ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ «ΕΜΕΙΣ ΘΑ ΖΗΣΟΥΜΕ»ΤΗΣ ΑΝΤΩΝΙΑΣ ΖΕΒΟΛΗ-ΝΤΑΟΥΝΤΑΚΗ ΤΑ ΕΧΕΙ ΟΛΑ! ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΕΠΟΣ
ΓΙΑΤΗΝ ΑΡΙΣΤΕΡΑ, ΤΗ ΖΩΗ, ΤΟΝ ΕΡΩΤΑ
Έχω την πεποίθηση ότι δεν χρειάζεται να
έχει ειδικές γνώσεις και να είναι κανείς επιστήμων, στοχαστής η διανοούμενος για να κρίνει ή και να αξιολογήσει ένα έργο. Ανεξαρτήτως
τίνος είναι δημιούργημα ή προϊόν, του ανθρώπου ή της φύσης. Όμως για να κρίνεις τον δημιουργό, αναμφίβολα
απαιτούνται πολύ εξειδικευμένες γνώσεις. Απέραντο κι αόρατο το σύμπαν, η
επικράτεια της φύσης κι άλλο τόσο η υπόσταση του ανθρώπου. Το βάθος της ψυχής του; Αβυσσαλέο!
Τα ίδια ισχύουν και με τα έργα τέχνης, ένας καλός
πίνακας, ένα εξαίσιο ποίημα, ένα άγαλμα, ένα μεστό βιβλίο γενικώς το ωραίον
& το ορθόν για να το ξεχωρίσεις δεν απαιτείται σώνει και καλά να είσαι
ειδικός. Βεβαίως εκτός ειδικών περιπτώσεων, με τεχνοτροπίες, συμβολισμούς και
τέτοια.
Υπ’ αυτήν ακριβώς την έννοια και μ' αυτά τα
μέτρα και σταθμά καταθέτω κι εγώ τη γνώμη μου για το βιβλίο «ΕΜΕΙΣ ΘΑ ΖΗΣΟΥΜΕ» της Αντωνίας. Ζεβόλη-Νταουντάκη, πράγμα που το είχαμε
προαναγγείλει πριν από ένα μήνα.
Λοιπόν όπως και το προηγούμενο βιβλίο της
Αντωνίας, η «ΦΑΜΕΓΙΑ» το 2014 κι αυτό με συγκλόνισε από την πρώτη σελίδα μέχρι
την τελευταία. Περιττό να σας πω
ότι το διάβασα αυθωρί και παραχρήμα. Από την πρώτη στιγμή με κυρίευσε η ευθυκρισία της Αντωνίας και η λιτότητα,
δωρικότητα του κειμένου της, που όμως
ουδέποτε κινήθηκε σε χθαμαλά επίπεδα. Οπότε με πολύ καλή χρήση της γλώσσας χωρίς περιττές φιοριτούρες κατόρθωσε με υψηλή
διαδραστικότητα να δέσει, μέχρι ταύτισης,
τον γραπτό λόγο της με εκείνον τον περιγραφικό της Ντόρας, μιας από τους
μάρτυρες της 8μελούς οικογένειας Παραθυρά. Σε αυτή στηρίζεται και ολόκληρο το βιβλίο. Υποκλινόμαστε με τιμή στην περήφανη, αγέρωχη και άκρως μαρτυρική αφήγησή της που αξίζει να συμπεριληφθεί στην επιτομή της προσφοράς των απλών
ανθρώπων για το μεγαλείο της Αριστεράς.
Μια ζωή ανιδιοτέλεια, αλληλεγγύη, θυσίες, με
όλα τα γνωστά δεινά μπροστά τους.
Όμως
ανάμεσα σε όλο αυτό το μεγαλείο γεμάτο με δραματικά γεγονότα ξεφυτρώνουν
μερικές στιγμές, απέραντης γλυκιάς επιθυμίας, λαχτάρας, ανάγκης της ανθρώπινης
ψυχής για ζωή. Κι από όλα αυτά πρωταρχικό είναι το συναίσθημα του έρωτα. Του έρωτα που
αρχίζει ενστικτωδώς από τα πρώτα βήματα της ζωής μας με διάφορες, εκφάνσεις,
εκφράσεις, συμπεριφορές [εκτός βεβαίως από τις στερεοτυπικές] που με την πάροδο του χρόνου μορφοποιούνται
ποικιλοτρόπως, από παιχνίδια, πόζες φιλαρέσκειας
στον καθρέπτη, μέριμνα για την αμφίεση, την κόμη, την αδιάκοπη φροντίδα για την
καλλιέπεια, την ομορφιά. Και συνάμα αναπτύσσεται και
το άλλο συγγενές ένστικτο της ζωής, η ηδονή, που φτάνει στο αποκορύφωμα όταν συμβαίνει
μέθεξη σώματος και πνεύματος με επιστέγασμα την αγάπη. Και τα δύο σαν κεραυνοί
στην καταιγίδα του αχαλίνωτου πάθους, του ιμέρου.
Έρως λοιπόν ο αδιαφιλονίκητος νικητής [1]σε όλες της μάχες έχει πρώτους υπόδουλους
και τις πέντε αισθήσεις με πρώτη και πιο πειθήνια την όραση. Έτσι το πρώτο πρόσταγμα δεν είναι τίποτα άλλο
παρά η ματιά, το βλέμμα. Αν και ο έρωτας δεν προϋποθέτει εξάπαντος ανταπόκριση, εντούτοις
ανθεί σε αλληλέγγυες και αμοιβαίες εναλλαγές αισθημάτων, των κυμάτων της ψυχής. Οπότε
το πρώτο βλέμμα γίνεται σκίρτημα για οτιδήποτε αποτέλεσμα, καλό ή κακό, με κοινωνό πάντα την ελπίδα.
Αρκετά έγραψα για τον έρωτα, το πάθος
για τη ζωή κι αυτό επειδή το βιβλίο κοσμούν πολλές τέτοιες δυνατές καταστάσεις
με τις λογής παραφυάδες τους και μάλιστα
υπό τραγικές συνθήκες με όλους τους θεούς και δαιμόνους εναντίον. Ανελευθερία, εκβιασμοί, καταναγκασμοί,
φυλακές, εξορίες κι όλα με απειλές και άμεσο κίνδυνο της ίδιας της ζωής.
Πρώτα από όλα ο ίδιος ο τίτλος του βιβλίου «ΕΜΕΙΣ
ΘΑ ΖΗΣΟΥΜΕ» εμπεριέχει το μεγαλειώδες μήνυμα για τη ζωή. Τον έρωτα. Όμως ο
έρωτας, η ζωή διόλου δεν χαμπαρίζει όπως
τα αγριολούλουδα στα βράχια, η σκέψη και το όνειρο. Εξάλλου το ανθυγιεινό είναι
νόστιμο, το ανήθικο και το απαγορευμένο ασυγκρίτως γλυκύτερο.
Τελεία και παύλα ο έρωτας είναι επανάσταση!
Αμέτρητες οι σχετικές αναφορές της Αντωνίας
στο βιβλίο και καταθέτω μερικές:
"..Ήταν μια κοπέλα που την είχαν
κουρέψει γουλί οι χωροφύλακες. Είχε μια φωνή καταπληκτική. Τραγουδούσε και ταξιδεύαμε
μαζί έξω στο φως, στη ζωή στον έρωτα, όπου ήθελε η κάθε μια μας.."
"Η φύση είναι φύση ακόμα κι αν της
βάλεις χειροπέδες και ούτε μπαίνει κάτω από τσιμέντο ….Τα όνειρα όταν εμποδίζονται,
ψηλώνουν και απλώνουν"
"Αλλά και στο μεγαλύτερο πένθος η ζωή
ζητάει τα δικαιώματά της από τους νέους….αλλά τα εμπόδια τον θεριεύουν τον
έρωτα …"
"..να βγάλουμε μια φωτογραφία όχι
μόνο για ενθύμιο.. θα είναι για το ξεκίνημα μιας νέας ζωής. Εμείς πρέπει να ζήσουμε.."
"…εκείνο τον σκληρό για μας καιρό αυτό
το ερωτικό σκίρτημα ήταν βάλσαμο στις πληγές μου…"
Όμως το αποκορύφωμα, η κορωνίδα όλων αυτών
είναι το ταξίδι με ένα σαπιοκάραβο, σκυλοπνίχτη από τη Θεσσαλονίκη στη
Μακρόνησο
"...νέες κοπέλες είμασταν οι περισσότερες, ρομαντικές πάνω στα καλά μας,
παρά τις ταλαιπωρίες τα νιάτα πάντα ανθίζουν. Νέα παλληκάρια και αυτοί,
λεβέντες, είχανε στερηθεί τη γυναικεία παρουσία, άρχισαν τα βλέμματα από μακριά
και τα χαμόγελα με τους φρουρούς αναμεσά μας…"
Η ίδια σκηνή και το ίδιο ερωτικό βλέμμα με λαχτάρα και απόγνωση είναι
σε μια ανάλογη σκηνή στην ταινία «ΤΑ ΠΕΤΡΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ» του Παντελή Βούλγαρη για την οποία
αναρωτιέται η Ντόρα όταν την είδε μετά από πολλά χρόνια:
"Πώς σκέφτηκε να τη
βάλει αυτή τη σκηνή ο άνθρωπος. Να του την αφηγήθηκε κάποια από αυτές που ήταν
τότε μαζί μας;" [2]
Αυτά λοιπόν και λίγα είναι. Το βιβλίο πρέπει να το διαβάσετε. Βέβαια είμαι σίγουρος ότι θα το διαβάσετε
πολλές φορές, τόσο δυνατό είναι!!
Αντωνία μας χίλια μπράβο και σε
ευχαριστούμε.
[1] Εντύπωση μου έχει
κάνει ο ισχυρισμός του φίλου Δημήτρη Κουκουλά στο βιβλίο του ΟΙ ΑΡΙΣΤΕΡΙΣΤΕΣ, που
είναι ένα γλυκόπικρο χρονικό της μεταπολιτευτικής ουτοπίας μας, όπως το
χαρακτηρίζει εύστοχα ο ίδιος ο συγγραφέας, ότι ο κύριος λόγος της πολυδιάσπασης των γκρουπούσκουλων ήταν ο έρωτας. Αστείο φαίνεται κι όμως έτσι είναι. Απόλαυση είναι πώς τα γράφει και τα
κριτικάρει: "…μέσα σε αυτό τον παφλασμό των διασπάσεων της Άκρας Αριστεράς να
μην κουράζεστε να ψάχνετε τους λόγους. Πάντα ταπεινοί είναι και ματαιόδοξοι,
ερωτικά πάθη και μισαλλοδοξίες. Αν ξαναγραφόταν π.χ. η ιστορία του επαναστατικού
κινήματος και των διασπάσεων του, μέσα από το πρίσμα «η γυναίκα ως αντικείμενο πόθου»,
νομίζω πως θα χυνόταν πολύ μελάνι. Μόνο που η θεωρητική δεινότητα των διασπαστών
κατορθώνει και τις επενδύει με ιδεολογικά προσχήματα αγεφύρωτων τάχαμου
διαφορών και διεκδίκησης της ορθότητας…"
[2] Αχ ρε Αντωνία τι μου
θυμίζεις. Το γυμνάσιο μας τότε ήταν
μικτό, θηλέων και αρρένων αλλά .αλλού τα αγόρια κι
αλλού τα κορίτσια, ακόμα και στο προαύλιο.
Να μην τα πολυλογώ κάθε γιορτή που μας πήγαιναν στο Άγιο Σπυρίδωνα, στη μια πλευρά
εμείς στην άλλη τα κορίτσια, τέτοια βλέμματα ανταλλάσσαμε εν μέσω των φυλάκων καθηγητάδων. Κι όμως αν
και τόσο διαφορετικές οι συνθήκες, τα βλέμματα τα ίδια, με λαχτάρα και κρυφή αδημονία και προσμονή να γίνουμε μεγάλοι.