Το παιδί στο χαρτόκουτο

      Θανάσης Βασιλείου ΕΦΣΥΝ

  Το 1938, μετά τη Νύχτα των Κρυστάλλων στη ναζιστική Γερμανία, πολλοί εβραϊκοί σύνδεσμοι και άλλες οργανώσεις, υπό την ομπρέλα της μη θρησκευτικής οργάνωσης Movement for the Care of Children from Germany (αργότερα Refugee Children’s Movement), έστησαν την «Επιχείρηση Kindertransport» («Μεταφορά παιδιών» ή, καλύτερα, «Σώστε τα παιδιά»).

Πάνω από 10.000 παιδιά από Γερμανία, Αυστρία, Τσεχοσλοβακία και Πολωνία βρέθηκαν στη Μεγάλη Βρετανία και κάμποσα στις ΗΠΑ. Πιο τυχερά από την Αννα Φρανκ, τα παιδιά σώθηκαν. Οταν μεγάλωσαν, ευεργέτησαν τις οικογένειες αλλά και τις χώρες που τ’ ανάστησαν. Αυτός ο τρόπος έχει ξεχαστεί στην Ευρώπη του 2019.

Σήμερα, ο Ινδός Κάιλας Σατιάρτι (νομπελίστας Ειρήνης το 2014), σε πρόσφατο άρθρο του με τίτλο «Η προστασία των παιδιών, κλειδί της αειφορίας» δίνει αριθμούς: «Περί τα 50 εκατομμύρια παιδιά παγκοσμίως δεν έχουν ασφαλές καταφύγιο εξαιτίας της μεταναστευτικής και προσφυγικής κρίσης. Περί τα 152 εκατ. παιδιά είναι εργάτες. Περί τα 262 εκατ. παιδιά και νέοι δεν πηγαίνουν σχολείο. Σχεδόν 428 εκατ. παιδιά ηλικίας κάτω των δέκα ζουν σε συνθήκες φτώχειας…» Είναι αριθμοί, αλλά αθροίζονται στα παιδιά του κόσμου, μαζί με τα δικά μας παιδιά.

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, από το 2010 έχει πενταπλασιαστεί ο αριθμός των ασυνόδευτων παιδιών που ταξιδεύουν, στο έλεος του παγκόσμιου trafficking, με προορισμό μια ασφαλή φωλιά. Τουλάχιστον 300 χιλιάδες ασυνόδευτα και αποκομμένα από την οικογένειά τους αναφέρθηκαν σε περίπου 80 χώρες το 2015 και το 2016, σε σύγκριση με τα 66.000 παιδιά το 2010 και το 2011.

Τι γίνεται με τα παιδιά; Γίνονται ατζέντες 10, 20 σημείων… πολλών βημάτων. Εξαγγελίες προστασίας των παιδιών, τερματισμού της κράτησής τους, για την εκπαίδευσή τους και την πρόσβασή τους στην υγεία και… λήψη μέτρων για την καταπολέμηση του ρατσιμού και της ξενοφοβίας. Υπογραφές, χειραψίες, φωτογραφίες. Α, και, ενδιαμέσως, γεύματα εργασίας.

Η πόζα του ανθρωπισμού ήταν παλιά στη διεθνή διπλωματία. «Πηγαίνουμε στις συνόδους και μιλάμε για θέματα παγκόσμιων δακρύων. Για να μη μας πουν αδιάφορους. Συνυπογράφουμε Χάρτες και Ατζέντες, για να μη μας πουν ανάλγητους». –Και μετά; «Ε, και μετά γυρίζουμε στις χώρες μας και αλλάζουμε πλευρό. Κάνουμε πως δεν τα βλέπουμε. Και, στο τέλος, δεν βλέπουμε ότι υπάρχουν περίπου 4.400 ασυνόδευτα παιδιά στην Ελλάδα» (Από στοιχεία του επικεφαλής της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, Φιλίπ Λεκλέρ).

Οι χριστιανοί της Ευρώπης, και αρκετοί καλοί άνθρωποι στην Ελλάδα, βλέπουν επίδοξους βομβιστές, δυνητικούς τρομοκράτες, φανατικούς ισλαμιστές, ορδές άπλυτων και μιαρών. Βλέπουν «μουσουλμανοποίηση». Δεν βλέπουν το πραγματικό. Δεν βλέπουν ότι είναι παιδιά∙ ότι χρειάζονται αγκαλιά, φαγάκι∙ ότι πρέπει να πάνε σχολείο∙ ότι έχουν ανάγκη τα άλλα παιδιά για να παίξουν, να μιλήσουν, να ζήσουν την παιδική τους ηλικία. Δεν βλέπουν τα παιδιά ως κλειδί για το δικό μας μέλλον. Δεν τα βλέπουν όπως οι δάσκαλοι και οι δασκάλες των Εξαρχείων: «Πασχίσαμε για να τα κάνουμε να νιώσουν άνετα και να χαμογελάσουν. Πασχίσαμε για τη συνύπαρξη. Θέλουμε τους μαθητές μας πίσω».

Αλλά, αν η κεντρική ιδέα είναι ο αποκλεισμός και το μάντρωμα του ανεπιθύμητου ξένου (που περιλαμβάνει και τα παιδιά του ξένου), τότε το αποτέλεσμα θα είναι η ανακύκλωση της φτώχειας, η αύξηση της εγκληματικότητας και η αποδοχή της μιλιταριστικής γλώσσας: «στρατόπεδο», «πόλεμος κατά…», «παρακολούθηση», «κατασταλτικός έλεγχος». Η άλλη, δύσκολη λύση ονομάζεται κοινωνική ενσωμάτωση: «ανάδοχη οικογένεια, αγκαλιά, σχολείο και, αύριο, συλλογική ανταπόδοση».

Είχαμε πει το 2015, μετά τον πνιγμό του 5χρονου Σύρου Αϊλάν Κουρντί –που το σωματάκι του είχε ξεβραστεί στην Αλικαρνασσό και η φωτογραφία του είχε συγκλονίσει την υφήλιο–, ότι δεν θέλουμε να ξαναζήσουμε τέτοια γεγονότα. Από το 2015 έως σήμερα, έχουμε ζήσει δεκάδες όμοια γεγονότα.

Το αποδεικνύει, τραγικά, ο θάνατος του 5χρονου Αφγανού, έξω από τη Μόρια. Δεν τον είδε ο οδηγός του φορτηγού και τον πάτησε με την όπισθεν, επειδή ο μικρός είχε τρυπώσει σε ένα χαρτόκουτο για να παίξει και, μάλλον, αποκοιμήθηκε.

Στη διάσκεψη κορυφής των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη, 24-25 Σεπτεμβρίου, οι ηγέτες του κόσμου εξέτασαν την πρόοδο για τους 17 στόχους της αειφόρου ανάπτυξης του Οργανισμού. Ομως, έχασαν ξανά την πραγματικότητα. «Το παιδί στο χαρτόκουτο» έπρεπε να είναι το θέμα του δικού μας πρωθυπουργού. Θα έκανε την παγκόσμια διαφορά, όπως την έκανε η Σουηδή 16χρονη ακτιβίστρια για το κλίμα Γκρέτα Τούνμπεργκ.

Αλλά όχι. Ο Μάξιμος Χαρακόπουλος έκανε έκκληση για εμβάθυνση της συνεργασίας Europol-Frontex για την αποτελεσματικότερη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε. Εντάξει, αλλά δεν άκουσα να κάνει έκκληση για τον τερματισμό του πολέμου. Ο Τραμπ έφυγε εσπευσμένα από τον ΟΗΕ και πήγε πίσω στην Ουάσινγκτον γιατί έχει καημούς με τη Νάνσι Πελόζι και ο πρωθυπουργός γύρισε πίσω με μια ωραία φωτογραφία χειραψίας με τον Ταγίπ Ερντογάν. Αυτές λέγονται «πολιτικές του χαλαζία» (άσπρο πέτρωμα, λευκό και εξαιρετικά σκληρό).