Τότε στις αλλοτινές εποχές οι γιορτές των Χριστουγέννων και πιο πολύ της Πρωτοχρονιά είχαν άλλο χρώμα και άλλες διαστάσεις. Όχι μόνο για τα παιδιά [κάλαντα , δώρα, όχι σχολείο] αλλά και τους μεγάλους. Μία χαρακτηριστική δραστηριότητα ήταν οι ΑΜΑΔΕΣ ΜΕ ΤΟΝ ΤΟΚΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΙΤΣΟ, που εκτενώς σας περιγράφω κατωτέρω:
ΑΜΑΔΕΣ ΚΑΙ ΤΟΚΑΣ
Ήταν ένα παιχνίδι γιορτινό κι αυτό γιατί παιζόταν στις γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς και οι παίκτες φορούσαν ό,τι πιο καλούτσικο είχαν μέσα στη φτώχεια και την ανέχεια της ζωής. Επειδή τα κέρματα ήταν από τα βασικά στοιχεία του παιχνιδιού δυνατό να το κατατάξεις εν μέρει στα παιχνίδια του τζόγου. Βεβαίως δεν συμπεριλαμβάνεται στα παιχνίδια που κατά καιρούς έχουν απαγορευθεί ως τυχερά όπως τα ζάρια, η πόκα κ.τλ.
Το έπαιζαν παιδιά της εφηβικής ηλικίας και πολλές φορές και μεγάλοι άνδρες, λόγω των ημερών και της γιορτινής ατμόσφαιρας. Οι παίκτες συνήθως ήταν από τέσσερις έως επτά και καμιά φορά και περισσότεροι. Και επειδή αυτές τις ημέρες μαζεύοντας πολλά άτομα και υπήρχε μεγάλη συμμετοχή, σε σημείο να τσακώνονται ποιος θα πρωτοπαίξει, αμέσως διοργανωνόταν παραδίπλα και άλλο παιχνίδι.
Βασικά στοιχεία του παιχνιδιού, εκτός από τα κέρματα ήταν ο Τόκας, οι αμάδες και ο Πίτσος, Ο Τόκας ήταν μια στρογγυλούτσικη πέτρα, ας πούμε σαν ένα μεσαίο πορτοκάλι και η αμάδα ήταν μια επίπεδη πέτρα, μεγέθους μικρού πιάτου. Κάθε παίκτης είχε τη δική του αμάδα και μάλιστα πολλοί, όταν τελείωνε το παιχνίδι την έκρυβαν σε ένα σημείο για την άλλη ημέρα. Καμιά φορά αρκετοί αντί πέτρινη αμάδα προτιμούσαν κάτι μικρές τετράγωνες σιδερένιες πλάκες που χρησιμοποιούσαν οι εργάτες της σιδηροδρομικής γραμμής επάνω στα μαδέρια που περνούν οι ράγες.
Επάνω, λοιπόν, στον Τόκα όλοι οι παίκτες τοποθετούσαν ένα κέρμα, συνήθως δραχμή, δίδραχμο ή τάλιρο. Όταν έπαιζαν και μεγάλοι, τότε το κασέ ανέβαινε και έβαζαν δεκάρικο που με τη μανία του παιχνιδιού γινόταν και εικοσάρικο.
Πολλές φορές συνέβαινε το φαινόμενο της καραμπόλας, όπου ένας παίκτης προσπαθώντας να βρει τον Τόκα ή να πιάσει με την αμάδα του καλή θέση, χτυπά
άλλη αμάδα κι αυτή με τη σειρά της χτυπά άλλη τρίτη και ούτω καθεξής ή δυνατό να χτυπήσει και τα κέρματα. Σε τέτοιες περιπτώσεις μετά το σχετικό κομφούζιο, επέρχονται ανακατατάξεις στις θέσεις των αμάδων. Τα δε κέρματα μπορεί να πάνε στην αμάδα που έχει τη χειρότερη θέση.
Όπως γίνεται φανερό ο παίκτης πρέπει να ξέρει να ρίχνει την αμάδα με μαεστρία και επιδεξιότητα διότι αφενός πρέπει να χτυπήσει τον Τόκα με τέτοιο τρόπο ώστε αυτός να απομακρυνθεί και τα κέρματα να μην διασκορπιστούν και αφετέρου η αμάδα να μείνει κοντά και να μην πάει στου διαβόλου τη μάνα.
Επίσης, σπανίως, συνέβαινε και το εξής τραγελαφικό: Η αμάδα καθώς έπεφτε από ψηλά με ορμή και πάταγο επάνω σε μια άλλη αμάδα, έσπαζε και χωριζόταν σε δύο ή περισσότερα κομμάτια και ένα απ' αυτά κέρδιζε τα κέρματα. Τι γινόταν τότε; Απλώς ήταν σωστό και αυτό είχε επικρατήσει ότι την αμάδα την αντιπροσώπευε το μεγαλύτερο κομμάτι. Ακριβώς το ίδιο γινόταν όταν από το πατατράκ έσπαζε μια άλλη αμάδα.
Τρόπος παιχνιδιού
Σε μια αλάνα οριζόταν ο χώρος, το λιτό σκηνικό, και οι συνιστώσες του παιχνιδιού.
Πρώτα έστηναν τον Τόκα με τα κέρματα και στη συνέχεια όριζαν ένα σταθερό σημάδι που απείχε από τον Τόκα 8-10 μέτρα. Το σημάδι ήταν ή κα τι το φυσικό, όπως μια μπηγμένη πέτρα στο χώμα ή μια κοτρόνα ή ένα ξύλο. Αυτός ήταν ο Πίτσος. Πρώτη φάση ήταν ο καθορισμός της σειράς των παικτών που ήταν σταθερή καθ' όλη τη διάρκεια του παιχνιδιού. Αυτή η διαδικασία γινόταν (όπως έχει περιγραφεί στη τρίτη περίπτωση των προπαιχνιδιών) ως εξής:
Οι παίκτες με τυχαία σειρά ή κατά βούληση, έριχναν την αμάδα τους με το χέρι όσο κοντύτερα μπορούσαν στον Πίτσο. Για να είναι η απόσταση σταθερή σε όλους, καθένας, κατά τη στιγμή που έριχνε την αμάδα, έπρεπε με το ένα πόδι του να αγγίζει τα όρια του Τόκα. Ο παίκτης, που η αμάδα του είχε πάει πλησιέστερα στον Πίτσο, θα έπαιζε πρώτος και ούτω κάθε εξής. Έτσι, αφού καθοριζόταν και η σειρά, όλα ήταν έτοιμα και άρχιζε το κυρίως παιχνίδι.
Κάθε παίκτης έριχνε την αμάδα του και προσπαθούσε να χτυπήσει τον Τόκα για να πέσουν τα κέρματα κοντύτερα στην αμάδα του. Έστω ότι ο 1ος παίκτης ρίχνει αλλά δε βρίσκει τον Τόκα. Η δε αμάδα του σταματά λίγο πιο πέρα από αυτόν. Μετά ρίχνει ο 2ος που κι αυτός έχει την ίδια κατάληξη. Ρίχνει ο 3ος και η ομάδα του χτυπά τον Τόκα. Τα χρήματα, άλλα μαζί και άλλα χώρια πέφτουν εκεί γύρω. Όσα κέρματα είναι πιο κοντά στον Τόκα από οποιαδήποτε αμάδα, αυτά παραμένουν στον Τόκα και δεν τα κερδίζει κανείς. Όσα δε είναι κοντύτερα σε μια αμάδα τότε αυτά τα κερδίζει ο κάτοχος της συγκεκριμένης αμάδας. Ο επόμενος παίχτης προσπαθεί να ρίξει την αμάδα κοντύτερα στα εναπομείναντα κέρματα για να τα κερδίσει. Η παρτίδα τελειώνει όταν κερδίσουν όλα τα κέρματα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου