Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΣΙΡΙΔΗΣ

 Α.- ΓΕΝΙΚΑ, ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΘΕΜΑ

Λυπάμαι που όλοι οι Έλληνες έχουν γνώμη για το σκοπιανό αλλά δεν έχουν γνώση. 

Το ίδιο βέβαια συμβαίνει και με τους από εκεί "μακεδόνες" των Σκοπίων που έχουν κι αυτοί την τύφλα τους ακόμα και για την δική τους ιστορία. 

Λυπάμαι που υπάρχει τέτοια άγνοια και που εξ αιτίας αυτής της έλλειψης πληροφόρησης δυο λαοί φτάνουν να βρίζουν ή να περιφρονούν ο ένας τον άλλον παρ' όλο που είναι ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΜΕΝΟΙ να είναι γείτονες ες αεί.

Δεν κάνω τον έξυπνο, οι πληροφορίες μου για την Ιστορία δεν είναι αποκαλύψεις του στυλ Λιακόπουλου, ούτε ξέρω πράγματα που τα κρύβουν τα επίσημα κράτη, άρα εγώ κατέχω την αλήθεια. Αυτά που ξέρω είναι όσα είναι ΚΟΙΝΩΣ ΑΠΟΔΕΚΤΑ από όλους και από Έλληνες και από Βούλγαρους και από Σκοπιανούς και από ΟΛΟΥΣ. Όλοι ξέρουν την ίδια Ιστορία ακόμα κι αν έχουν ελάχιστες αποχρώσεις οι ερμηνείες αυτών των γεγονότων από ιστορικό σε ιστορικό. Και αν αυτή η ΚΟΙΝΗ γνώση, η καταγεγραμμένη σε όλα τα βιβλία [π.χ. για εμάς στην "Ιστορία του Ελληνικού Έθνους" της Εκδοτικής Αθηνών υπό την επίβλεψη της Ακαδημίας Αθηνών] γινόταν ΕΠΙΚΑΙΡΗ και ΚΤΗΜΑ όλων των ενδιαφερομένων και από τη μια και από την άλλη πλευρά των συνόρων τότε δεν θα υπήρχε πρόβλημα.

Πολύ επιγραμματικά καταδεικνύω τη μόνη λύση που θα μπορούσε να υπάρξει και που είναι αυτή που τελικά θα επικρατήσει:

... Β.- ΤΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ ΕΝΟΣ "ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ"

Κατ' αρχήν, ας ξεκαθαρίσουμε κάτι: Αυτοί οι βόρειοι γείτονές μας είναι "Μακεδόνες" όχι βέβαια οι Αρχαίοι, όμως είναι "Μακεδόνες"
από τον 19ο αιώνα όταν δημιούργησαν τέτοια συνείδηση και όταν από το 1893 [δεν είναι λάθος, δεν είναι 1983 ούτε 1948, μιλάμε για το 1893 προς το τέλος του 19ου αιώνα] διακήρυξαν την νέα [τότε] εθνική τους ταυτότητα με μια διακήρυξη που είχε την προμετωπίδα "Η Μακεδονία στους Μακεδόνες". Δηλαδή η γιαγιά της γιαγιάς του σημερινού νεαρού σκοπιανού, όταν γεννήθηκε και μεγάλωσε στα τέλη του 19ου αιώνα έμαθε ότι είναι Μακεδόνισσα σε αντίθεση με τους αλλόγλωσσους και αλλόφυλους γείτονές της των διπλανών χωριών ή της διπλανής γειτονιάς που ήταν Έλληνες-Γραικομάνοι ή Βούλγαροι ή Σέρβοι ή Αλβανοί. Η διακήρυξη του 1893 ήταν κατάληξη μιας μακράς διαδικασίας που ξεκίνησε γύρω στο 1877 με τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο και την ουσιαστική διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Είχαν μεσολαβήσει προσπάθεια της Βουλγαρίας να εγκατασταθεί στα εδάφη αυτά [με τη βοήθεια της Ρωσίας και με τη συνθήκη του Αγίου Στεφάνου], της Ελλάδας που έκανε πόλεμο στην Τουρκία το 1897 αλλά απέτυχε, και της Σερβίας που είδε ότι χάνει την περιοχή και άρχισε να διεισδύει και εκείνη. Αλβανία δεν υπήρχε αλλά οι Αλβανοί της περιοχής είχαν κι εκείνοι τις βλέψεις τους καθώς ήταν κλεφταρματωλοί ή πασάδες και μπέηδες με την κάλυψη των Οθωμανών. 

Ο τρόπος που διάλεξαν οι συγγραφείς της διακήρυξης [που ήταν κατά βάση Βούλγαροι αλλά μετείχαν και ελάχιστοι Έλληνες και Σέρβοι ή και Βλάχοι και Αλβανοί] δημιουργούσε μεν εθνότητα όμως την έβαζε να στέκεται σε ξύλινα πόδια καθώς χρησιμοποιούσε "κλεμμένο" όνομα. Ήταν Σλάβοι που για να ξεχωρίσουν από τους Βούλγαρους θέλησαν να προσδιοριστούν με διαφορετικό όνομα και βρήκαν εύκολο το "Μακεδονία" και "Μακεδόνες" που τους κάλυπτε γεωγραφικά και που μπορούσε να ενοποιήσει και Έλληνες και Βούλγαρους και Σέρβους ακόμα και Αλβανούς έτσι ώστε η περιοχή να αναπτυχθεί εθνικά όχι διαμελιζόμενη στις γύρω κρατικές ή εθνικές οντότητες αλλά σαν ανεξάρτητο νέο κράτος-έθνος. Η διακήρυξη που έλεγε "Η Μακεδονία στους Μακεδόνες" έριχνε την ιδέα ότι αντί να διαμελιστεί η περιοχή καλύτερα θα ήταν να ανεξαρτητοποιηθεί σαν μια ενότητα με το όνομα Μακεδονία και χωρίς φυλετικές και θρησκευτικές διακρίσεις. Μακεδόνες θα ήταν όλοι οι κάτοικοι είτε ήταν Σλάβοι, είτε Βούλγαροι ή Σέρβοι, είτε Βλάχοι, είτε Έλληνες, είτε Αλβανοί, είτε και Τούρκοι ακόμα. Στόχος ήταν η αυτόνομη παρουσία που είχε ανάγκη και από ένα έθνος να την στηρίζει. Έτσι λοιπόν όποιος προσχωρούσε στην "ΙΔΕΑ" γινόταν Μακεδόνας, ΕΘΝΙΚΑ ΜΑΚΕΔΟΝΑΣ.

Να μην φανεί σε κανέναν παράξενο όλο αυτό. Έτσι σχηματίζονταν τα "έθνη" τον 18ο και 19ο αιώνα. Και το ελληνικό έθνος δεν υπήρχε τον 17ο αιώνα, και το όνομα Ελλάδα ή Γραικία ήταν αντικείμενο διαπραγμάτευσης ανάμεσα σους ρωμιούς ή ελληνόφωνους διαφωτιστές του τέλους του 18ου αιώνα. Το δικό μας έθνος συγκροτήθηκε στα απελευθερωμένα εδάφη από ρωμιούς και Φαναριώτες και αλβανούς [ή αρβανίτες] και βλάχους και ολίγους σλάβους. Δεν ήταν τα έθνη ζήτημα DNA αλλά πολιτικής απόφασης των λαών που ζητούσαν ελευθερία και δικαιοσύνη. Τα έθνη ήταν ιδέα που άνθισε με την Γαλλική Επανάσταση και μέσα από την ίδέα του έθνους κινήθηκαν οι λαοί για να βρουν ελευθερίες. Αργότερα το "εθνικό" ιδεώδες έγινε απλό εργαλείο στα χέρια των κρατών και το τέλος του 19ου αιώνα αυτός ο εθνικισμός των "Μακεδόνων" γεννήθηκε ακριβώς μέσα στην κατάπτωση του εθνικού ιδεώδους, τότε δηλαδή που αντί για εργαλείο απελευθέρωσης των λαών είχε ήδη μετατραπεί σε εργαλείο κρατικών επεκτάσεων ή ακόμη και γενοκτονιών. 

Οι συντάκτες της διακήρυξης έβαλαν μέσα σε αυτήν πολλά ιδανικά, που τα πίστευαν οι άνθρωποι, δεν ήταν πράκτορες ούτε βαλτοί. Υπήρχαν και πράκτορες [της Βουλγαρίας] αλλά αυτοί είδαν ότι οι κινηματίες το πάνε αλλού κι όχι σε ένα προθάλαμο της Βουλγαρικής επέκτασης και έφυγαν φτιάχνοντας άλλη οργάνωση με έδρα τη Σόφια. Οι δημιουργοί της νέας εθνότητας των Μακεδόνων και κλέφτες ενός ιστορικού δικού μας ονόματος, κατάφεραν να ξεσηκώσουν τους Σλάβους της περιοχής της Μακεδονίας και να επαναστατήσουν το 1903. Η αιματηρή τους επανάσταση καταπνίγηκε από τους Τούρκους με τη βοήθεια ή ανοχή των Ελλήνων των Βουλγάρων και των Σέρβων που ήθελαν τη περιοχή δική τους και όχι ανεξάρτητη. Σαν κράτη είχαν δίκιο. Η ιδέα των "μακεδόνων" ήταν ρομαντική και ανεφάρμοστη την τότε εποχή. Ήθελαν επανάσταση που να την κάνουν μόνοι χωρίς τη βοήθεια ούτε των Μεγάλων Δυνάμεων του κόσμου ούτε των Μικρών Δυνάμεων της βαλκανικής. Από την άλλη η Ελλάδα δικαίως ζητούσε απελευθέρωση της ελληνικής Μακεδονίας [είχε βλέψεις και για την Κωνσταντινούπολη εκείνη την εποχή] κι οι Βούλγαροι δικαίως από την πλευρά τους διεκδικούσαν ως εθνικά τους εδάφη μέρη που τα κατοικούσαν Βούλγαροι που μιλούσαν Βουλγαρική γλώσσα [έστω και σαν ιδίωμα] αλλά και οι Σέρβοι, ως κατ' εξοχήν Σλάβοι, ήθελαν τα εδάφη των Σλάβων της Βαλκανικής. Η επανάσταση του Ίλιντεν του 1903 ξύπνησε τους εθνικισμούς των γειτόνων και το διάστημα 1904-1908 διεξήχθη ένας σκληρός αγώνας [κυρίως ανάμεσα σε Έλληνες και Βούλγαρους] μέσα στο Τουρκικό τότε έδαφος της Μακεδονίας, για την πολιτιστική κυριαρχία στον χώρο που θα πρόκρινε και την επερχόμενη πολιτική και εδαφική.

Οι επαναστάτες δημιουργοί της νέας εθνότητας είχαν οράματα σοσιαλιστικά, μιλούσαν για κοινωνική δικαιοσύνη, ελευθερία κλπ. και όλα αυτά τα περιέλουζαν με ένα κλεμμένο όνομα (Μακεδονία) που τους φαινόταν καλό όχημα αλυτρωτισμού [από την Τουρκία αρχικά]. Ήταν όμως καταδικασμένοι σε αποτυχία. Το όραμά τους δεν ευδοκίμησε, η κατάσταση όμως που δημιούργησαν [η νέα εθνότητα] έμεινε σαν θρύλος, σαν ιστορία, σαν μαρτυρία ότι αυτό το έθνος υπάρχει, έχει τους μάρτυρές του κι έχει και τους αγώνες του. Μπορεί να μην υπάρχει ούτε γραπτή μαρτυρία ούτε καν μια οποιαδήποτε αναφορά σε μακεδονικό έθνος πριν το 1870, όμως από το 1903 και μετά υπάρχουν πλέον φανατισμένοι κάτοικοι της περιοχής που νιώθουν αδικημένοι, απόγονοι ηρώων και δικαίων ανθρώπων και ζουν με το όνειρο μιας μελλοντικής ελευθερίας που τους ήρθε ξαφνικά και απροειδοποίητα το 1992 και δεν ξέρουν πως να την χειριστούν.

..... Γ.- Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ

Από τη στιγμή εκείνη και μετά το πρόβλημα είχε δημιουργηθεί και κάποτε θα το βρίσκαμε μπροστά μας κι εμείς και αυτοί. Αποφεύχθηκε το πρόβλημα το 1912-13 όταν με τους Βαλκανικούς πολέμους η περιοχή μοιράστηκε ανάμεσα σε Έλληνες, Βούλγαρους και Σέρβους. Οι Σέρβοι ονόμασαν την νότια επαρχία τους "Βαρδαρία - Βαρντάρσκα" και όχι βόρεια Μακεδονία και έτσι πρόβλημα δεν υπήρξε μέχρι τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Εκεί οι ντόπιοι Σλαβομακεδόνες, που από τους παππούδες τους κι όλας ήξεραν ότι είναι "μακεδόνες" και ότι μιλούν "μακεδονικά" και όχι Βούλγαροι που μιλούν μια βουλγαρική διάλεκτο, βγήκαν στο βουνό σαν παρτιζάνοι, άλλοι στο πλευρό του Τίτο κι άλλοι στις τάξεις του ΕΑΜ και ΚΚΕ. Στόχος τους η ελευθερία αλλά και η εθνική αποκατάσταση. Η ελευθερία διακηρυγμένη, η εθνική αποκατάσταση σαν κρυφός πόθος. Και με την απελευθέρωση, το 1948, ο Τίτο τους αναγνώρισε σαν εθνότητα με το όνομα Μακεδονία. Τότε πλέον βγήκε το πρόβλημα στην επιφάνεια και επί 50 περίπου χρόνια η Ελλάδα το αντιμετώπιζε με διαβήματα κλπ. αλλά μη μπορώντας να κάνει τίποτα ουσιαστικό. Το 1992, με την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, το πρόβλημα έγινε εκρηκτικό.

Και οι ταρζανιές των εθνικιστών που επί 15 χρόνια αποκαλούν το κράτος των βορείων γειτόνων "κρατίδιο" [λες κι εμείς δεν είμαστε κρατίδιο για τους Τούρκους κατ' αναλογία] και κρατούν αδιάλλακτη και ανιστόρητη στάση, κατάφεραν να κάνουν όλο τον κόσμο να αποκαλούν τη Σλαβομακεδονία σκέτα Μακεδονία.

..... Δ.- ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΤΩΡΑ

Μόνη λύση ο συμβιβασμός. Αυτοί είναι Μακεδόνες γιατί έτσι ονομάζονται κι έτσι νιώθουν εδώ και 5-6 γενιές τουλάχιστον, δηλαδή σε μεγάλο βάθος χρόνου. Όμως είναι και Σλάβοι. Το "Σλαβομακεδονία" που ήταν και το καλύτερο και ακριβέστερο όνομα χάθηκε κάπου στις διαδικασίες και στις ανόητες αντιπαλότητες άσχετων εθνικοφρόνων. Το "Νέα Μακεδονία" ή το "Μακεδονία-Σκόπια" ή "Σκοπιανή Μακεδονία" είναι οι μέσες λύσεις. Και παράλληλα η αναγνώριση από την Ελλάδα της δικής τους νεομακεδονικής εθνότητας και γλώσσας. Γιατί αυτό που τους νοιάζει ιδιαίτερα είναι η εθνική τους ταυτότητα που ακόμα παίζεται και δεν έχει κατοχυρωθεί διεθνώς. Η δική μας αμφισβήτηση δεν είναι μόνο προσβλητική για τα αισθήματά τους αλλά -ακόμα περισσότερο- είναι βαθιά διαλυτική της συγκολλητικής ουσίας που τους συνέχει. Αμφισβητώντας το όνομά τους είναι σαν να λέμε πως δεν υπάρχουν, πως είναι Βούλγαροι ή Σέρβοι γιατί λαός που δεν έχει όνομα δεν είναι λαός. Πρέπει λοιπόν να συμφωνήσουμε μαζί τους πως θα λέγονται μεν Μακεδόνες με επιθετικό προσδιορισμό που να τους ξεχωρίζει από τους Έλληνες Μακεδόνες, ταυτόχρονα όμως πρέπει να τους διαβεβαιώσουμε ότι θα αναγνωρίσουμε την "νεομακεδονική" τους ταυτότητα και τη "Νεομακεδονική" τους γλώσσα σαν εθνική ταυτότητα και γλώσσα διαφορετική από εκείνες των γειτόνων τους [των Βουλγάρων δηλαδή που αυτό τους νοιάζει]. Και η διαμάχη θα λήξει εκεί και θα λήξει εύκολα.

Αρκεί να καταλάβει ο κάθε λαός τι ακριβώς θέλει ο άλλος, κι όχι να τρέφεται με ψέμματα που οδηγούν σε ύβρεις και προσβολές. Δεν είναι γύφτοι, δεν είναι παρακατιανοί. Είναι περήφανοι Σλάβοι που ξεσηκώθηκαν το 1903 κατά των Τούρκων και πρώτοι πρόβαλαν στην Βαλκανική αξίες πανανθρώπινες περί ισότητας και ελευθερίας. Θέλησαν να είναι ανεξάρτητοι από Ελλάδα και Βουλγαρία και Σερβία γιατί δεν ήθελαν να υπαχθούν σε καθεστώτα μοναρχικά, αυταρχικά, άδικα, όπως ήταν τα καθεστώτα των βαλκανικών χωρών τότε. Να τους αναγνωρίσουμε αυτό που τους ανήκει.

Κι εμείς θέλουμε να μην μας τρελάνουν. Ναι μεν χρησιμοποίησαν το "Μακεδονία" σαν όχημα για να ξεχωρίσουν αλλά δεν θα αρχίσουμε τώρα να κάνουμε εξετάσεις DNA για να μάθουμε αν οι Μακεδόνες ήταν ή όχι ελληνικό φύλο, αν ο Αριστοτέλης ήταν δάσκαλος ξένων γλωσσών ή φιλόσοφος και αν στην Περσία εκστράτευσαν "οι έλληνες πλην Λακεδαιμονίων" ή όχι. Μα τέλος πάντων ξέρει κανείς ένα λαό που όταν κατακτούσε ξένες χώρες τους μετέδιδε μια ξένη γλώσσα και ένα ξένο πολιτισμό; Ας αφήσουμε τους αρχαίους Μακεδόνες στην ησυχία τους. Εξ άλλου οι Νότιοι Έλληνες έχουν πολλά για να κατηγορήσουν τους ομόφυλούς τους και πολιτικά καθυστερημένους βόρειους έλληνες. Ας μας αφήσουν να κατηγορήσουμε ελεύθερα τον Αλέξανδρο ή τον Φίλιππο όπως ο Δημοσθένης ή ο Φιλώτας ή όπως οι Νότιοι οπαδοί φωνάζουν Βούλγαρους τους Παοκτζήδες. Ακριβώς επειδή τους θεωρούν έλληνες γι αυτό το "βούλγαροι" για τους Παοκτσήδες και το "Τούρκοι" για τους Αεκτσήδες είναι βρισιά.

Ας ξαναγυρίσουμε λοιπόν στο θέμα μας. Υπάρχουν πολλά στοιχεία που δείχνουν ότι οι Μακεδόνες δεν είναι κατασκεύασμα του Τίτο αλλά γέννημα των κατοίκων της γεωγραφικής Μακεδονίας στα τέλη του 19ου αιώνα. Τα στοιχεία είναι γνωστά, δεν προέρχονται από αποκαλύψεις είναι γραμμένα γλαφυρά στην Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Δικαίωμα λοιπόν στο όνομα έχουν. Και δικαίωμα να είναι εθνότητα έχουν επίσης καθώς αυτό το δικαίωμα το απέκτησαν μέσα από την ιστορική τους διαδρομή με αγώνες και θυσίες. Κι εμείς έχουμε δικαίωμα στο όνομά μας που είναι η ψυχή μας. Ας πάμε λοιπόν σε ένα συμβιβασμό που θα είναι όχι μόνο δίκαιος αλλά επί πλέον και πολύ χρήσιμος και γι αυτούς και για μας.