Η αλήθεια για την εικονομαχία !!

ΠΡΈΠΕΙ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΕΤΕ ΓΙΑΤΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ 

ΘΑΥΜΑΣΤΗ ΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΤΏΝΗ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ,

 ΤΟΥ ΠΑΝΑΝΤΩΝΙΟΥ ΤΟΥ ΚΥΠΑΡΙΣΣΕΩΣ ΜΕΓΑΛΟΠΡΕΠΟΥΣ

 Για 120 χρόνια (!) , από το 726 έως το 843 , στην ‘θαυμαστή’ Βυζαντινή Αυτοκρατορία , μέσα στους ναούς  έπεφτε ‘ξύλο’, και έξω απ τους ναούς  βασάνιζαν, μαστίγωναν, τύφλωναν, έκοβαν χέρια και πόδια , εξόριζαν, και σκότωναν,  όσους είχαν αντίθετη άποψη για τις εικόνες των αγίων!

   Οι μισοί πολίτες του Βυζαντίου λάτρευαν τις εικόνες σαν ‘Θεό’, κι οι άλλοι μισοί  τις έσπαγαν και τις έκαιγαν (!).  Δεσποτάδες και Πατριάρχες και Αυτοκράτορες, ο ένας εναντίον του άλλου, αλλά και αναμεταξύ τους. 

Σήμερα, 12 αιώνες μετά, όλα αυτά μας φαίνονται τρελά και γελοία, αλλά αν τυχόν τότε είχαν επικρατήσει οι εικονομάχοι, είναι σίγουρο πως οι εκκλησίες μας σήμερα ,θα ήταν σαν των καθολικών, χωρίς εικόνες!.  

       -Όμως ας  πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά:  

Τα πρώτα 250-300 χρόνια μετά το Χριστό, όπου υπήρχαν  χριστιανοί,  δ ε ν  είχαν εικόνες : ούτε Χριστού, ούτε Παναγίας, ούτε Αγίων.  Μόνον όταν ο Χριστιανισμός μεταλλάχτηκε από εθελοντική κοινοκτημοσύνη, σε βίαιη εγκληματική κρατική θρησκεία, τότε άρχισε να εκφυλίζεται σε  εικονο-ειδωλο-λατρεία.  Τότε άρχισαν οι: ψαλμωδίες-νηστείες-μυστήρια-μετάνοιες, και τα προσκυνήματα σε δεσποτάδες-λείψανα, άμφια- ιερά σκεύη-φυλαχτά-εικόνες. Έξυναν σκόνη ή μπογιά από το ξύλο της εικόνας, και το έτρωγαν…

 Αλλά και πάλι είναι ανεξήγητο: πώς οι έλληνες έπεσαν σε τέτοιο λάθος? (που κρατάει ως σήμερα!) Πώς φιλάνε και λατρεύουνε ξύλινες εικόνες??

----Θα χρειαστεί να κάνουμε μια μικρή ιστορική αναδρομή: 

 Ας θυμηθούμε πως ήδη πρό Χριστού, το 146, οι αγριάνθρωποι Ρωμαίοι είχαν κατακτήσει δια της βίας της Ελλάδα, και για 3-4 αιώνες έκλεψαν τα καλύτερα  αγάλματα και τα πήγαν στη Ρώμη .

 Όταν ο Μ. Κων/νος επέτρεψε τον Χριστιανισμό ως ισάξια θρησκεία με τις άλλες, κανείς δεν φανταζόταν τι θα επακολουθήσει: Ο ίδιος ο Κων/νος έκανε διωγμούς της αρχαίας ελληνικής θρησκείας, αλλά πολύ χειρότερος απ αυτόν ήταν ο διάδοχός του, ο Μέγας εγκληματίας ‘Άγιος’  Θεοδόσιος, που τον 4^ο αι καθιέρωσε ως μόνη θρησκεία τον ‘χριστιανισμό’, γκρέμισε όλους τους αρχαίους Ναούς-θέατρα-γυμναστήρια, και έσπασε τα αγάλματα.

 Τον επόμενο , 5^ο αιώνα, οι Γότθοι (γερμανοί) του επίσης ‘Χριστιανού’ Αλάριχου, αποτελείωσαν όποια καλλιτεχνία είχε μείνει στην Ελλάδα.

 Νομίζουμε πως ο βασικός  λόγος που οι κακόμοιροι οι βυζαντινοί έβρισκαν καταφύγιο στα μοναστήρια και στις εικόνες, ήταν τα όσα υπέφεραν απ’ όλους αυτούς, ενώ κατά βάθος δεν ήθελαν ούτε θρησκείες, ούτε  παπάδες. Έμοιαζαν με μια βιασμένη γυναίκα που λατρεύει τον βιαστή της. 

   Ας σημειώσουμε,  πως η Παλαιά Διαθήκη απαγορεύει τις εικόνες, και πως την ίδια εποχή με την εικονομαχία, στην ανατολική Μ. Ασία  ο Χαλίφης Ιζίδ, εξισλάμισε πολλούς Ιουδαΐζοντες Χριστιανούς της ανατολικής Μ. Ασίας :Μονοφυσίτες, Μανιχαίους, και Παυλικιανούς, με το επιχείρημα πως όσοι λατρεύουν εικόνες είναι ειδωλολάτρες.

               ποιοι ήταν  εικονομάχοι?   και ποιοί  εικονολάτρες?

  Οι εικονομάχοι ήταν 2 ειδών: 

1. Αρχικώς ήταν διάφοροι  θ ρ η σ κ ό λ η π τ ο ι  , επηρεασμένοι από την Παλαιά Διαθήκη: Παυλικιανοί (οπαδοί του Απόστολου Παύλου), Μανιχαϊστές, και λοιποί Ιουδαΐζοντες .

2. Μερικοί Βυζαντινοί Αυτοκράτορες, αλλά και υψηλοί κρατικοί Υπάλληλοι, επιστήμονες, και ‘αριστοκράτες’, οι οποίοι ήταν ‘ολίγον’ άθρησκοι, και ήταν αντίθετοι με τον λαό που λάτρευε τις εικόνες. 

Οι  εικονολάτρες    ήταν επίσης 2 ειδών:

1.  Πατριάρχες, παπάδες, και μοναχοί στα μοναστήρια, αλλά και ο απλός φτωχός και αγράμματος λαός , όλοι  θ ρ η σ κ ό λ η π τ ο ι  ,  δηλαδή όλοι οι εξαρτημένοι από το ‘όπιο’ της θρησκείας . 

2.  Αλλά υπήρχε επίσης, και η αρχαία ελληνική  καλλιτεχνική παράδοση του λαού, που ήθελε να υπάρχουν οι εικόνες, χωρίς όμως να γίνεται ειδωλολατρεία. (ήταν κατά βάση άθρησκοι) 

 Σημαντικό σχόλιο:  Παρατηρούμε πως σε κάθε παράταξη απ’ τις δύο, υπήρχαν δύο τάσεις: η  μία, προοδευτική φιλελεύθερη, και η δεύτερη:  συντηρητική-θρησκόληπτη.  Δηλαδή υπήρχε  ‘κρυφός’ εσωτερικός πόλεμος και σε εικονόφιλους, και σε εικονομάχους.

  Κανονικά, θα έπρεπε να συμμαχήσουν οι βυζαντινοί αριστοκράτες με τους φωτισμένους καλλιτέχνες , εναντίον των φανατικών θρησκευόμενων που δημιουργούσαν το πρόβλημα, άλλοι με το μίσος τους για τις εικόνες, κι οι άλλοι με την παθολογική λατρεία τους γι αυτές.  Όμως το Βυζάντιο ήταν ένα ‘τρελό’ θεοκρατικό κράτος, ήταν αδύνατο να χωρίσουν απ’ τη θρησκεία.

  Αν δούμε γενικότερα την εικονομαχία, θα δούμε πως υπήρχε διαμάχη: πλούσιων-φτωχών, μορφωμένων-αμόρφωτων, ‘δυτικών’-‘ανατολικών’, τέχνης-θρησκείας, προοδευτικών-συντηρητικών, και εν τέλει: θρησκόληπτων και ανεξίθρησκων ανθρώπων,  η αιώνια  διαμάχη μεταξύ εκκλησίας-κράτους.

η ρίζα της εικονομαχίας είναι η 2^η εντολή!!

Το κλειδί για να αντιληφθούμε τον παραλογισμό που είχε η εικονομαχία, είναι η 2^η εντολή, που δήθεν ο Γιαχβέ ‘έδωσε’ στον Μωυσή:  Να μην φτιάξεις είδωλο (θεϊκό άγαλμα), ούτε γλυπτό ομοίωμα για ο,τιδήποτε (πράγμα). Είτε είναι στον ουρανό, στη γη, ή στη θάλασσα. Να μην προσκυνήσεις ούτε να λατρέψεις κανένα (ομοίωμα). Γιατί εγώ  είμαι ο Κύριος και Θεός σου, είμαι θεός ζηλότυπος, και ανταποδίδω αμαρτίες πατέρων στα τέκνα, έως και τρίτη και τέταρτη γενεά , σε όσους με μισούν. 

 Η 2^η εντολή του ‘θεού’, η χειρότερη από τις 10, και η πιο ύπουλη (!), μας λέει πως ο  ένας θεός είναι ζηλιάρης,(!) και εκδικητικός σε όποιον δεν τον πιστεύει. Και πως απαγορεύει την οποιαδήποτε απεικόνιση κάθε θεού ή πράγματος!   Αλλά γιατί το λέει αυτό?    Γιατί (?) ο θεός απαγορεύει την ζωγραφική, την γλυπτική, και γενικώς τις τέχνες?  

Γιατί οι μουσουλμάνοι σπάνε αγάλματα-ζωγραφιές και ψηφιδωτά?

  Νά γιατί, οι Ιουδαΐζοντες απαγορεύουν τις ζωγραφιές και τα γλυπτά!

 Ο λόγος που οι αρχαίοι Ιουδαίοι και οι Μουσουλμάνοι απαγορεύουν τις εικόνες και τα αγάλματα , δεν είναι πως έχουν αφηρημένη ιδέα για το Θείο. Ο λόγος είναι πως:  δεν τους αρέσει το ωραίο, φοβούνται την ‘μαγεία’ που έχει ένα γυμνό άγαλμα ή μια ζωγραφιά, δεν ξέρουν από έρωτα, δεν θεωρούν τις γυναίκες ίσες αλλά ιδιοκτησία τους, γι αυτό και τους βάζουν μαντήλα  για να μην τις φλερτάρουν άλλοι, τις ζηλεύουν, φοβούνται μη τις χάσουν.

 Όμως  οι Έλληνες του Βυζαντίου, είχαν -ακόμα- κρυφά  μέσα στην παράδοσή τους, και στα κύτταρά τους, τις 9 Mούσες, δηλ. τις καλές τέχνες: ζωγραφική, γλυπτική, ποίηση, χορό, μουσική, κλπ.  

Αυτή είναι η πραγματική θρησκεία μας ακόμα και σήμερα…

  Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία βρέθηκε, λοιπόν, σε δίλημμα:

 από τη μια πλευρά ήταν  Π. Διαθήκη και ο Φαρισαίος Παύλος, όπου απαγόρευαν τις εικόνες, κι από την άλλη πλευρά, ήταν οι θρησκόληπτοι εικονολάτρες, που φιλούσαν τις εικόνες και έψελναν , αλλά τουλάχιστον υπήρχε ακόμα κάποιο ίχνος από την αρχαία ζωγραφική και μουσική ...

  Τελικώς νίκησαν οι καλλιτέχνες, έστω κι αν φάνηκε πως νίκησε το παπαδαριό , το οποίο κατά παράδοση όλοι κατηγορούμε, κρυφά ή φανερά. Ήταν επίσης μια νίκη του Ευαγγελίου, απέναντι στην απάνθρωπη Παλαιά Διαθήκη, στην 2^η εντολή, και στους απολίτιστους Ισλαμιστές .

γιατί οι καθολικοί δεν έχουν εικόνες?!

Αρχικώς είχαν και οι παπικοί εικόνες, ειδικά στην ελληνόφωνη  Ν. Ιταλία .  Ο εικονομάχος  Λέων ο Γ, σε  μια επιστολή του προς τον  Πάπα, προσπαθεί να τον πείσει να  τις βγάλει: « οι εικόνες αντικαθιστούν τα είδωλα , άρα αυτοί που τις προσκυνούν είναι ειδωλολάτρες. Όμως δεν πρέπει να προσκυνούμε κατασκευάσματα ανθρώπινων χεριών και κάθε είδους ομοίωμα».  Ο Πάπας, από αντίδραση, δεν συμφώνησε, και παρέμεινε εικονόφιλος.

   Όμως, λίγο μετά το τέλος της ‘Πρώτης’ εικονομαχίας, όταν κέρδισαν οι εικόνες, έγινε κατά το 794, στην Φρανκφούρτη, μία εκκλησιαστική και κοσμική Σύνοδος υπό τον Καρλομάγνο, και το βασικό θέμα ήταν η λατρεία των εικόνων. Και ακύρωσαν τις αποφάσεις της  Συνόδου της Νίκαιας (787) που επανέφερε τις εικόνες!   Δηλαδή όταν οι ‘χριστιανοί’ της Κων/πολης επανέφεραν τις εικόνες, τότε οι ‘χριστιανοί’ της Ρώμης, από αντίδραση αποφάσισαν πως πρέπει να απαγορευτεί η λατρεία των εικόνων, να μην ανάβουν κεριά, να μη θυμιατίζουν.  Από τότε οι καθολικοί δεν έχουν μικρές ξύλινες εικόνες, αλλά τοιχογραφίες, σαν ζωγραφιές, όπως και λίγα αγάλματα, φανερά επηρεασμένοι από την αρχαία ελληνική τέχνη, δηλαδή από τα πολλά αγάλματα που μας είχαν κλέψει...

Με λίγα λόγια, η Εικονομαχία του Βυζαντίου  έφερε ‘από αντίδραση’ την θρησκευτική μεταρρύθμιση στην Δύση, η οποία  εν συνεχεία, έφερε την αναγέννηση στις τέχνες .

 αυτή είναι η λύση για τις θρησκείες!!!

Η εικονομαχία δεν σταμάτησε τον 9^{ο αι.} . Ακόμα και σήμερα υπάρχουν θρησκόληπτοι: οι μισοί απ’ αυτούς (μουσουλμάνοι) σιχαίνονται τις εικόνες, οι άλλοι μισοί τις φιλάνε (‘ορθόδοξοι’). Όπως υπάρχουν και οι άθρησκοι: οι μισοί απ αυτούς είναι η ανώτερη τάξη ( άρχοντες-επιστήμονες-  πλούσιοι), και οι άλλοι μισοί , -οι καλύτεροι απ’ όλους-, είναι  ο ι   κ α λ λ ι τ έ χ ν ε ς.  Είναι αυτοί που έχουν για θεούς τις 9 Μούσες !!!

  Αυτή είναι η λύση για την σημερινό παγκόσμιο θρησκευτικό πρόβλημα. Να μειώσουμε τις θρησκείες, και να αυξήσουμε τις τέχνες και τις μουσικές.  Η λύση είναι να γίνουν όλες οι εκκλησίες Μουσεία!!! Να έχουν και εικόνες και αγάλματα, και άλλες ζωγραφιές, αλλά να τα βάλουνε ψηλά, (σαν τοιχογραφίες) ώστε να μην μπορούν να τα αγγίζουν ή να τα φιλούν οι ηλίθιοι ‘πιστοί’. Να υπάρχει γλυκιά μουσική, με κλειδοκύμβαλο, όπως έχουν οι καθολικοί.

 Ένα παράδειγμα τέχνης που δεν σε ωθεί σε εικονολατρεία, είναι ο Μέγας Έλληνας Δομίνικος Θεοτοκόπουλος, που έφερε έναν άνεμο ελευθερίας και ελληνικότητας στην αγιογραφία. Ενώ  οι περισσότερες αγιογραφίες έχουν μικρή καλλιτεχνική αξία, όμως οι ζωγραφιές του el Greco, έχουν τους αγίους όμορφους και ημίγυμνους!!!   Η πιο ωραία ζωγραφιά του, είναι η Παναγία με γυμνό βυζί, να θηλάζει το θείο βρέφος. ( δες φωτο)

Το μήνυμα της σημερινής  εικονοφιλίας είναι πως επιτρέπεται να ζωγραφίζουμε ο,τιδήποτε, αλλά δεν πρέπει να λατρεύουμε τίποτα, ούτε υλικό, ούτε και πνευματικό.   Η τέχνη είναι ανώτερη απ τις θρησκείες.

                                               antoniosantonopouloskyparissia.blogspot.gr

υστερόγραφα:

1. --Οι Παυλικιανοί ή Παυλιανίτες, ήταν επηρεασμένοι από τις επιστολές του  Απ. Παύλου, και δευτερευόντως από τα 4 ευαγγέλια. Ήταν οι πιο φανατικοί εικονομάχοι: δεν πίστευαν σε αγίους, ούτε στα 7 μυστήρια, ούτε σε καμμία  λατρεία μέσα σε ναούς, ούτε στους ανώτατους κληρικούς. Σήμερα οι Παυλιανοί έχουν ενσωματωθεί στον επίσημο κρατικό χριστιανισμό…

4. --Στα υπόγεια του Βατικανού υπάρχουν έως σήμερα πολλά κασόνια από σπασμένους φαλλούς (πέτρινες πούτσες) από αρχαία αγάλματα.

5. --Λίγοι ξέρουν πως  η αφορμή που ξεκίνησε η εικονομαχία το 726, ήταν πως τότε έγινε η έκρηξη στο ηφαίστειο της Σαντορίνης (!), και ο Αυτοκράτορας το εξήγησε πως ο Θεός τσαντίστηκε για τη λατρεία των εικόνων. Η άλλη πλευρά, έλεγε τα αντίθετα, πως ο Θεός εχθρεύτηκε τον Αυτοκράτορα.

6. -- Οι εικονομάχοι λέγονταν και εικονοκλάστες. Από το ρήμα κλάω-κλώ που σημαίνει σπάω, κόβω στα δύο. πρβλ αρτοκλασία. (δεν είναι από το ρήμα ‘κλάνω’)

7.  --Οι ‘παπάδες’ δεν έχουν καταλάβει το βαθύ νόημα της εικονοφιλίας, που είναι η φιλοτεχνία. Και κάθε Μάρτη, στην ‘Κυριακή της Ορθοδοξίας’, λένε πως η ορθοδοξία νίκησε τα είδωλα (!), ενώ αυτοί οι ίδιοι είναι οι ειδωλολάτρες.

8--Παρατηρούμε πως η εικονολατρεία είναι μια διαστροφή του αρχαίου ελληνικού πνεύματος, λόγω του παράλογου ‘χριστιανικού κράτους’. Βλέπουμε –επίσης- ,πως στην ανατολή , όπως και στη δύση , πιστεύουν με ‘κρύο’ τρόπο, άσχετο με την καθημερινή ζωή. Όσο άθεοι είναι οι άγγλοι-φράγκοι, τόσο είναι και οι μουσουλμάνοι, κι ας φαίνονται πολύ φιλόθεοι, και συνεχώς λένε ‘αλάχ’...

9 --η σύγχρονη εικονολατρεία είναι οι οθόνες: τηλεόρασης-υπολογιστή-Tablet-. Ποιός θα ξεκινήσει τη νέα εικονομαχία? Αυτή τη φορά θα επιτύχει !

συνοπτική ιστορία της εικονομαχίας

σημείωση: Όσα γνωρίζουμε για την εικονομαχία, προέρχονται από τους νικητές, τους εικονολάτρες, γι αυτό και πρέπει να αμφιβάλλουμε στο πόσο είναι αληθινά.  

  Λίγο μετά το 700, πολλοί πολίτες από το ανατολικό μέρος της Βυζαντινής  Αυτοκρατορίας αλλαξοπιστούσαν και γινόσαντε μουσουλμάνοι. Οι άραβες που ζήλευαν την δύναμη και τον πλούτο του Βυζαντίου, και αύξαναν διαρκώς την δύναμή τους,  έλεγαν στον φτωχό λαό πως οι ‘χριστιανοί’ είναι άθεοι και ειδωλολάτρες που λατρεύουν τις εικόνες, κάτι που απαγορεύει  ο αληθινός θεός.   

  Ο Αυτοκράτορας Λέοντας Γ,  είδε αυτόν τον αραβικό κίνδυνο, και επειδή είχε ανοιχτό μυαλό και έβλεπε πόσο λάθος ήτανε να φιλάνε τις ξύλινες εικόνες,  έβγαλε διάταγμα το 726 ότι ήτανε ψεύτικη η λατρεία στις εικόνες. Απομάκρυνε την εικόνα του Χριστού από την Πύλη των Ανακτόρων, αλλά ξέσπασε λαϊκή επανάσταση. Από την εικονόφιλη Ελλάδα έφυγε στόλος εναντίον του Λέοντα, έγινε μάχη (!) στον Ελλήσποντο, αλλά τους νίκησε ο Λέων  .

 Λίγο αργότερα, το  730  προσπαθεί να συγκαλέσει Οικουμενική σύνοδο από Δεσποτάδες, αλλά δεν μαζεύονται. Καλεί μια μικρή Σύνοδο από αυλικούς, υπαλλήλους, και πατριάρχη , αλλά ο πατριάρχης αντιδρά, παραιτιέται, ο Λέων βάζει άλλον πατριάρχη, και τότε ο Λέων έβγαλε επίσημο διάταγμα: για καταστροφή των εικόνων, και δίωξη των εικονόφιλων.

  Ο γιός του, ο Κωνσταντίνος  Ε, αγρίεψε περισσότερο, και εξαπέλυσε το 741 μεγάλο διωγμό κατά των εικόνων και κατά των μοναχών που τις λάτρευαν, και μάζεψε τους 300 δεσποτάδες στην Σύνοδο της Ιέρειας (754), όπου διάταξε να καταστραφούν οι εικόνες, αναθεμάτισε τους οπαδούς των, τύφλωσε μοναχούς που προσκυνούσαν τα λείψανα, και υποχρέωσε πολλούς μοναχούς και  να παντρευτούν μοναχές  με το ζόρι, και κρατικοποίησε τα μοναστήρια(!).

   Πέθανε και ανέβηκε ο γιός του Λέων ο Δ ,συνέχισε την εικονομαχία αλλά σε ήπιο τόνο, σταμάτησε τους διωγμούς των μοναχών, αλλά πέθανε γρήγορα. Τον διαδέχτηκε ο γιός Κων/νος ΣΤ, του, ανήλικος, 10 χρονών, αλλά κυβέρνησε η γυναίκα του,  η χήρα γυναίκα του,  Ειρήνη που αγάπαγε τις εικόνες, ήτανε Ελληνίδα από την Αθήνα. Συγκάλεσε την Ζ οικουμενική Σύνοδο, στη Νίκαια,  (786), καταδίκασε την εικονομαχία και αναστήλωσε τις εικόνες , θεωρώντας πως όποιος λατρεύει μια εικόνα, κατά βάση τιμά το εικονιζόμενο πρόσωπο .

   Αλλά την έριξε από την εξουσία με κομπίνα, ο  Νικηφόρος ,και ξανάρχισε το κυνήγι στις εικόνες, ο επόμενος, ο Λέων Δ  συνέχισε άγρια εικονομαχία, αλλά και ο  Λέων Ε, το 813 διάταξε πάλι το βίαιο κατέβασμα των εικόνων, και συγκάλεσε άλλη Σύνοδο, που κατάργησε την Σύνοδο της Νίκαιας, του 786.  Αλλά  τον δολοφόνησε, ο επόμενος  Μιχαήλ ο Β, και τήρησε ουδέτερη στάση, επέτρεψε τις εικόνες μόνο σε σπίτια ή μοναστήρια.  Ο επόμενος,- και γιός του-, Θεόφιλος, ήτανε μέγας εικονομάχος και διώκτης των μοναχών.

  Μετά το θάνατο του Θεόφιλου, το 842, τον διαδέχτηκε ο ανήλικος γιος του, αλλά ανέλαβε η χήρα του Θεοδώρα, που έφερε το τέλος της εικονομαχίας . Τον Μάρτιο του 843, οι εικόνες ξαναμπήκαν στους Ναούς, και να μοναστήρια ξανάνοιξαν. Το    κ ρ ά τ ο ς    ε ί χ ε    χ ά σ ε ι    α π ό   τ ο υ ς   π α π ά δ ε ς...

  σημείωση: --Αξίζει να προσέξουμε πως οι γυναίκες αυτοκράτειρες αναστήλωσαν τις εικόνες, ενώ οι άντρες τις κατέστρεψαν. Βλέπουμε καθαρά την διαφορά ψυχολογίας των γυναικών, που και σήμερα είναι πιο θρησκόληπτες από τους άντρες. Γι αυτές η θρησκεία είναι ένα ψυχολογικό φετίχ, ένα ερωτικό υποκατάστατο.