η αργή και επίπονη γένεση της αρχαίας αθηναϊκής δημοκρατίας ..….

Αντώνιος , 

ο Μεγαλοπρεπής, (1)

ο Κυπαρισσεύς 

   Όπως η γέννηση ενός ανθρώπου προϋποθέτει: σύλληψη του εμβρύου, κύηση 9 μήνες, και μεγάλους  πόνους…, κι όπως έως τα 18 χρόνια, -που γίνεται η ενηλικίωση-, υπάρχουν οι παιδικές ασθένειες, η διαρκής εκπαίδευση , και οι αναταραχές της εφηβείας, έτσι ακριβώς συνέβη και  με την σύλληψη της ιδέας ‘Δ η μ ο κ ρ α τ ί α’ , την ‘γέννηση, και την ωρίμανσή της στην αρχαία Αθήνα, η οποία χρειάστηκε   6  ολόκληρους   α ι ώ ν ε ς  (!) ,  από τα χρόνια του Θησέα και του Κόδρου: 12-11^{ο αιώνα} , έως τον Περικλή, τον 5^{ο αιώνα} !!!    

 Δυστυχώς αργότερα ήρθε ο θάνατός της…  Αλλά ας τα δούμε με τη σειρά…

● --Από τον 12^{ο αιώνα} ,  ο μυθικός ήρωας Θησέας, έγινε λαοπρόβλητος ‘Βασιλιάς’ επειδή έσωσε το λαό της Αθήνας από πολλά δεινά. Ο Ευριπίδης τον βάζει να λέει  στις Ικέτιδες:(στίχοι:404-408) « η πόλη αυτή δεν εξουσιάζεται από έναν άνδρα, αλλά είναι ελεύθερη, καθώς εναλλάσσονται πολλοί κάθε χρόνο στα αξιώματα. Κι ούτε παίρνουν πιο πολλές εξουσίες οι πλούσιοι, αλλά και οι φτωχοί παίρνουν τις ίδιες»  

●  --Ο Κόδρος , γιός του  βασιλιά Μέλανθου, έγινε τον 11^{ο αιώνα}  , ο ‘πρώτος’ και   τελευταίος Βασιλιάς της Αθήνας, βασίλεψε 21 χρόνια, και μετά αυτοκτόνησε (!) υπακούοντας το χρησμό του Απόλλωνα, για να σωθεί η πόλη από τους Δωριείς (!). Για να τιμήσουν τον ηρωισμό του, δεν ξανάδωσαν τον τίτλο ‘Βασιλιά’ σε άλλον. Ο επόμενος, ο μεγαλύτερος γιός του , ο Μέδων, λεγόταν απλώς ‘άρχων’. (ο άλλος γιός του, ο Άνδροκλος, εποίκισε στην Έφεσο! Απόγονός του ο  Ηράκλειτος)  

● --Όταν έγινε Άρχων ο Αλκμαίονας

, - απόγονος κι αυτός του Νέστορα-, το 752,  από τότε  η θητεία του κάθε άρχοντα περιορίστηκε στα 10 χρόνια (!) .  Τότε ουσιαστικά τελείωσε η κληρονομική ισόβια εξουσία, και ‘πρωτογεννήθηκε’ η Δημοκρατία!...   Τιμητικά οι απόγονοί του λέγονται ‘Αλκμαιονίδες’.

   Μετά τον Ερυξία, ο τίτλος του ‘ενός άρχοντα’ δινόταν στους 9 άρχοντες !

--όμως οι Αθηναίοι μέθυσαν απ τη πρώτη αυτή ‘Δημοκρατία’, και τότε έγινε:

●--το Κυλώνειο ‘Αγος’.  Ο Κύλων, ένας Αθηναίος ‘ευγενής’ και ολυμπιονίκης(!), είχε μεγάλη δημοτικότητα, και  το 630  μαζί με τους φίλους του κατέλαβε την εξουσία !   Έλεγε πως είχε πάρει και χρησμό από τους Δελφούς, για να καταλάβει την Αθηναίων Ακρόπολιν.  Αλλά ο Άρχοντας της Αθήνας, απόγονος του Αλκμαίωνα,  Μεγακλής, πολιόρκησε την Ακρόπολη, ο Κύλωνας διέφυγε, αλλά οι οπαδοί του έμειναν ως ‘ικέτες’.  Οι οπαδοί του Μεγακλή, αν και υποσχέθηκαν πως αν βγουν απ το ιερό δεν θα τους πειράξουν, όμως όταν βγήκαν λίγο πιό  έξω, τους σκότωσαν!   Το έγκλημα αυτό, έφερε την γενική κατακραυγή, οι Αλκμαιονίδες θεωρήθηκαν ασεβείς (άγος), και εξορίστηκαν. Στην πόλη έπεσε μεγάλη ασθένεια (λοιμός), που συνδέθηκε με το γεγονός…

--oι ταραχές έφεραν αναρχία, μέχρι που ήρθε…

● – το 624 ο  τύραννος Δράκων, (650-594),  ‘ο πρώτος νομοθέτης’, και έγραψε σε μαρμάρινες πλάκες τους πολύ αυστηρούς  δρακόντειους νόμους. Λένε πως τιμωρούσε με θάνατο, ακόμα και την κλοπή φρούτου ή την τεμπελιά!!.

 Το αποτέλεσμα ήταν να γίνει τεράστια διαφορά πλούσιων και φτωχών. Πολλοί που είχαν πάρει δάνεια από τους πλούσιους, δεν τα επέστρεψαν, και είχαν γίνει δούλοι σε αυτούς. Η πόλη ήταν στα πρόθυρα εμφυλίου πολέμου…

--ευτυχώς  που τότε, το 597, ήρθε ο Σόλωνας…,  

●  Ο  Σόλων (639-559), ανήκε στη μεσαία τάξη, και είχε τόσο καλή φήμη, που τον επέλεξαν πλούσιοι και φτωχοί,  το   594 , -σε ηλικία 45 χρονών- , ως ετήσιο  Άρχοντα, με σκοπό να νομοθετήσει και να τους  συμφιλιώσει.  

--Κατάργησε τους άγριους νόμους του Δράκοντα.

---Έσβησε τα χρέη των φτωχών προς το δημόσιο και προς τους  πλούσιους, και απαγόρεψε στο εξής να δίνονται δάνεια με προσωπική εγγύηση.

--Επανέφερε όσους είχαν πουληθεί ως δούλοι σε ξένες πόλεις.

--Έδωσε αμνηστία σε όσους είχαν χάσει τα πολιτικά τους δικαιώματα, και έδωσε το δικαίωμα του εκλέγειν στους φτωχότερους. –Έκανε αναδιανομή της γης.

--Όρισε να εκλέγονται οι άρχοντες όχι από τον Άρειο Πάγο, αλλά από την Εκκλησία του Δήμου κατόπιν κληρώσεως από αυτούς που εξέλεγε κάθε φυλή, και  καλούνταν σε απολογία μετά το πέρας της θητείας τους.  

--Ίδρυσε νέα Βουλή  με 400 μέλη, 100 από κάθε φυλή, που επεξεργαζόταν τους νόμους πριν ψηφιστούν από την Εκκλησία του Δήμου.

--- Ίδρυσε την Ηλιαία ,το λαϊκό δικαστήριο , ως αντίβαρο του Άρειου Πάγου.

Με λίγα λόγια: « κατέλυσε την ολιγαρχία, απάλλαξε τον λαό από τη δουλεία, και εγκαθίδρυσε την  πατροπαράδοτη δημοκρατία. Και συνέθεσε ως εξής το πολίτευμα: η Βουλή του Αρείου Πάγου είχε ολιγαρχικό χαρακτήρα, η εκλογή των αρχόντων αριστοκρατικό, και τα δικαστήρια δημοκρατικό »* Αριστοτέλης: Αθηναίων Πολιτεία

-- Μόλις όρισε τους σοφούς νόμους , έφυγε ταξείδι αυτοεξόριστος  για 10 χρόνια.

 --αλλά οι αθηναίοι (ξανα) -μέθυσαν με την πολλή δημοκρατία…

Πολλοί εκμεταλλεύτηκαν την διαγραφή χρεών, η δημοκρατία ξέπεσε, και δημιουργήθηκαν  3 πολιτικά ‘κόμματα’ : οι παραλιακοί με αρχηγό τον Μεγακλή , γιο του Αλκµέωνος, οι οποίοι ήταν οι ‘κεντρώοι’, οι πεδινοί με αρχηγό τον  Λυκούργο, οι οποίοι ήτανε οι ‘δεξιοί’ , οι πλούσιοι,  και η 3^η  ομάδα που ήταν οι ορεινοί, το ‘λαϊκό’ ‘αγροτικό’ κόμμα, με αρχηγό τον λαϊκιστή και παμπόνηρο ολυμπιονίκη  Πεισίστρατο. (607-527)  Ο οποίος αυτοτραυµατίσθηκε (!) , για να πείσει τον λαό πως τα τραύματα τα είχε από πολιτικούς εχθρούς, και ζήτησε να του δοθεί σωματοφυλακή! Οι Αθηναίοι του έδωσαν, τους ‘ροπαλοφόρους’, με τους οποίους κατέλαβε το 561 την Ακρόπολη!...

  --και ήρθε στην εξουσία ο τύραννος Πεισίστρατος…

  Στην αρχή κυβέρνησε ήπια, αλλά τον έριξαν σε λίγους μήνες οι: Λυκούργος και Μεγακλής. Ξαναγίνεται τύραννος το 558 για δύο χρόνια, τον ξαναρίχνουν, και την  τρίτη φορά κυβέρνησε από το 545 έως το 527 που πέθανε. (συνολικά 20 χρόνια.)

Το παράξενο είναι πως ο Πεισίστρατος  κυβέρνησε μάλλον ήπια, παρά αυταρχικά.  Σεβάστηκε τους νόμους του Σόλωνα, και έκανε πολλά δημόσια έργα. Ήταν ένας  τίμιος λαϊκιστής : μοίρασε στους φτωχούς την περιουσία των πλουσίων που εξόρισε, έδωσε χαμηλότοκα δάνεια στους φτωχούς αγρότες, για να μένουν στους αγρούς και να μην ασχολούνται με την πολιτική.

 --οι γιοί του, οι ‘Πεισιστρατίδες’’ συνέχισαν την τυραννία…

 Μόλις πέθανε ο Πεισίστρατος τον διαδέχτηκαν οι γιοί του :  Ιππίας- Ίππαρχος- Ιοφών και Ηγησίστρατος ,  και κυβέρνησαν για άλλα 17 χρόνια. (527-510), χωρίς την σοβαρότητα του Πεισίστρατου. Η τυραννία ήταν σε παρακμή, ώσπου οι Αρμόδιος και Αριστογείτονας φόνευσαν τον Ίππαρχο !  Οι Αθηναίοι αργότερα έχτισαν ανδριάντες στους 2  τυραννοκτόνους!

 --η τυραννία καταλύθηκε, επανήλθαν οι Αλκμαιονίδες και η Δημοκρατία. ( 510)

 Ο  Κλεισθένης , γιός του Μεγακλή, το 508-7 έκανε τις μεγάλες  μεταρρυθμίσεις:

-- Έσμιξε τις πλούσιες φυλές με τις φτωχές, αυξάνοντάς τες από 4 σε 10, οι οποίες εναλλάσσονταν στην Πρυτανεία κάθε μήνα. Η κάθε φυλή εξέλεγε 50, και απ αυτούς κληρωνόταν ένας κάθε μέρα (!), ως φύλακας στο θησαυροφυλάκιο !

--Αύξησε τις δικαιοδοσίες της Βουλής και της Εκκλησίας του Δήμου.

--Το κυριότερο:  καθιέρωσε τον οστρακισμό, εξόριζαν έναν κάθε χρόνο, που ίσως είχε τη δύναμη να ανατρέψει το καθεστώς, έτσι προστάτευε τη δημοκρατία.

  Ο Εφιάλτης, αμέσως  μετά, αρχηγός των δημοκρατικών, που είχε τη φήμη αδέκαστου και αφοσιωμένου στο πολίτευμα, περιόρισε της εξουσίες που είχαν οι ‘ευγενείς’ του Αρείου Πάγου, και αύξησε τις εξουσίες της Εκκλησίας του Δήμου, της Βουλής, και  του λαϊκού δικαστηρίου της Ηλιαίας.  Ο Εφιάλτης θυσιάστηκε για την Δημοκρατία, τον σκότωσαν οι αριστοκρατικοί…        Και τότε ήρθε…

 ---ο Περικλής , με τον ‘χρυσό αιώνα’ της Δημοκρατίας!.

Ο Περικλής πέτυχε να ψηφίσει η εκκλησία του Δήμου τα εξής:

--οι μικροκαλλιεργητές έλαβαν δικαίωμα να εκλέγονται στα δημόσια αξιώματα.

--αυξήθηκαν οι κληρώσεις για τα διάφορα αξιώματα, μειώθηκαν οι ψηφοφορίες.

--αυξήθηκαν τα λαϊκά κληρωτά δικαστήρια, και μειώθηκαν τα αιρετά. Πολλοί πολίτες αποκτούσαν για πρώτη τους φορά εμπειρία σε μια σημαντική θέση, εναλλάσσονταν στην εξουσία, και γίνονταν υπεύθυνοι και συνειδητοί πολίτες.

--δυστυχώς, η Αθήνα έφτασε σε έπαρση, και  ήρθε ο εμφύλιος πόλεμος…

 Μόλις οι Σπαρτιάτες κέρδισαν τον πελοποννησιακό πόλεμο, το 404, επέβαλαν το τυραννικό καθεστώς στην Αθήνα, με τους 30 Τύραννους, επί 8 μήνες. Αρχηγός τους, ο πιό ακραίος, ο Κριτίας. Διόρισαν δική τους Βουλή, περιόρισαν τον αριθμό των πολιτών στους 3.000. Κατάργησαν τους νόμους του Εφιάλτη, και μερικούς του Σόλωνα. Εκτέλεσαν πολλούς που αντιστάθηκαν…

  Ευτυχώς ο Θρασύβουλος,  ύστερα από μεγάλες μάχες, έδιωξε τους ‘τριάκοντα’, και επανέφερε  το 403 ένα είδος Δημοκρατίας στην Αθήνα…

 -- ο Αλέξανδρος, οι Ρωμαίοι, οι Βυζαντινοί, οι Τούρκοι…

 Μετά από λίγες δεκαετίες, ο ‘μέγας’ Αλέξανδρος  κατάργησε την Δημοκρατία σε πανελλήνιο επίπεδο!!   Η γενικότερη παρακμή, έδωσε έδαφος στους Ρωμαίους να καταλάβουν και να καταστρέψουν τη χώρα το 150 π.Χ .  Όταν οι Ρωμαίοι έγιναν ‘χριστιανοί’ , έγιναν ακόμα πιο άγριοι (!) Αλλά και επί ελληνοχριστιανικού Βυζαντίου δεν υπήρχε ίχνος δημοκρατίας.  Ούτε και επί Τουρκοκρατίας!..

 ---Μόνο μια αχτίδα ελληνικού φωτός πήγε στην Ευρώπη, και έφερε την Αναγέννηση, την Γαλλική Επανάσταση, και τις κοινοβουλευτικές ‘δημοκρατίες’ που υπάρχουν σχεδόν σ’  όλον τον κόσμο σήμερα…

 Ο Καποδίστριας έθεσε τις βάσεις για τα συχνά δημοψηφίσματα στην Ελβετία. Αλλά και στην Αμερική κάνουν συχνά δημοψηφίσματα.  

 Μέχρι και στους άγριους μουσουλμάνους  έρχεται η ‘αραβική άνοιξη’.

 ---Στην Ελλάδα, τον τελευταίο αιώνα είχαμε 3 δικτατορίες, με λίγη δημοκρατία ενδιάμεσα, η βασιλεία έφυγε, και έχουν γίνει 3 δημοψηφίσματα..

-- Η δημοκρατία, έχει ακόμα πολύ δρόμο μπροστά της…

 Γιατί  η Δημοκρατία εφευρέθηκε στην Ελλάδα ??   Οι βασικοί λόγοι ήταν :  η εύφορη γη , το καλό κλίμα που ευνοεί τις ανοιχτές συνελεύσεις, η μορφολογία του εδάφους: δηλ. τα πολλά μικρά χωριά και νησιά, τα οποία ευνοούσαν την μικρή ιδιοκτησία και τη δημιουργία πόλης-κράτους, η εναλλαγή του τοπίου (βουνό, κάμπος, θάλασσα), και –βέβαια-, η ‘δημοκρατική’ πολυθεϊστική θρησκεία !!!  

 Γιατί  η Δημοκρατία εφευρέθηκε στην Αθήνα ???  Ας παρατηρήσουμε πως  όλοι –σχεδόν- οι μεταρρυθμιστές υπέρ της Δημοκρατίας, ήταν  απόγονοι του Βασιλιά Νέστορα, οι οποίοι μετώκησαν ως πρόσφυγες  από την Ν.Δ. Πελοπόννησο στην Αττική, τον 11^{ο αι} ,για να γλυτώσουν από την  κάθοδο των Δωριέων .   Η μεγάλη ‘οικογένειά’ τους, έπαιξε τον πιό σημαντικό ρόλο στην Αθήνα για 6 ολόκληρους αιώνες !! Κόδρος, Αλκμαίων,  Σόλων,  Κλεισθένης,  Περικλής, Αλκιβιάδης,  Θεμιστοκλής , Φορμίων,  Πλάτωνας κλπ. κλπ.

  Είναι παγκόσμια πρωτοτυπία:  πλούσιοι και ‘αριστοκράτες’ να αγωνίζονται για τη δημοκρατία και για τα δικαιώματα του απλού λαού!!   

Αλλά γιατί πήγαν  στην Αθήνα, και όχι αλλού???

Είναι απλό!. Το κλίμα και η τοποθεσία της Αθήνας και του Πειραιά, μοιάζει πολύ με το ‘βασίλειο’ του σοφού Νέστορα, με  την ‘αμμουδερή Πύλο’, δηλ. την Ολυμπία  και Τριφυλία . Οι αμμουδιές του Κυπαρισσιακού κόλπου υπάρχουν και στην Αττική. Τα βουνά είναι παρόμοια. Ακόμα και το φυσικό λιμάνι του Πειραιά, μοιάζει με αυτό της σημερινής πόλης Πύλου.   Δεν υπάρχει άλλη εξήγηση…

                                                                     antoniosantonopouloskyparissia.blogspot.gr

Υποσημειώσεις :

1. --Μερικοί ‘ψευτοκομμουνιστές’  νομίζουν, πως η δημοκρατία γεννήθηκε στην Αθήνα λόγω των δούλων (!), που άφηναν τους πλούσιους Αθηναίους να φιλοσοφούν. Όμως ο Μαρξ έχει άλλη γνώμη. Λέει στο ‘Κεφάλαιο’: «το μικρό νοικοκυριό του αγρότη, και η ανεξάρτητη επιχείρηση του χειροτέχνη, αποτελούν την οικονομική βάση των κοινωνιών της Κλασσικής Αρχαιότητας στα καλύτερα της χρόνια.»  ---Τα ίδια λέει και ο Κορνήλιος Καστοριάδης: «Σχεδόν όλες οι χώρες του αρχαίου κόσμου είχαν δουλεία, αλλά μόνο μία δημιούργησε την δημοκρατία. Και στην ίδια την Ελλάδα, υπάρχουν πόλεις –κυρίως η Αθήνα- που φτάνουν στην δημοκρατία, και άλλες -Σπάρτη- που γίνονται ολοένα και περισσότερο ολιγαρχικές. Όταν γίνεται η μεγάλη δημοκρατική επανάσταση στην Αθήνα, υπό την ηγεσία του Κλεισθένη , η κοινωνία δεν στηρίζεται ούτε καν οικονομικά στη δουλεία, αλλά στην εργασία των ανεξάρτητων μικροπαραγωγών, τεχνιτών, εμπόρων.»

2. -Λίγοι γνωρίζουν πως ο  Σόλων ήταν ο πρώτος που ίδρυσε δημοτικούς οίκους ανοχής στην Αθήνα, σε ναούς της Πάνδημης Αφροδίτης, και με τιμές προσιτές για όλους. Το έκανε για να ξεδίνει η νεολαία, και να μειωθεί η εγκληματικότητα.  Είναι σύμπτωση που στην οδό Σόλωνος ακόμα και σήμερα υπάρχουν πολλοί οίκοι?

3. –Σχεδόν όλοι νομίζουν –λάθος- πως την Δημοκρατία την έφτιαξε ο Περικλής. Λίγοι ξέρουν για τον Σόλωνα και τον Κλεισθένη,  πιο λίγοι για τον Εφιάλτη, και κανείς πως ο Μέγας Αλέξανδρος κατέλυσε τη Δημοκρατία σε όλες τις πόλεις της Ελλάδας!!.

4. –Μπορούμε να παραλληλίσουμε τον Ολυμπιονίκη Βασιλιά Κων/νο με τον Ολυμπιονίκη Κλέωνα, τον Δικτάτορα Παπαδόπουλο με τον λαϊκιστή τύραννο  Πεισίστρατο, τον Αλέκο Παναγούλη με τους τυραννοκτόνους: Αρμόδιο και Αριστογείτονα , και τους αχαιούς  Παπανδρέηδες  με τους   Αλκμαιονίδες...

5. --Υπάρχει μια άλλη πιο απλή εξήγηση για το πώς γεννήθηκε η δημοκρατία:

Ήτανε μια μεγάλη παρέα , όλοι είχαν άποψη, και διαφωνούσαν για κάτι σημαντικό. Και είπε ένας:  α ς   γ ί ν ε ι   ό,τ ι   ψ η φ ί σ ο υ ν    ο ι    π ε ρ ι σ σ ό τ ε ρ ο ι …

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

(1) Ο Αντώνιος πραγματικά είναι μεγαλοπρεπής, ακούτε δυο από τους πολλούς λόγους:

       α) Πριν μερικά χρόνια, όταν τον φωτογράφισα μου είπε: Θέλω η φωτογραφία να μην είναι ωραία και όπως έγινε.

      β) ότι διακηρύττει περί κοινοκτημοσύνης το πράττει στην πράξη. Ένας φίλος ο Θανάσης με λιοτρίβι στους Μύλους μου έλεγε ότι πηγαίνει και δουλεύει εκεί και δεν θέλει να πληρώνεται.Το ίδιο παντού όπως και στα καφενεία στην πλατεία ως σερβιτόρος σε διάφορες εποχές, χωρίς να πάρει μία!!!!