ΟΙ ΚΟΥΚΛΕΣ ΤΟΥ ΑΖΟΥΓΕΡΑ

        Μια από τις κύριες διαφορές των τοπωνυμίων με τα παρωνύμια αλλά και τα ονόματα προσώπων είναι  η διάρκεια, ο χρόνος της ζωής τους. Τα μεν ονόματα πολλάκις παύουν να υπάρχουν στο πέρασμα μερικών γενεών τα δε τοπωνύμια μένουν εσαεί στον αιώνα τον άπαντα μέχρι τελεσίδικων μη λυσιτελών φυσικών φαινομένων. Τα δε παρωνύμια ταυτίζονται με  τα πρόσωπα που χαρακτηρίζουν, οπότε σβήνουν με το φυσικό τέλος αυτών ή το πολύ να διαρκέσουν ακόμη δυο τρεις γενεές.

     Τέτοιο τοπωνύμιο είναι ο Αζούγερας στα δυτικά και λίγο βόρεια του χωριού, προς την πλευρά του Αγίου Νικόλα. Στα αλλοτινά χρόνια η ίδια η λέξη Αζούγερας, σε μας τα παιδιά φάνταζε  κάτι το τρομακτικό. Οι μανάδες μας μας φοβέριζαν για να φάμε το φαγητό μας με την φοβερή επίκληση του δράκου, του Αζούγερα. Οπότε και μεις χεζόμασταν από τον τρόμο μας. Μας έπιανε σύγκρυο με τον Αζούγερα. Ήταν ίσως ένα κάλεσμα κάποιου αφύσικου και αόριστου συγκεχυμένου θρύλου. Κάπως έτσι μπερδεμένες και αλλοπρόσαλλες αναμνήσεις και λιγοστά βιώματα μου έχουν απομείνει από εκείνα τα χρόνια με τον Αζούγερα, κάποιον φοβερό μπαμπούλα. 

     Και να προχθές, παραμονή των Χριστουγέννων, που ενώ τα κάστανα ξεροψήνονταν στα μαραμένα κάρβουνα της θράκας, μετά τα χριστουγεννιάτικα μελομακάρονα, η αγαπημένη και ξεχωριστή ξαδέλφη μας παρουσίασε κάτι ωραίες κούκλες, δικές της κατασκευές και τις ονόμασε "Οι κούκλες του Αζούγερα". Μονομιάς  από την αχλή της θολότητας του μυαλού μου άρχισε να ξεπροβάλλει μια σκηνή χορογραφίας με τα στοιχειά, τους δράκους και τις νεράιδες να χορεύουν καρσιλαμά με πρώτον τον Αζούγερα. 

  Ήταν μια από τις τόσες μπερδεμένες, σαλεμένες μου αναμνήσεις.Το σπουδαίο ήταν η συνέχεια. Στο επόμενο λεπτό η χορογραφία άρχισε να ξεθωριάζει στο μυαλό μου και σιγά-σιγά να ξεπηδά μια αχνή ανθρώπινη μορφή, λες και γινόταν κάποιο αυτόματο ζουμ. Και έτσι κάπως στο πρώτο φόντο εμφανίστηκε ο αξέχαστος γερο-Πάνος, εκείνος ο θρυλικός τύπος των παιδικών μας χρόνων. Μέχρι τα βαθιά  του γεράματα ήταν ο τσαγκάρης  του χωριού.
   Μετά που έμαθα όλη του την ιστορία, Ελασίτης από τους πρώτους στου Καραμούσταφα μαζί με όλους εκείνους τους ξακουστούς αντάρτες του τόπου, τον καπετάνιο Ναπολέοντα, τον γιατρό Κανελλόπουλο, τον δικηγόρο Νίκο Γκότση και τον μεγάλο Θανάση Κούτρη  (1),πλέον είχε πιάσει σκιάδα στα κυπαρίσσια των Αγίων Αποστόλων.  Λες και τον βλέπω χτες καθισμένο στο χαμηλό του τραπεζάκι με την ασπριδερή  μπροστέλα, το αμόνι στα γόνατα, το σφυρί στο χέρι και ανάμεσα στα ντάκα ντούκα να μας αφηγείται παλιές ιστορίες. Ποτέ όμως δεν μας είχε αναφέρει κάτι από εκείνα τα χρόνια στα ανταρτοβούνια, ούτε έλεγε παραμύθια, μύθους και θρύλους  και τέτοιες μυθοπλασίες. Μας έλεγε για το χωριό και τα λαογραφικά του. Κάπως έτσι λοιπόν μου ήρθαν στο θυμητικό μου τα λόγια του για τον Αζούγερα.
     "Εκείνα τα χρόνια, όταν οι Μαυροκορδάτηδες και οι άλλοι του Όθωνα κυνηγούσαν τον Κολοκοτρώνη, αυτός κατέληξε και βρήκε απάγκιο  σε μια μεγάλη λούζα, κοντά στον Άγιο Νικόλα μέχρι που ήρθει μια βάρκα, μονόξυλο ήταν, και τον πήρε.  Αυτός ο γενναίος βαρκάρης ήταν από την Αγουλινίτσα  με τα χέλια και τον φώναζαν Αζούγερα. Γιαυτό και έχει μείνει αυτήη τοπωνυμία!
   Πολύ παράξενη η μνήμη,Πρώτη φορά θυμήθηκα αυτά τα λόγια για τον Κολοκοτρώνη και τον Αζούγερα!  

(1) Μάλιστα διετέλεσε πιστός σύντροφος του Θανάση Κούτρη, ακόμα και όταν αυτός είχε πέσει σε δυσμένεια και είχε περιθωριοποιηθεί από το Κόμμα. Ναι να λάβουμε υπόψη μας τις συνθήκες σε εκείνη τη μεγάλη κοσμοχαλασιά και να δικαιολογήσουμε μερικές αντιδημοκρατικές πράξεις αλλά όμως η κομματίλα λύγιζε σίδερα. Φαντασθείτε ότι ο πρώτος πολιτικός γραμματέας σε όλη την Πελοπόννησο, εντολοδόχος του κόμματος, ήταν εντελώς κούτσουρο, ούτε πέντε γράμματα! Αλλά μια και το έφερε η κουβέντα, που λένε, να προσθέσω ότι αυτός ο τύπος εκ Θεσσαλίας και γαμπρός στην Καλαμάτα, Αχιλλέας Μπλάνας το όνομά του, αν και δεν έχει σημασία, το Μάρτιο του 1943 γέμισε την πόλη με το σύνθημα " Το ΕΑΜ είναι κομμουνιστικό". Πού, στην Καλαμάτα που ήταν η έδρα των ταγματασφαλιτών και πάσης φύσεως αντιδραστικών. Φαντάζεστε την κομματοδογματική του καφρίλα.