοκάθαρση».

  Τα γεγονότα του πολέμου στην Γιουγκοσλαβία και ειδικά σε Βοσνία και Κοσσυφοπέδιο είναι παραδείγματα εθνοκάθαρσης, ενώ οι δολοφονίες των Εβραίων από τους Ναζί αποτελούν παράδειγμα γενοκτονίας, σύμφωνα με τον ορισμό που δίνει νομικός οργανισμός των ΗΠΑ.

Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα σε «γενοκτονία» και «εθνοκάθαρση». Τι λέει ο ΟΗΕ για τους όρους 03/11/2015 Κατηγορίες: ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Ετικέτες: γενοκτονία, εθνοκάθαρση, ΟΗΕ Pontioi ekteleseis 2

Με την επιστημονική κοινότητα να είναι διχασμένη σχετικά με τα όρια μεταξύ γενοκτονίας και εθνοκάθαρσης, ο επίσημος ορισμός που δίνουν τα Ηνωμένα Έθνη για την εθνοκάθαρση είναι «το να καταστήσει κάποιος μια περιοχή εθνικά ομογενοποιημένη, χρησιμοποιώντας μέσα όπως τη βία και τον φόβο, προκειμένου να διώξει από την περιοχή εκείνους τους πληθυσμούς που ανήκουν σε μια άλλη εθνική ή φυλετική ομάδα».

Από την άλλη, σύμφωνα με την Διακήρυξη του ΟΗΕ από την 9η Δεκεμβρίου του 1948, ως γενοκτονία καλείται «μια από τις ακόλουθες πράξεις που λαμβάνει χώρα με στόχο την ηθελημένη καταστροφή ή τον αφανισμό ενός μέρους ή μιας ολόκληρης εθνικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας ανθρώπων: την δολοφονία μελών της ομάδας αυτής. Την πρόκληση σοβαρών σωματικών ή ψυχολογικών τραυμάτων σε μέλη της ομάδας. Την ηθελημένη επέμβαση στις συνθήκες ζωής των ομάδων αυτών, με στόχο τον φυσικό αφανισμό τους. Την επιβολή μέτρων με στόχο τον εμποδισμό των γεννήσεων εντός της ομάδας αυτής. Και τέλος την βίαιη μετατόπιση παιδιών από την ομάδα αυτή σε μια άλλη ομάδα ανθρώπων».

Πάντως, πολλοί ακαδημαϊκοί κι επιστήμονες συμφωνούν πως, παρόλο που οι δυο έννοιες δεν είναι συνώνυμες, εντούτοις αμφότερες αναφέρονται σε «επιθέσεις πάνω σε συγκεκριμένες εθνικές ή φυλετικές ομάδες».

 Οι περισσότεροι πάντως αποδέχονται πως η εθνοκάθαρση εμπεριέχει περισσότερο πράξεις όπως απελάσεις ή μετακινήσεις πληθυσμών, ενώ η γενοκτονία (όπως λέει και το δεύτερο συνθετικό της λέξης) εμπεριέχει μέσα της την έννοια του ηθελημένου φόνου. Για παράδειγμα, το Ολοκαύτωμα των Εβραίων κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο αποτελεί το πλέον τρανταχτό παράδειγμα γενοκτονίας, ενώ τα γεγονότα που έλαβαν χώρα κατά τον πόλεμο στην πρώην Γιουγκοσλαβία, ερμηνεύονται από αρκετούς ως εθνοκάθαρση.

Επιπλέον, τα όρια είναι δυσδιάκριτα και λεπτά, με μια ακόμη έννοια, αυτή της νομικής: ο ένας όρος, η «γενοκτονία», συνιστά συγκεκριμένο έγκλημα του διεθνούς ποινικού δικαίου, ενώ ο όρος «εθνοκάθαρση» δεν έχει λάβει ακόμη μια ρητή νομική αναγνώριση. – 

Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/pia-ine-i-diafora-anamesa-se-genoktonia-ke-ethnokatharsi-ti-lei-o-oie-gia-tous-orous/