Η καμπάνα

Μετα πάσης ειλικρίνειας…

Νότης Μαυρουδής (2/5/2016)

Η επίσκεψη στο χωριό εξακολουθεί να έχει ιδιαιτερότητες και, τώρα πια, απολαμβάνω το στοχαστικό μέρος τής ζωής, αποτραβηγμένης από την πολυκοσμία, καθώς και την ενοχλητική βουή των πόλεων. Εκεί πάνω, στο Πήλιο, σε έναν μικρό συνοικισμό τής Μακρυνίτσας, αυτή τη φορά  παρακολούθησα επισταμένως την καμπάνα τής εκκλησίας τής Αγίας Μαγδαληνής. Δεν είναι η πρώτη φορά. Επανειλημμένα, όποτε πηγαίνω σ’ αυτό το μέρος, τα κελαϊδίσματα των πουλιών και ο ήχος από το αέναα τρεχούμενο νερό τού Κραυσίδωνα, χειμώνα-καλοκαίρι, μου αποσπούσαν πάντα την προσοχή. Αυτή τη φορά, η καμπάνα, την ημέρα τής Μεγάλης Παρασκευής, με έκανε να αφοσιωθώ στον θρηνητικό ήχο της…

Είναι ένας ήχος διαφορετικός. Μια κρούση και μετά, ησυχία! Οι ενδιάμεσες παύσεις διαρκούσαν αρκετά, ώστε να δώσουν χώρο στην καταπράσινη φύση να φανερώσει κι εκείνη τους δικούς της ήχους. Ένα αεράκι, το ανασάλεμα των φύλλων στα δένδρα, τα κελαηδίσματα και τα τιτιβίσματα των πουλιών, μια… έντονη «σιωπή» και μετά ξανά το χτύπημα της καμπάνας, ένας μόνο χτύπος, να έρχεται αναπάντεχος, σε χρόνο που δεν τον περιμένεις… Δεν μπορώ να γνωρίζω αν ο καμπανοκρούστης χτυπάει την καμπάνα ανάλογα με την κατάσταση γαλήνης της μάνας φύσης, ή εντελώς τυχαία. Ο συνδυασμός όμως των εναλλαγών τού «ντανννν» με εκείνη των μεγάλων παύσεων, μου φάνηκε τόσο πρωτόγονος, αλλά και τόσο τωρινός, όσο και αριστοτεχνικά καταμερισμένος! 

Ήταν μια ημέρα γαλήνης και στοχασμού η Μεγάλη Παρασκευή εκεί στο καταπράσινο βουνό. Ο παππούς Παπαδιαμάντης ξεπρόβαλλε ξανά, από τον παλαιότερο χρόνο και οι σκέψεις μου, περί του τι είναι η Μουσική, ξαναήλθαν για να μου δώσουν το παράδειγμα πως και αυτό το μονότονο επαναλαμβανόμενο χτύπημα της καμπάνας, το άθροισμα των συχνοτήτων τού χοντρού μετάλλου, καθώς και η εναλλαγή των ήχων της σιωπής (ή των θορύβων) τού δάσους, είναι «και αυτό» Σύνθεση! Έχει όλα τα χαρακτηριστικά μιας «οργανωμένης ηχητικής εναλλαγής» η οποία, αυτή τη φορά, διέπεται από τον παράγοντα Φύση. Πώς αλλιώς να εξηγηθεί ότι ο συμβολισμός των αραιών χτυπημάτων της καμπάνας του χωριού που συμμετέχει στον Επιτάφιο Θρήνο με χρόνους αργούς, κατά διαστήματα, δίχως απόλυτο χρόνο μεταξύ τών χτυπημάτων, θα συνδεόταν τόσο αρμονικά και μουσικά με τους έξωθεν ήχους;

Δεν θεωρώ ασφαλώς πως είναι μια δική μου ανακάλυψη αυτός ο αρμονικός συνδυασμός. Απλώς εγώ, ως τέκνο της πόλης, δηλαδή ως πολίτης ενός απόλυτα άναρχου-χαοτικού-αρύθμιστου ηχητικού συνονθυλεύματος, ανακαλύπτω  μέσα μου την προϋπάρχουσα μαγεία μιας άλλης μουσικής «ύπαρξης», που ως τώρα δεν είχα αντιληφθεί… Κάλλιο αργά παρά ποτέ, θα έλεγα, όμως, αμέσως σκέφτηκα πως αυτές οι μικρές (μεγάλες για μένα) αποκαλύψεις, θα μπορούσαν να είναι χρήσιμες και για τους αναγνώστες μου, καταγράφοντάς την στη δική μου γωνίτσα τού επίμονου γραφιά μικρών κειμένων.

Ίσως χρησιμεύσει (η… αποκάλυψή μου) στους επιπόλαιους που θέλουν οπωσδήποτε να ορίζουν ερμηνείες και κανόνες για την πιο άυλη Τέχνη: τη Μουσική.

Ας πούμε λοιπόν πως η καμπάνα του χωριού, από ιδιόφωνο «όργανο» της μουσικολογίας, κατέστη θεμέλιο «σύνθεσης», η οποία εκφράζει σύνθετα θρησκευτικά σύμβολα, σε συνδυασμό με τον ουρανό, τον αγέρα, το χώμα και όλα τα… δαιμόνια του μεγαλείου τής απεραντοσύνης…