Το παλιογκόλτς

       "Αν νικήσουμε, τα κερδίζουμε όλα, αν χάσουμε, τα χάνουμε όλα", έλεγε συχνά. Ευφυής και διορατικός, ήξερε το τέλος του. Το είχε άλλωστε προβλέψει με αξιοθαύμαστη ακρίβεια. «Το ’νιωθε πως δεν θα ζήσει. Και το ’χε εξομολογηθεί πολλές φορές. Από τις αρχές ακόμα, όταν άρχισαν οι πρώτες συγκρούσεις με τους Ιταλούς και πήραν οι αντάρτες τα πρώτα λάφυρα, κάποιος του πρόσφερε ένα πιστόλι κατακαίνουργιο, μια μπερέτα ιταλική. Εκείνος δεν το δέχτηκε. “Δώσ’ το σε κανέναν άλλο. Εμένα μου φτάνει αυτό”, και του ’δειξε ένα παλιό γκολτς, που έσερνε πάντοτε επάνω του. “Μα αυτό είναι παλιό, γιατί δεν παίρνεις τούτο που είναι αυτόματο;”».\

ΕΦΣΥΝ

Ρώτησε ευθύς χαμογελώντας με τη χαρακτηριστική, απροσδιόριστη θλίψη του: «“Συναγωνιστή, ξέρεις γιατί κρατάμε το περίστροφο;”. “Για να πολεμάμε”, απάντησε ο άλλος κάπως χαμένα. “Για τον πόλεμο είναι τα τουφέκια και τα πολυβόλα” είπε. “Το πιστόλι είναι για εδώ”, κι έδειξε τον κρόταφό του. “Κι όταν θα ’ρθει εκείνη η ώρα, δεν είναι απαραίτητο να έχεις μπερέτα. Κάνεις τη δουλειά σου και με το παλιογκόλτς”» (Πατατζής), από τους «Ατακτους» του Διονύση Χαριτόπουλου, εκδόσεις «Τόπος».
Η μέρα είναι σημαδιακή. Σαν σήμερα το σούρουπο, πριν ακριβώς από 79 χρόνια, στις 15 Ιουνίου 1945, η μακάβρια προφητεία εκπληρώθηκε. Ο Αρης –διότι περί του Αρη Βελουχιώτη, ασφαλώς, ο λόγος– απομονώθηκε από τους συντρόφους του στο Φαράγγι του Φάγκου, μεταξύ των νομών Τρικάλων και Αρτας, στον Ασπροπόταμο, και τοποθέτησε την κάννη του παλιογκλότς πίσω απ’ το δεξί του αφτί. Οταν ακούστηκε ο πυροβολισμός, οι μαυροσκούφηδες έτρεξαν ανήσυχοι προς το μέρος του. Καθώς τον είδαν να κείτεται νεκρός, έπεσε η ιδέα να τον ακολουθήσουν στο ύστατο διάβημα. Η ψυχραιμία του Θάνου ανέβαλε τη μαζική αυτοκτονία.
Σωματοφύλακας και προσκολλημένος όσο κανείς στον αρχηγό, ο φοβερός Τζαβέλας (Γιάννης Αγγελέτος, από τα Τοπόλια Φωκίδας) ξάπλωσε στο πλάι του και απασφάλισε μια χειροβομβίδα Μιλς, για να μην αναγνωρίσουν τα κουφάρια οι διώκτες τους. Την ήττα είχε προσυπογράψει το ίδιο το κόμμα. Στον Λίβανο, στην Καζέρτα και, προπαντός, στη Βάρκιζα, στον Φλεβάρη του ’45. Το ΚΚΕ την εφάρμοζε πιστά, παρουσιάζοντάς την ως νίκη του κινήματος. Ο Αρης έκανε τα πάντα για να αποτρέψει την ταπεινωτική Συμφωνία. Δεν εισακούστηκε. Στάλθηκε στα σύνορα για να αποταθεί τάχα στα αδελφά κόμματα. «Ούτε νερό, ούτε ψωμί στον προδότη Βελουχιώτη» ήταν η κατάπτυστη, κρυφή εντολή της ηγεσίας. Την προηγούμενη του θανάτου του πληροφορήθηκε τη διαγραφή του. Στον φανοστάτη των Τρικάλων πραχαράχτηκαν βάναυσα ένδοξες σελίδες της νεότερης ιστορίας μας. Κι αυτό το ’χε προβλέψει με τη φράση: «Καλή αντάμωση στα γουναράδικα» με την οποία συνήθιζε να αποχαιρετά τους συναγωνιστές, εννοώντας τα τσιγκέλια που θα κρεμούσαν τα τομάρια τους, όπως εκείνα των λύκων και των αλεπούδων.