ΑΛΛΟΤΙΝΕΣ ΕΠΟΧΕΣ

ΠΑΡΑΘΕΤΩ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΟΥ ΕΓΡΑΨΕ Η ΑΓΑΠΗΤΗ ΜΟΥ ΦΙΛΗ ΕΛΕΝΗ ΣΚΑΒΔΗ ΜΕΤΑ ΤΙΜΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΟΥ ΑΛΛΟΤΙΝΕΣ ΕΠΟΧΕΣ

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΕΛΕΝΗ;  ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ, ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ ΠΟΥ ΜΕΧΡΙ ΠΡΟΤΙΝΟΣ ΕΞΕΔΙΔΕ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΊΔΑ "ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΗΛΕΙΑΣ". ΚΑΤΑΓΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΚΑΡΙΑ, ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ ΚΑΙ ΚΑΤΟΙΚΟΔΙΑΜΕΝΕΙ ΣΤΗΝ ΑΜΑΛΙΑΔΑ. 
ΔΕΝ  ΠΕΡΙΚΛΕΙΕΙ ΜΈΣΑ ΤΗΣ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ;

Όποιος δεν έχει παρει το βιβλίο, μπορώ να του το στείλω  με μόνη επιβάρυνση τα έξοδα αποστολής.

Οι δε συγχωριανοί μου μπορούν να το ζητήσουν από τη Λουκία χωρίς καμία επιβάρυνση, στη μνήμη του πατέρα μου που έφυγε πρόσφατα!!!

(οι φωτογραφίες είναι από το βιβλίο)

Αντί προλόγου                    Ελένη Σκάβδη                                                 

Κοινή η τύχη και η διαδρομή των μικρών κοινοτήτων της ελληνικής υπαίθρου, την επαρχίας... Τα χωριά και οι μικρές πόλεις που κάποτε έσφυζαν από ζωή, σήμερα αποτελούν τις σκιές του παρελθόντος τους. Ιδιαίτερα στις αγροτικές περιοχές της χώρας, που γνώρισαν τι σημαίνει ερήμωση, εγκατάλειψη, "φευγιό".

Το Γιαννιτσοχώρι, γενέθλια γη του συγγραφέα Θ. Κόλλια, είναι μια τυπική περίπτωση κοινότητας της Πελοποννήσου, που βίωσε  το ιδιότυπο πεπρωμένο της ελληνικής υπαίθρου. Ανήκει στο Δήμο Ζαχάρως, και αποτελεί το νοτιότερο χωριό του Νομού Ηλείας, δίπλα στα σύνορα με τη Μεσσηνία. Ακμαίο πληθυσμιακά για τα σημερινά δεδομένα της επαρχίας, αφού κατά την τελευταία απογραφή εμφάνιζε  πληθυσμό 550 κατοίκων. Οι Γιαννιτσοχωρίτες εξακολουθούν να ασχολούνται με τη Γεωργία αλλά και με τον Τουρισμό, το συνδυασμό που αποτελεί κανόνα πια για τις τοπικές μικροοικονομίες της ευρωπαϊκής Ελλάδας.

Δεκαετία του ΄50 Δημοτικό
 Σχολείο Γιαννιτσοχωρίου

Δίπλα στο βαθύ μπλε του Ιονίου, πλάι σε μια ομηρική ακτή γέρνει στο πευκόδασος που ακουμπά τη θάλασσα. Στη γειτονιά του η μαγευτική γεωγραφία της Νέδας, του μόνου θηλυκού ποταμού της χώρας,  ο ναός του Επικούρειου Απόλλωνα, τα Ολύμπια, ο ναός της Δήμητρας στο Λέπρεο, ο ναός της Αθηνάς στο Πρασιδάκι. "Όλα -αυτά-πατρίδα" του Θ. Κόλλια που επιχείρησε και κατόρθωσε έναν γραπτό άθλο αφιερωμένο στη μνήμη του και των συντοπιτών του. "Για το χωριό μας ρε ...γαμώτο" το πόνημά του, όπως εξομολογείται στους αναγνώστες του από τις πρώτες σελίδες του βιβλίου.

Ένα μωσαϊκό ντοκουμέντο από αναμνήσεις και φωτογραφίες που οδηγούν σε εικόνες και σκέψεις για την κοινότητα που ξεχειλίζει από ιστορία, λαϊκό πολιτισμό, σοφία και ταυτόχρονα μια νοσταλγική περιδιάβαση στο παρελθόν με συγκεκριμένη στόχευση. Να διατηρήσουμε τη μνήμη με καθαρό λόγο και τρόπο, πέρα από τη ...συγκινησιακή διάθεση που δημιουργεί η νοσταλγία για τα "περασμένα". Εκεί ακριβώς βρίσκεται και η αξία του πονήματος του συγγραφέα. Ο Κόλλιας δεν γράφει "ιστορίες από τα παλιά" για ...εκτόνωση, επιχειρώντας ένα μνημόσυνο σε αυτά που δεν επαναλαμβάνονται. Προσπερνώντας αυτή τη στενωπό, αναλαμβάνει να γράψει με σχολαστική πιστότητα την ιστορία του χωριού, όχι ως ιστορικός, αλλά όπως οι γνωστοί περιηγητές άλλων εποχών... 

Ξεκινώντας από τη γεωγραφία, περνά στην ιστορία, στην οικονομία, στην πολεοδομία, στην κοινωνική ζωή, στην κοινωνική ανθρωπολογία, στα παιδικά ομαδικά παιχνίδια, στην εκπαίδευση, στη λαογραφία, στον πολιτισμό και στα δρώμενά του, στον αθλητισμό, στη γλώσσα και τα τοπικά ιδιώματα... Και δεν μένει εκεί. Στο βιβλίο περιλαμβάνεται κεφάλαιο για τη διατροφή, για τους συλλεκτικούς τρόπους του παλιού καιρού, που πρόδιδαν μια φύση γόνιμη και υγιή, κεφάλαιο για τη μετανάστευση-η Πελοπόννησος είχε την πρωτιά στο μεγάλο αυτό κεφάλαιο της ελληνικής ιστορίας- ενθέτει επιστολές και γραφές συντοπιτών για τον τόπο, συνηγορία υπέρ μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης του θέματός του.

Από το έργο μπορεί κανείς να αντλήσει πληροφορίες για τη σημαντική πτυχή της μικρής κοινότητας στις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες, για την  παραγωγή, μεταποίηση και εμπορία του τοπικού γεωργικού πλούτου, δομές που εξαφανίστηκαν πια... Την εποχή που των "Ελλήνων οι κοινότητες ...έφτιαχναν άλλο Γαλαξία" και που παρήλθε οριστικά.

Ζούρτσα -Γιαν/ρι 0-2 1959 στη κατασκήνωση
 επί θρυλικού Μπουργή τερματοφύλακα

Στα 14 κεφάλαια του βιβλίου, στα οποία ο συγγραφέας οργάνωσε το υλικό του, εναλλάσσονται η ατμόσφαιρα της αγροτικής υπαίθρου στην Ηλεία, η μαγευτική σοφία των μεγάλων, η αθωότητα των παιδιών και η τρυφερή "ευτράπελος" διάθεση των ανθρώπων κάθε στιγμή της μέρας και της ζωής. Είναι η συλλογική συνείδηση του συγκεκριμένου τόπου που την ανάσυρσή της από το παρελθόν οφείλουμε στην υπερμνησία του συγγραφέα. Αυτή η "υπερθετική" διάθεση άλλωστε, που ακουμπά στα πολιτικά αντανακλαστικά του συγγραφέα, έχει τις αφετηρίες της στο όραμα της γενιάς του. Θέλαμε να αλλάξουμε τον κόσμο, ξεκινώντας από τον μικρό μας τόπο, από τις γειτονιές που είχαν μόχθο και στέρηση, μαζί με χαρές, γέλια, αισιοδοξία, κοινωνική αλληλεγγύη, σεβασμό στη μάνα γη, δέος-λατρεία για τη φύση.

Όμως, ότι κάνει το βιβλίο ελκυστικό  είναι ο ρυθμός της νοσταλγίας του Κόλλια, που παρά τις προσπάθειές του να αποφορτίσει τη γραφή από αυτήν, βαδίζει αγκαλιά της. Το κείμενό του αποδεικνύει ότι η γραφή μπορεί να κρατάει ακόμη και σήμερα την αποστολή της. Όταν επιστρατεύουμε νόηση και βίωμα για να αποτυπώσουμε εποχές που είχαν και καθαρότητα και σαφήνεια, τότε το συναίσθημα και η παρόρμηση γίνονται ο καταλύτης στην ερμηνεία των δρωμένων.

Με το νέο του βιβλίο, ο Θοδωρής Κόλλιας αξιοποιεί  το «κοίτασμα» των προσωπικών του αναμνήσεων και μας παραδίνει  έναν οδηγό, μια "ταινία" ίσως, για ένα μικρό χωριό της ελληνικής επαρχίας.  Αυτής της επαρχίας που μετονομάστηκε σήμερα σε "περιφέρεια", και παραδόθηκε στα κονδύλια και τις αναπλάσεις. Οι τελευταίοι ορισμοί δεν κατάφεραν-φαίνεται- να λοβοτομήσουν τη μνήμη και τις αντιλήψεις που εξακολουθούν να βαδίζουν στα χνάρια εκείνων των εποχών που αποτυπώνει ο συγγραφέας στο πόνημά του, συνδέοντας τες με το παρόν. Έτσι μας παραδίνει ένα αφήγημα από την ελληνική επαρχία και την Πελοπόννησο, τη γενέθλια γη του, όπου μεγάλωσε και ενηλικιώθηκε, με πρόδηλες πολιτικές νύξεις, που τις χαρακτηρίζει αισθησιασμός, κοινωνική ευαισθησία, τρυφερότητα για τα πάθη, χιούμορ...  Στοιχείο ενοποιητικό της θεματικής ποικιλίας του η ενατένιση της πραγματικότητας και η πρόθεσή του να βοηθήσει σε μια νέα συνύπαρξη των ανθρώπων στα μικρά χωριά, στις μικρές πόλεις, ως ξεκίνημα...