Η Νέα Λευκωσία

Από τον Κώστα Μαυρουδή

Συμπλήρωσα κάπου ενάμισι χρόνο στην Λευκωσία κι ακόμα δεν έχω καταλάβει τι …κατάλαβα. Ίσως γιατί είχα σχηματοποιημένες εντυπώσεις. Αν είσαι κολλημένος στα στερεότυπα της δεκαετίας του 50, του 60, ή κυρίως του 70, τότε χάνεις μια συνέχεια που νομίζεις ότι υπάρχει. Αυτό που υπήρχε παλιότερα θα το ονομάσω «ηρωική εποχή». Ήταν εποχή αναζήτησης ενός μέλλοντος, που εκφραζόταν από την προσδοκία της « Αυτοδιάθεσης – Ένωσης». Η προσδοκία αυτή δεν υπάρχει πια, νομίζω ότι επιβιώνει σαν μελαγχολικό παράπονο στο μυαλό της παλιάς γενιάς. Σήμερα, μόνο το ιδανικό της επιχειρηματικότητας κυριαρχεί στην νέα Κυπριακή κοινωνία. Την βλέπεις παντού, στις πόλεις τουλάχιστον.

Η Λευκωσία είναι καθρέπτης της νεωτερικότητας. Η παλιά πόλη είναι περίκλειστη με τα Μεσαιωνικά Ενετικά τείχη σε σχήμα κανονικού ενδεκαγώνου. Πρόκειται για κατασκευή θαυμάσια διατηρημένη, λες και μόλις κτίστηκε. Περιμετρικά υπήρχε εκτεταμένη τάφρος, που ακόμα υπάρχει στο μέγιστο τμήμα της και μάλιστα διευρυμένη. Σήμερα η τάφρος αυτή έχει μετατραπεί σε  πάρκο ή πάρκιγκ  για να επιβεβαιώσει ότι ή οι Κύπριοι διαφέρουν από μας σε κάποια πράγματα, ή φρόντισαν οι Άγγλοι γι αυτό.
Για παράδειγμα, δεν καταπατήθηκε , ούτε μπαζώθηκε ο Πεδιαίος ποταμός που διαρρέει την πόλη. Κυκλοφορείς δίπλα του και δεν τον βλέπεις από την πυκνή βλάστηση στις όχθες του. Σε μας θα τον είχε φάει η μαρμάγκα χάρις στην Ελληνική κουτοπονηριά και τον ψευτομάγκικο τσαμπουκά. Οι Άγγλοι άφησαν υποδομές στην Κύπρο και θεσμούς που χρησιμοποιούνται ακόμα, οδικό δίκτυο, αποχέτευση, Κτηματολόγιο, υποδομές … Άφησαν και κουλτούρα, όπως μπορεί κανείς να δει κάθε μέρα. Αυτή η παλιά πόλη διχοτομήθηκε με τα γεγονότα του 1963, για να συμπληρωθεί η διχοτόμηση μετά την εισβολή των Τούρκων το 1974. Προέκυψε έτσι η ανάγκη επέκτασης της πόλης στα νότια βέβαια. Οι σημερινοί Δήμοι της πόλης, η Έγκωμη, ο Στρόβολος, ο Άγιος Δομέτιος, η Μακεδονίτισσα, η Αγλατζιά, η Λατσιά, ήταν ασήμαντα χωριά, ή ονομασίες τοποθεσιών. Κάποιοι Δήμοι έχουν το μέγεθος  π.χ. της Θήβας και μάλιστα κάποιοι διαθέτουν εκτεταμένα πάρκα, θέατρα, το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, ακόμα και Συμφωνική Ορχήστρα, στον Στρόβολο συγκεκριμένα.

Και μετά από αυτά τι ; Η Λευκωσία είναι καθρέπτης της σημερινής Κύπρου. Μετά το 2004 διαθέτει τρεις από τις τέσσερις διόδους στα κατεχόμενα : Στην οδό Λήδρας, την περιοχή του Λήδρα Πάλλας  και στον Άγιο Δομέτιο. Πυκνή η κυκλοφορία στις διόδους, κυρίως από τον Βορά στον Νότο. Πρόκειται για Τουρκοκυπρίους (Τ/Κ) που κάθε μέρα πάνε στις δουλειές τους, κυρίως με εργοδότες (Ε/Κ). Πολλοί άνθρωποι μπαίνουν το πρωί και βγαίνουν το βράδυ. Κάθε μέρα το ίδιο. Φυσικά υπάρχουν και τουρίστες Ε/Κ και ξένοι. Πηγαίνουν στην κατεχόμενη Λευκωσία που είναι πολύ ελκυστική γιατί διατηρούνται θαυμάσια οι παλιές γειτονιές. Το ίδιο βέβαια και στον Ε/Κ τομέα. Ειδικά η οδός Λήδρας (κάτι σαν την δική μας οδό Ερμού) παραπέμπει σε παλιούς χρόνους γιατί λειτουργεί σαν … νυφοπάζαρο.  Ο δρόμος αυτός αποδίδει καθαρά την χαώδη διαφορά βιοτικού επιπέδου μεταξύ των δύο κοινοτήτων.

Όμως αυτά προς το παρόν…