ΑΡΘΡΟ – ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥ ΔΑΣΙΚΟΥΣ ΧΑΡΤΕΣ

Tης Βουλευτού Ηλείας του ΣΥΡΙΖΑ Έφης Γεωργοπούλου - Σαλτάρη

Το ζήτημα των δασικών χαρτών απασχολεί τις τελευταίες μέρες και θα απασχολήσει και τις επόμενες μεγάλο τμήμα των πολιτών της Ηλείας και της υπόλοιπης χώρας. Με το άρθρο αυτό, θέλω να σημειώσω κάποια στοιχεία που έχουν να κάνουν με την ιστορία του ζητήματος και το πώς φτάσαμε μέχρι εδώ, καθώς και να ενημερώσω του Ηλείους συμπολίτες μου σχετικά με τα προβλήματα που ενδεχομένως έχουν δημιουργηθεί. Όλο αυτό το διάστημα, από την πρώτη στιγμή της ανάρτησης, παρακολουθώ το θέμα και έχω θέσει στο αρμόδιο Υπουργείο όλες τις περιπτώσεις σε επίπεδο Νομού που από τυχόν λάθη της δημόσιας διοίκησης θίγονται τα δικαιώματα των πολιτών και των τοπικών κοινοτήτων.

Καταρχήν, είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε ότι η Ελλάδα είναι ίσως η μοναδική χώρα στην Ευρώπη που δεν έχει προχωρήσει σε κατάρτιση δασολογίου και η κύρωση δασικών χαρτών είναι το απαραίτητο ενδιάμεσο βήμα για να πραγματοποιηθεί αυτό. Οι στόχοι όπως και τα αναμενόμενα αποτελέσματα θα είναι  σημαντικά, για:

• την προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας περιουσίας,
• την αειφορική ανάπτυξη της χώρας
• την κάλυψη των υποχρεώσεων της χώρας, σχετικά με την κλιματική αλλαγή και τις διεθνείς περιβαλλοντικές συνθήκες (ΟΗΕ, Συμφωνία των Παρισίων).

• τον σαφή και χωρίς αμφισβήτηση προσδιορισμό των θεσμικών όρων και των δυνατοτήτων χειρισμού, προστασίας και ανάπτυξης των διαφόρων περιοχών της χώρας.
• την άμεση πρόσβαση και εξυπηρέτηση χωρίς καμία καθυστέρηση τού πολίτη με χρήση αυτοματοποιημένων ηλεκτρονικών υπηρεσιών.
• τον αποκλεισμό κάθε ενδεχομένου συναλλαγής με τη διοίκηση.
• την απελευθέρωση σημαντικότατου στελεχικού δυναμικού από την ενασχόληση με χρονοβόρες διαδικασίες χαρακτηρισμών, ώστε να εξυπηρετηθούν άλλες παραγωγικές δραστηριότητες.
• την αναβάθμιση τού επιπέδου ανταλλαγής πληροφοριών με όλες τις δημόσιες υπηρεσίες διασφαλίζοντας την διαλειτουργικότητα.
• τη μείωση του κόστους λειτουργίας της δασικής υπηρεσίας και των δημόσιων υπηρεσιών που έχουν συνάφεια και συνεργασία με αυτή.
• την εύκολη πλέον πρόληψη πάσης φύσεως καταπατήσεων και παράνομων αλλαγών χρήσης γης και την αποφυγή «ύποπτων» καταστροφών των δασών.
• την αύξηση του ξυλώδους κεφαλαίου της χώρας και την καλύτερη κάλυψη της χώρας σε τεχνικό και καύσιμο ξύλο, αλλά και την αύξηση των δασικών οικοσυστημικών υπηρεσιών (διατροφή, νερό, αναψυχή κ.ά.) που μπορούν να προσφερθούν στην κοινωνία.

Ο ΣΥΡΙΖΑ διαχρονικά υπερασπίζεται το άρθρο 24 του Συντάγματος,

το οποίο αναφέρει ότι  « η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί, όχι μόνο υποχρέωση του Κράτους, αλλά και δικαίωμα του καθενός». Επίσης, ρητά αναφέρει ότι η σύνταξη δασολογίου (και κτηματολογίου) συνιστά υποχρέωση του Κράτους, κάτι στο οποίο οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και Νέας Δημοκρατίας επί 40 χρόνια δεν «κατάφεραν» να συμμορφωθούν.

Το δασολόγιο εισήχθη στη νομοθεσία με Νόμο το 1979, αλλά ολοκληρωμένη νομοθεσία για το θέμα των δασικών χαρτών ψηφίστηκε το 1998.  Μόλις το 2010 το ΠΑΣΟΚ  εισηγήθηκε στη Βουλή το Νόμο πάνω στον οποίο στηρίζεται η σημερινή διαδικασία. Από τότε μέχρι και πρόσφατα είχε αποτυπωθεί περίπου το  5% των δασικών χαρτών. Έπειτα από την επίσπευση όλων των διαδικασιών για τη σύνταξη δασικών χαρτών, λόγω και του γεγονότος ότι το έργο είχε ενταχθεί στο ΕΣΠΑ, η κυβέρνηση εισηγήθηκε το 2016 Νόμο με τις απαραίτητες τροποποιήσεις του Νόμου του 2010. Προχώρησε κατόπιν στις απαραίτητες διοικητικές ενέργειες για να καταφέρουμε σήμερα να έχει γίνει μέσα σε δυο χρόνια πάνω από το 90% της δουλειάς που έπρεπε να έχει γίνει εδώ και 20 χρόνια.

Σημειώνεται ότι ο Νόμος του 2016  επανέφερε την αρμοδιότητα κατάρτισης και ανάρτησης των δασικών χαρτών στη Δασική Υπηρεσία, καθώς από το 2013 η αρμοδιότητα είχε δοθεί αποκλειστικά στην εταιρεία ΕΚΧΑ Α.Ε.

(Εθνικό Κτηματολόγιο και Χαρτογράφηση, πρώην ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε.).  Επίσης, ελαχιστοποιήθηκε η σχετική δαπάνη, η οποία δεν ξεπερνά τις 600.000 ευρώ. Αν θα ίσχυε το προηγούμενο πλαίσιο η δαπάνη θα έφτανε τουλάχιστον τα 7,4 εκατομμύρια ευρώ.

Όσον αφορά, τα ζητήματα που έχουν προκύψει και απασχολούν το δημόσιο διάλογο, ισχύουν τα εξής:

Η χρήση ως ιστορικού χάρτη – βάση  του 1945 ήταν η μοναδική επιλογή που εξασφάλιζε την αποτύπωση της «ιστορίας» των εκτάσεων και δεν λάμβανε υπόψη μόνο το αποτέλεσμα των παρεμβάσεων που έχουν γίνει μέχρι το διάστημα 2007-2009 το οποίο αποτυπώνει ο πρόσφατος χάρτης. Για το λόγο αυτό, όλες οι  (δεσμευτικές) αποφάσεις των αρμόδιων δικαστηρίων της χώρας καθώς και διεθνείς συμφωνίες έχουν ορίσει ως βάση το χάρτη του 1945.

• Εξετάζεται η επίσπευση της διαδικασίας άρσης αναδάσωσης για τις εκτάσεις που εμφανίζονται και το 1945 και σήμερα ως Αγροτεμάχια (ΑΑ), αλλά εσφαλμένα θεωρήθηκαν αναδασωτέες εκτάσεις το 2007 έπειτα από τις καταστροφικές πυρκαγιές. Συνεπώς, οι πολίτες που θίγονται δεν θα χρειαστεί να μπουν στη διαδικασία υποβολής αντιρρήσεων.

• Όσον αφορά τις καλλιεργούμενες εκτάσεις για τις οποίες ενδέχεται να υπάρξει πρόβλημα, τα συναρμόδια Υπουργεία βρίσκονται σε πλήρη συνεργασία, ώστε να μην υπάρξει κανένας αιφνιδιασμός στον αγροτικό κόσμο σχετικά με το ΟΣΔΕ, τις ενισχύσεις κλπ.
• Με τον Νόμο  του 1979 και τροποποιήσεις που έγιναν το 2014, ήδη προβλέπεται δυνατότητα εξαγοράς εκτάσεων που ήταν Δασικές το 1945 και Αγροτεμάχια σήμερα (ΔΑ), στο 1/3 της αντικειμενικής αξίας και εξετάζεται το ενδεχόμενο της υπαγωγής στο καθεστώς μέχρι 100 δόσεις.

• Βάσει του Νόμου του 2016, οι Δήμοι έλαβαν ηλεκτρονική πρόσβαση στα ενιαία χαρτογραφικά υπόβαθρα που χρησιμοποιούνται στην κατάρτιση δασικών χαρτών, ώστε να αποτυπώσουν τα όρια των οικισμών στους χάρτες, εντός προθεσμίας 4 μηνών. Δεν το έχουν κάνει όλοι οι Δήμοι, με αποτέλεσμα να έχουμε πολλές περιπτώσεις όπου περιοχές με κατοικίες σε χωριά, οικισμούς κλπ. να έχουν χαρακτηριστεί Δασικές. Στις περιπτώσεις αυτές,  οι πολίτες μπορούν να κάνουν ενστάσεις  ατελώς, ενώ οι Δήμοι μπορούν να συνεχίσουν να αποτυπώνουν τα όρια των οικισμών στους χάρτες.
• Ήδη το Υπουργείο με Δελτίο Τύπου έχει ανακοινώσει την περαιτέρω  μείωση των τελών αντιρρήσεων (ενστάσεων), ειδικά για τους πολίτες που κατέχουν μικρές εκτάσεις, καθώς και τη διαίρεση της κατηγορίας από 5 έως 20 στρέμματα σε δύο κατηγορίες, με ταυτόχρονη μεγάλη μείωση των ποσών. Σύμφωνα με την νέα κατανομή, οι μειώσεις των τελών στις χαμηλές κατηγορίες φτάνουν έως και 60%, ενώ στην ανώτερη κατηγορία η μείωση είναι 7%. Σημειώνεται ότι τα τέλη ήταν ήδη μειωμένα κατά 10% σε σχέση με σχετικές Υπουργικές Αποφάσεις του 2014, γεγονός που δε συνάδει με την όψιμη «ενόχληση» στελεχών ΝΔ και ΠΑΣΟΚ.
• Η υποβολή αντιρρήσεων σχεδιάστηκε να γίνει ηλεκτρονικά με απλό τρόπο και χωρίς τη φυσική παρουσία των πολιτών, ώστε να εξοικονομηθεί χρόνος. Αυξήθηκε η προθεσμία υποβολής κατά το μέγιστο δυνατό, δεδομένων των ασφυκτικών χρονικών περιθωρίων, από τις 45 ημέρες στις 60.
• Δεν απαιτούνται τοπογραφικά και εξειδικευμένοι μηχανικοί, προκειμένου ο πολίτης να υποβάλλει αντίρρηση.

• Τα ποσά από την είσπραξη του τέλους διατίθενται αποκλειστικά για την κάλυψη της δαπάνης κατάρτισης έως και την κύρωση των δασικών χαρτών.
• Προβλέπονται ήδη οι παρακάτω 5 περιπτώσεις, οι οποίες εξαιρούνται από την καταβολή τέλους αντιρρήσεων:

α) οι περιοχές που συμπεριλήφθηκαν στο δασικό χάρτη λόγω μη αποτύπωσης των ρυμοτομικών σχεδίων,

β) οι περιοχές που φαίνονται ως δασικές το 1945, αλλά περιλαμβάνονται στον εποικισμό,

γ) οι περιοχές που φαίνονται είτε το 1945, είτε τώρα, ως χορτολιβαδικές ή βραχώδεις ή πετρώδεις και περιλαμβάνονται στον εποικισμό,

δ) οι περιοχές με τελεσίδικη πράξη χαρακτηρισμού και

ε) οι  περιοχές με εκκρεμείς πράξεις χαρακτηρισμού.

Κλείνοντας, θέλω να τονίσω ότι η πολιτική βούληση της Κυβέρνησης είναι να εφαρμοστεί το Σύνταγμα και οι Νόμοι, χωρίς ταυτόχρονα να θιγούν οι πολίτες και η αναπτυξιακή δυναμική του πρωτογενούς τομέα παραγωγής. Η Κυβέρνηση αφενός θα ολοκληρώσει με αποφασιστικότητα μια μεταρρύθμιση που θα δημιουργήσει το πλαίσιο διαφάνειας και υπεράσπισης του Δημοσίου και των δικαιωμάτων των πολιτών και αφετέρου κάνει ό,τι μπορεί για να μειώσει τις όποιες επιπτώσεις αυτής της διαδικασίας για τους πολίτες.