Εκτός από το φυσικό πλούτο που διαθέτει ο δήμος μας, μοναδικό και ιδιαίτερο χαρακτηριστικό είναι το όνομα του, που το πήρε από την έδρα του, τη ΖΑΧΑΡΩ.(1).
Για τη μικρή ιστορία της Ζαχάρως, πότε και πώς ιδρύθηκε, πολλάκις έχουμε αναφερθεί μέσα από αυτό το βήμα. Συγκεκριμένα στις 24/9/11 (κλικ ΕΔΩ) γράφαμε: Η Ζαχάρω δημιουργήθηκε αρκετά αργά, είναι περίπου 150 χρονών.Το 1881 ανακηρύχθηκε επίσημα κοινότητα. Στην αρχή ήταν ο τόπος διαχείμασης των προβατοτρόφων (καλύβες και στάνες) από τα ορεινά χωριά, κυρίως την Άλβενα. Η όλη της ανάπτυξη ήταν γρήγορη και εντελώς άναρχη, η δε κοινωνική σύνθεση, ακόμη και η φυσιογνωμία της αποτελεί, κατά κάποιον τρόπο, μια ξεχωριστή περίπτωση από τις αντίστοιχες των όμορων αλλά και των άλλων πόλεων της επαρχίας. Εξού και οι πέντε βουλευτές που έχει στείλει στην Βουλή από το 1930.
Αρκετά στοιχεία υπάρχουν και στις αναρτήσεις σχετικά με την Κορδόρουγα (κλικ ΕΔΩ και ΕΔΩ)
Σήμερα θα ασχοληθούμε ειδικά με το όνομα. Αν και και αρκετά νέα πόλη δεν υπάρχει σαφής και άμεση, συγκεκριμένη γραπτή μαρτυρία για το λόγο που ονομάσθηκε έτσι. Σύμφωνα λοιπόν με τα έμμεσα στοιχεία αλλά και τις δοξασίες από την παράδοση για το όνομα Ζαχάρω, δύο εκδοχές-απόψεις υπάρχουν και ερίζουν.
Η μία που μάλιστα επικρατεί στους λαϊκούς κύκλους είναι ότι προέρχεται από τη Ζαχαρούλα, ονομαστή και επιβλητική γυναικεία μορφή κατά το δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα. Δίπλα στον Άγιο Ισίδωρο, που η ιστορία του χάνεται στα πανάρχαια χρόνια (κλικ ΕΔΩ στο 1ο σχόλιο) υπήρχε ένα χάνι και λέγεται ότι ανήκε στη Ζαχαρούλα. Σύμφωνα δε με τη μαρτυρία του σεβαστού Σάκη Γκότση (2) η Ζαχάρω και όχι Ζαχαρούλα ήταν καπετάνισσα του 1821 με 70 παλληκάρια κι αυτή έσφαξε τον Κουρτάλ Αγά στην έδρα του, στο Ξηροχώρι και τον έθαψε κάπου κοντά στο Κλειδί (3). Οπότε -λέει ο Σάκης- μετά στο δικαστήριο που έγινε για τα διοικητικά σύνορα μεταξύ Ζαχαραίων και Κρεστεναίων, οι πρώτοι υποστήριξαν ότι όλη την περιοχή του Καϊφα, που ήταν το μήλο της έριδος, αυτοί πρώτοι την ελευθέρωσαν, μάρτυρας ο τάφος του Αγά και έτσι κέρδισαν τη δίκη καθότι το Σύνταγμα της Επιδαύρου σαφώς καθόριζε ότι πήρε κάποιος με το σπαθί του, του ανήκει.
Η δεύτερη εκδοχή, που είναι περισσότερο αληθοφανής και πιο πιθανή, καθότι στηρίζεται σε ιστορικά στοιχεία και που την εκφράζει με δικό του κείμενο, ο αρχαιοδίφης αρχιτέκτονας Νίκος Αλεξανδρόπουλος, θα αναρτηθεί σε επόμενη ανάρτηση.
(1) Ζαχάρω, τρελός παπάς τη βάφτισε. Ο συνδυασμός ζ,χ,ρ,…τρυπάει τύμπανα, ας είναι καλά το περήφανο «ω» του τέλους που δίνει μια αίσθηση τσαμπουκαλού.
(2) Είναι ο επιστάτης του Γυμνασίου, όπου για πολλά χρόνια μαζί με την κυρά Διαμάντω, μάνα του αγαπητού συμμαθητή Βαγγέλη Γιαννακόπουλου, η οποία είχε το κυλικείο, συμπορεύτηκαν πολύ αρμονικά και αγαπημένα με αρκετές γενιές μαθητών. Ειρήσθω εν παρόδω, τότε κάθε πρωί, μετά την προσευχή γινόταν με συνοδεία την τρομπέτα του Βαγγέλα η έπαρση της σημαίας με όλους τους μαθητές συντεταγμένους κατά τάξη στο προαύλιο μπροστά στη είσοδο της μεγάλης ταράτσας στην οποία υπήρχε ο ιστός της σημαίας. Θυμάμαι μια μέρα κι ενώ παιάνιζε ο Βαγγέλας, επάνω στην ταράτσα και εμείς μετά το παράγγελμα της Ευτυχίας Βουρεκά(τότε γυμνάστριας) "προσοχή", βλέπουμε να πέφτει ένα παπούτσι ακριβώς δίπλα στον γυμνασιάρχη, τον αξέχαστο Μπάρμπα Στάθη. Όπως μας είπε μετά ο Βαγγέλης, προσπάθησε να ρίξει μια κλωτσά στον μαθητή (;) που σήκωνε τη σημαία αλλά απέτυχε και το παπούτσι έγινε ... μετεωρίτης! Ο δεν Μπάρμπα Στάθης, πανάγιος άνθρωπος, είπε το αμίμητο: "τι να κάνουμε, αφού του έφυγε το παπούτσι;"
(3) Πράγματι κάπου σε αυτή την περιοχή υπάρχει ο συγκεκριμένος τάφος, ο δε χώρος, στην άκρη του Καϊάφα μέχρι το Κλειδί καλούνταν Βρυνέϊκο.