Γιάννης Ζήβας
Η απελευθέρωση της Αθήνας πρίν 72 χρόνια ( 12 Οκτωβρίου 1944), παρέμεινε μεταπολεμικά σε δεύτερη μοίρα σε σχέση με την επέτειο του ΟΧΙ . Είναι γεγονός ότι το ΕΑΜ έδωσε έμφαση στην έναρξη του ΕλληνοΪταλικού Πολέμου, ως αφετηρίας της αντίστασης του λαού κατά της φασιστικής επίθεσης του Μουσολίνι. Όμως οι μεταπολεμικές κυβερνήσεις του μοναρχοφασιστικού κράτους όχι μόνο δεν αναφέρονταν στην απελευθέρωση, αλλά παντοιοτρόπως προσπαθούσαν να την "θάψουν", διότι διαφορετικά θα ήσαν υποχρεωμένες να αναφερθούν στους κινητήριους μοχλούς της Αντίστασης , δηλαδή στο ΕΑΜ και στον ΕΛΑΣ.Είναι πράγματι ιδιάζουσα αυτή η περίπτωση, δηλαδή να εορτάζεται πρωτευόντως η έναρξη ενός πολέμου, και δευτερευόντως άν όχι τριτευόντως η λήξη με την συνακόλουθη απελευθέρωση μιας χώρας.
Ενώ η Αθήνα ανέπνεε πλέον ελεύθερα, υπήρχαν ορισμένες περιοχές και πόλεις που έμελλε να απελευθερωθούν αργότερα, όπως η Κρήτη, η Μήλος, τα Δωδεκάνησα και η Θεσσαλονίκη στην οποία τα στρατεύματα του ΕΛΑΣ εισήλθαν στην πόλη στις 30 Οκτώβρη του '44. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει της προσοχής ότι οι τύχες της χώρας είχαν προδιαγραφεί μέσα από τις συμφωνίες---χειροπέδες του Λιβάνου ( άνοιξη του '44), και Καζέρτας (Σεπτέμβριος του '44). Με την πρώτη εξ αυτών κατοχυρωνόταν η συμμετοχή στην διακυβέρνηση της χώρας μετά την απελευθέρωση και της κυβέρνησης του Καϊρου, δηλαδή των αστικών κομμάτων, που είχαν τεράστια διαπλοκή με τα βρετανικά συμφέροντα, και τα οποία δεν είχαν συμμετάσχει στον αντιστασιακό αγώνα του λαού μας. Με την δεύτερη ο ΕΛΑΣ υπαγόταν στις διαταγές και τους κανονισμούς της Βρετανικής Συμμαχικής Αποστολής υπό τον Σκόμπι. Παράλληλα η Σοβιετική Ένωση στα πλαίσια της συμφωνίας της Τεχεράνης και της μυστικής σύσκεψης του Οκτώβρη του '44 στην Μόσχα μεταξύ Στάλιν και Τσώρτσιλ δεν ενίσχυσε τις ελληνικές λαϊκές δυνάμεις αντίστασης, αλλά ουσιαστικά παρέδωσε την χώρα στην σφαίρα επιρροής των Βρετανών. Στο μεσοδιάστημα από την Απελευθέρωση της Αθήνας μέχρι τα Δεκεμβριανά συνέβησαν κινήσεις και γεγονότα που δεν μπορούν να χαρακτηρισθούν αμελητέα. Η άφιξη της υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου κυβέρνησης των αστικών κομμάτων έλαβε χώρα στις 18 Οκτώβρη, και μετά από λίγες ημέρες κατέφθασε το στράτευμα της Ορεινής Ταξιαρχίας του Ρίμινι, οι επικεφαλής του οποίου διαπνέονταν από φιλομοναρχικές και ακροδεξιές πεποιθήσεις. Η αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων Κατοχής έγινε υπό την εγγύηση των βρετανικών στρατιωτικών υπηρεσιών, ενώ οι συνεργάτες των δυνάμεων Κατοχής , οι δοσίλογοι και τα αποβράσματα της Ειδικής Ασφάλειας όχι μόνο παρέμεναν άθικτα αλλά εξοπλίζονταν περαιτέρω. Οι βρετανοί δεν προέβλεπαν απλά την εξέλιξη των γεγονότων, αλλά είχαν σχεδιάσει όλες τις παραμέτρους της σύγκρουσης που επεδίωκαν. Στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου μετείχαν και τέσσερις υπουργοί από το ΕΑΜ, σε κρίσιμα για την συγκυρία υπουργεία.
Ένα σημαντικό γεγονός στο υπό κρίσιν διάστημα υπήρξε ο εμπνευσμένος λόγος που εκφώνησε στην Λαμία ο πρωτοκαπετάνιος του ΕΛΑΣ Άρης Βελουχιώτης. Σ' αυτόν τον λόγο κατέδειξε την σημασία του αγώνα του λαού και ειδικότερα του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ, αλλά παράλληλα αποκάλυψε τον ρόλο του βρετανικού παράγοντα στην διάρκεια της Κατοχής και μετά την Απελευθέρωση. Με τον λόγο του αυτόν έθιξε το μεγάλο ζήτημα της από καταβολής του ελληνικού κράτους παντοειδούς εξάρτησης από τον ξένο παράγοντα. Ο λόγος του Άρη Βελουχιώτη θα έπρεπε κατά την γνώμη μου να ενταχθεί στην διδακτέα ύλη των γυμνασίων καί λυκείων της χώρας , ως υπόδειγμα ελεύθερης σκέψης και εθνικής αξιοπρέπειας.
Το άλλο σημαντικό γεγονός του μεσοδιαστήματος που εξετάζουμε ήταν η σύσκεψη των καπεταναίων στη Λαμία στα μέσα Νοέμβρη του '44. Εκεί αντιπαρατέθηκε ο Μάρκος Βαφειάδης με τον Άρη Βελουχιώτη ως πρός τον χαρακτήρα της κυρίαρχης αντίθεσης μετά την Απελευθέρωση. Ενώ ο Μάρκος Βαφειάδης υποστήριζε ότι δεν πρέπει να οδηγηθούμε σε άμεση σύγκρουση,με δεδομένη την στάση της ΕΣΣΔ, η οποία είχε διαπραγματευθεί την θέση της Ελλάδας, παραχωρώντας την στην βρετανική σφαίρα επιρροής, ο Άρης Βελουχιώτης υποστήριξε την επιτακτική προπαρασκευή των λαϊκών ενόπλων δυνάμεων για άμεση σύγκρουση με τον βρετανικό παράγοντα. Η στάση του Σιάντου και των άλλων μελών του ΚΚΕ μάλλον ακολούθησαν την θέση των Στάλιν και Δημητρώφ, οι οποίοι επέμεναν όπως χαρακτηριστικά είχε ειπωθεί "Να μήν τραβήξετε το σχοινί".
Υπό αυτές τις συνθήκες , και με το γεγονός ότι η κυβέρνηση Παπανδρέου και οι βρετανοί ( Τσώρτσιλ , Ήντεν και Σκόμπι) επέμεναν στον άμεσο αφοπλισμό του ΕΛΑΣ, ενώ παρέμεναν πάνοπλα τα πρώην Τάγματα Ασφαλείας , η Αστυνομία και η Ορεινή Ταξιαρχία του Ρίμινι, η έκρηξη δεν άργησε να εκδηλωθεί. Στις 2 Δεκεμβρίου παραιτούνται τα μέλη του ΕΑΜ από την Κυβέρνηση, μή αποδεχόμενα την εκβιαστική και εξευτελιστική στάση Παπανδρέου και Βρετανών, και την επομένη 3 Δεκεμβρίου κατά την διάρκεια του περίφημου γιγάντιου λαϊκού συλλαλητηρίου στο Σύνταγμα από το κτίριο της Αστυνομίας πυροβολούνται εν ψυχρώ οι διαδηλωτές με δεκάδες νεκρούς, πράγμα που επαναλαμβάνεται την επομένη 4 Δεκεμβρίου κατά το λαϊκό μνημόσυνο και την λαϊκή συγκέντρωση που το συνόδευε. Ο Κόκκινος Δεκέμβρης άρχιζε, μία νέα τραγωδία για την χώρα μας άρχιζε για να καταλήξει στην ήττα του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και στην επαίσχυντη Συμφωνία της Βάρκιζας (12 Φεβρουαρίου '45, ακριβώς την ίδια περίοδο της υπογραφής της Συνθήκης της Γιάλτας ).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου