ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΙΣ 12Μ.Μ ΣΤΗ ΖΑΧΑΡΩ ΕΝΤΑΦΙΆΣΘΗΚΑΝ
ΤΑ ΛΕΙΨΑΝΑ ΤΟΥ ΑΔΙΚΟΧΑΜΈΝΟΥ ΗΡΩΑ
ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΤΟ 1974ΠΑΡΟΥΣΙΑ
ΠΛΗΘΟΣ ΚΟΣΜΟΥ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΩΤΙΚΟΥ ΑΓΗΜΑΤΟΣ
.ΣΥΝΤΟΜΑ ΘΑ ΑΝΑΡΤΗΘΟΥΝ ΚΑΙ ΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΒΙΝΤΕΟ
Ο Σπύρος Μανιάτης ήταν 21 ετών… Έφυγε από τη Ζαχάρω για να
καταταγεί στους καταδρομείς. Το φύλλο πορείας του τον έφερε στην Α’ Μοίρα
Καταδρομών στο Μάλεμε της Κρήτης. Η ιστορία τον κατέγραψε το βράδυ της 21ης
Ιουλίου 1974, ως έναν από τους πεσόντες ήρωες στην Τουρκική εισβολή στην Κύπρο.
Από εκείνη τη μέρα ο χρόνος «πάγωσε» για την οικογένειά του. Όπως ανέφεραν
συγγενείς και φίλοι στη Ζαχάρω, οι γονείς του έφυγαν με το μαράζι… Αν ο Σπύρος
τους ήταν νεκρός ή αγνοούμενος. Η μάνα του… έως τα βαθιά της γεράματα περίμενε
να δει το Σπύρο να επιστρέφει… Έως
που έκλεισε τα μάτια της στα 102 της χρόνια.
Μετά την Τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974, η άμυνα της
Κύπρου ήταν σε δύσκολη θέση, όσες κινήσεις έγιναν για την απόκρουση των
τουρκικών δυνάμεων εισβολής από ένοπλα τμήματα της ελληνοκυπριακής πλευράς,
είχαν αρνητική εξέλιξη. Η πολιτική αστάθεια στην Ελλάδα παρουσίαζε σημάδια διάλυσης
στην στρατιωτική ηγεσία και ήδη είχε χαθεί πολύτιμος χρόνος. Παρ'όλα αυτά οι
στρατιωτικές δυνάμεις της ΕΛΔΥΚ και της Εθνικής Φρουράς Κύπρου είχαν περιορίσει
τα αρχικά σχέδια του Τουρκικού στρατού. Την 21η Ιουλίου του 1974, αποφασίσθηκε
στρατιωτική επιχείρηση[1] ενίσχυσης της άμυνας του αεροδρομίου της Λευκωσίας με
την κωδική ονομασία "ΝΙΚΗ". Το σχέδιο της επιχείρησης προέβλεπε την
αερομεταμεταφορά και απόβαση καταδρομέων με αεροσκάφη της Ελληνικής Πολεμικής
Αεροπορίας.
Αεροσκάφος παρόμοιο της αποστολής Nord Noratlas
Η προετοιμασία έγινε στην αεροπορική βάση της Σούδας στην
Κρήτη και περιλάμβανε:
10 αεροσκάφη C-47
Dakota
Τα 20 αεροσκάφη Noratlas ανήκαν στην 354η Μοίρα Μεταφορών[2][3]
"Πήγασος[4]" και τα 10 αεροσκάφη Dacota στην 355η Μοίρα Μεταφορών και είχαν έδρα την 112η Πτέρυγα
Μάχης στην Ελευσίνα. Αυτά τα αεροσκάφη θα μετέφεραν και θα αποβίβαζαν στο
αεροδρόμιο της Λευκωσίας την Α' Μοίρα Καταδρομών[5][6] με τον πλήρη οπλισμό της
αποτελούμενη από 318 άνδρες[7]. Λόγω των μέτρων επιφυλακής και των
μετασταθμεύσεων που πραγματοποιούνταν τις προηγούμενες ημέρες τα περισσότερα
αεροσκάφη βρίσκονταν διάσπαρτα σε διάφορες μονάδες της Αεροπορίας.
Ο σχεδιασμός της επιχείρησης προέβλεπε την αερομεταφορά της
Α' Μοίρας καταδρομέων κατά την διάρκεια της νύχτας - σε απόλυτη σιγή ασυρμάτου
- πτήση σε χαμηλό ύψος - χωρίς συνοδεία μαχητικών - προσγείωση - αποβίβαση
καταδρομέων - επιστροφή στην Σούδα.
Την 21η Ιουλίου και ώρα 22:35 η αποστολή ξεκίνησε με χρονικό
περιορισμό τα μεσάνυκτα της ίδιας μέρας.[8] Μόνο όμως τα 15 αεροσκάφη Noratlas[9] από τα 20
κατάφεραν να απογειωθούν στο χρονικό περιθώριο το οποίο προέβλεπε το σχέδιο, με
αποτέλεσμα τα υπόλοιπα αεροσκάφη ( 5 Noratlas και 10 C-47[10]
) να παραμείνουν στο αεροδρόμιο της Σούδας. Αμέσως μετά την απογείωση δόθηκε
σήμα από το Κέντρο επιχειρήσεων πρός το Γ.Ε.Ε.Φ. Λευκωσίας με την φράση
"Έρχονται τα 15 πορτοκάλια".
Οι προσγειώσεις στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας[11] ξεκίνησαν
στις 01:52 της 22ας Ιουλίου. Πρώτο προσγειώθηκε το "ΝΙΚΗ 2" στις
01:52, επόμενο το "ΝΙΚΗ 1" ακούμπησε το διάδρομο της Λευκωσίας στις
01:55. Όμως από εδώ και πέρα ξεκινάει η τραγωδία της αποστολής, λόγω
καθυστέρησης του ΑΕΔ να ενημερώσει[12] τo ΓΕΕΦ και τα αντιαεροπορικά στοιχεία αποτελούμενα από τις 185η
και 184η Μοίρες αντιαεροπορικών πολυβόλων και τα οποία φύλαγαν την περιοχή, δεν
ενημερώθηκαν με αποτέλεσμα να θεωρήσουν ότι τα αεροσκάφη τα οποία πέταγαν ήταν
εχθρικά. Αμέσως άρχισαν έντονα αντιαεροπορικά πυρά τα οποία είχαν ως
αποτέλεσμα, το "ΝΙΚΗ 4"[13][14] το οποίο βρισκόταν στο στάδιο
προσγείωσης, να αρπάξει φωτιά και να συντριβεί λίγα χιλιόμετρα από τον διάδρομο
προσγείωσης. Τρίτο προσγειώθηκε το "ΝΙΚΗ 7" στις 02:18. Μετά το
"ΝΙΚΗ 7" προσγειώθηκε το "ΝΙΚΗ 3" το οποίο λόγω βλάβης στον
έναν κινητήρα έφυγε από το ίχνος πτήσης του "ΝΙΚΗ 4" που καταρρίφθηκε
και έφτασε στην τελική μετά και το "ΝΙΚΗ 7". Το "ΝΙΚΗ
6"[15] εβλήθη σε πολλαπλά σημεία της ατράκτου και σχεδόν χωρίς μηχανές και
χάρη στις προσπάθειες των πιλότων να καταφέρει να προσγειωθεί. Τα υπόλοιπα
αεροσκάφη κατάφεραν και αυτά να προσγειωθούν με λιγότερες ζημιές. Όλα τα
πληρώματα μετά έβλεπαν κάποια φωτιά στο Λόφο της Μακεδονίτισσας και εκ των
υστέρων έμαθαν ότι πρόκειται για το αεροσκάφος αυτό. Τελευταίο προσγειώθηκε το
"ΝΙΚΗ 15" το οποίο και είχε απογειωθεί από την Σούδα με καθυστέρηση
και παρά τις εντολές να μην εκτελέσει την αποστολή. Το "ΝΙΚΗ 13" ήταν
αεροσκάφος κατηγορίας "Ζ" μακράς απόθεσης και το οποίο ενεργοποίησαν
με τα γεγονότα είχε προβλήματα πλεύσης (ολίσθαινε) με αποτέλεσμα στην πτήση από
Ελευσίνα προς Σούδα να παρεκλίνει προς Ρέθυμνο. Έτσι στη διαδρομή από Σούδα
προς Λευκωσία παρέκλινε της πορείας του και έφτασε μεταξύ Κύπρου και Τουρκίας
και μετά από την περιπλάνησή του στις 04:15 ξεκίνησε την επιστροφή του όπου
προσγειώθηκε στη Ρόδο στις 07:40. Το "ΝΙΚΗ 14" έφτασε αφόύ είχε πλέον
ξημερώσει και δεν προσγειώθηκε καθόλου, ακολούθησε εντολές και επέστρεψε πίσω
στο Καστέλι στις 07:30 όπου ανεφοδιάστηκε και επέστρεψε στη Σούδα. Το τελευταίο
"ΝΙΚΗ-15" απογειώθηκε από τη Λευκωσία στις 04:02 και επέστρεψε στη
Σούδα στις 07:40.
Όσα αεροσκάφη ήταν σε πτητική ικανότητα απογειώθηκαν για τη
επιστροφή[16] στην Ελλάδα ενώ τα υπόλοιπα (ΝΙΚΗ-3 που είχε βλάβη στον έναν
κινητήρα, το ΝΙΚΗ-6 που είχε βληθεί και στους 2 κινητήρες και το ΝΙΚΗ-12 που
δεν επαρκούσαν τα καύσιμα για την επιστροφή λόγω συνεχών επανακυκλώσεων που
έκανε λόγω κίνησης αυτοκινήτων μέσα στο διάδρομο της Λευκωσίας) καταστράφηκαν
από τις φίλιες δυνάμεις στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας.
Το λάθος αυτό της αεράμυνας βλήθηκε από αντιαεροπορικό εκτός
του αεροδρομίου και κόστισε τη ζωή σε 4 αεροπόρους και 29 καταδρομείς από το
"ΝΙΚΗ-4" όπου διεσώθη ένας καταδρομέας καθώς και τον θάνατο 2 και τον
τραυματισμό 9 ακόμα καταδρομέων στο "ΝΙΚΗ 6". Από την δύναμη των 318
ανδρών της Α'Μοίρας καταδρομών 278 παρέμειναν[17] στην Κύπρο και πολέμησαν. ΠΗΓΗ:wikipedia
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου