ΤΟ ΑΡΓΟ ΜΠΑΣΙΜΟ ΤΟΥ ΦΙΝΤΕΛ

       Εφημερίδα ΕΠΟΧΗ

         

 

     O Φιντέλ Κάστρο εκτός από την Κούβα και την επανάσταση είχε μια ιδιαίτερη σχέση με τον αθλητισμό. Αγάπησε το μπέιζμπολ και λάτρεψε το μπάσκετ, το οποίο χαρακτήριζε αντάρτικο υπογραμμίζοντας ότι είναι η τέλεια προπόνηση για τον ανταρτοπόλεμο. Στον βιογράφο και δημοσιογράφο της New York Times, Ταντ Σουλτς είχε πει ότι η προνοητικότητα, η ταχύτητα και η επιδεξιότητα που απαιτούνται για το μπάσκετ ήταν παραπλήσιες των δεξιοτήτων που χρειάζονται για την επανάσταση. Το έχουν οι κουβανοί επαναστάτες να «ανακατεύουν» τον αθλητισμό με την επανάσταση, καθώς και ο Χοσέ Μαρτί –εθνικός ήρωας και σύμβολο του αγώνα για την ανεξαρτησία της Κούβας– λάτρευε το ποδόσφαιρο και έλεγε ότι οι προσποιήσεις στο ποδόσφαιρο είναι σαν τις αναγκαίες τακτικές των επαναστατικών αγώνων!

 Η άθληση ως δικαίωμα

 «Η άθληση είναι δικαίωμα όλων των ανθρώπων και όχι μόνο των πλουσίων», υποστήριξε ο Κάστρο από τη πρώτη μέρα που οι επαναστάτες ανέλαβαν την εξουσία στην Κούβα. Και δεν έμεινε στα λόγια. Το 1961, μόλις δύο χρόνια μετά την ανάληψη των ηνίων της χώρας, δημιούργησε το Εθνικό Ινστιτούτο Αθλητισμού και Φυσικής Εκπαίδευσης, που είχε την ευθύνη στον τομέα των σπορ στη χώρα. Υπό την αιγίδα του άρχισαν προγράμματα άθλησης και εκπαίδευσης που εξελίχθηκαν σε αθλητικά σχολεία και στα οποία αποδίδεται η ανεύρεση και η «δημιουργία» σπουδαίων πρωταθλητών που άρχισε να αναδεικνύει η Κούβα από το δεύτερο μισό του περασμένου αιώνα. Στίβος, μπάσκετ, μπέιζμπολ, γυμναστική και βόλεϊ μπήκαν σε ειδικά σχολεία, διαμορφώνοντας εξαιρετικούς αθλητές, ενώ η χώρα δημιούργησε τη δική της «σχολή» και εξελίχθηκε σε υπερδύναμη και στην πυγμαχία. «Τι αξίζει ένα εκατομμύριο δολάρια μπροστά στην αγάπη οκτώ εκατομμυρίων Κουβανών;», θα πει ο μεγάλος Τεόφιλο Στίβενσον, τρεις φορές Ολυμπιονίκης πυγμαχίας βαρέων βαρών από το 1972 έως το 1980, όταν αρνήθηκε να υπογράψει επαγγελματικό συμβόλαιο και μια ενδεχόμενη αναμέτρησή του με τον Μοχάμεντ Άλι.

 Τίνος είναι το “euro step”;

  Είναι ενδεικτικό ότι σχεδόν το 95% των Κουβανών έχει συμμετάσχει σε κάποια μορφή οργανωμένου αθλητισμού ή άσκησης, από τα παιδιά που αρχίζουν μαθήματα φυσικής αγωγής μέχρι τις ηλικιωμένες γυναίκες που προπονούνται στο τάι τσι.

Ο Φιντέλ Κάστρο δεν ήταν απλά παρατηρητής ή φίλαθλος των σπορ. Δεν έχανε ευκαιρία να παίρνει μέρος σε αγώνες κυρίως μπάσκετ, μπέιζμπολ, αλλά και πινγκ πονγκ πολλές φορές. Ο αστικός μύθος που «κυκλοφορεί» ακόμα και σήμερα στην Κούβα θέλει τον Κουβανό ηγέτη να εφάρμοσε πρώτος σε ματς την κίνηση “euro step” (αργό μπάσιμο). «Αφού αναλάβαμε την εξουσία, το 1959, ο Φιντέλ συνήθιζε να χαλαρώνει παίζοντας μπάσκετ με φίλους, αλλά και συμβούλους. Νομίζω ότι εκείνη την εποχή άρχισε να χρησιμοποιεί την κίνηση που αργότερα ονομάστηκε “euro step”. Ωστόσο, αυτή δεν έγινε καθολικά αποδεκτή. Ο Τσε, ειδικά, είχε κάποιες σημαντικές αντιρρήσεις για λόγους που ακόμα δυσκολεύομαι να κατανοήσω πλήρως», θα πει ο Ραούλ Κάστρο, ενώ ο κομαντάντε Τσε Γκεβάρα σε συνέντευξή του σχολίασε το «αργό μπάσιμο» του συντρόφου του λέγοντας: «Ο Φιντέλ στους αγώνες μπάσκετ που παίζει συχνά, έχει αρχίσει να χρησιμοποιεί μια νέα κίνηση, την οποία αποκαλεί απλώς ''το βήμα''. Είναι αδιαμφισβήτητα αποτελεσματική, ωστόσο η αξία της είναι επίσης αδιαμφισβήτητη; Ως επαναστάτες, δεν πρέπει να δίνουμε προσοχή μόνο στους σκοπούς, αλλά και στα μέσα. Ανησυχώ, επειδή αυτή η λάμψη και η μεγαλοπρέπεια δεν αρμόζει στον επαναστάτη ηγέτη. Περισσότερο τον κρατάει μακριά από αυτούς που έχουν πιαστεί στις αλυσίδες μιας αμαυρωμένης από καταπίεση και οικονομικές διαμάχες ζωής. Ναι, οδηγεί σε ένα καλάθι, αλλά με ποιο κόστος στην αλληλεγγύη;».

Στον άτυπο, μπασκετικό, διάλογο, παρενέβη και ο Ραούλ Κάστρο αναφέροντας: «Όλοι γνωρίζαμε ότι ο Τσε ήταν ο πιο ιδεολόγος από τους δύο, αλλά δεν είμαι σίγουρος ότι κάποιος από εμάς είχε συνειδητοποιήσει πόσο μεγάλο ήταν το χάσμα ανάμεσα σε αυτόν και τον Φιντέλ, πριν από αυτό. Πολλοί απλά σκεφτήκαμε, “είναι απλώς μια μπασκετική κίνηση”, αλλά ο Τσε το εξέλαβε ως ενδεικτικό της απομάκρυνσης από τα επαναστατικά ιδεώδη. Δεν είμαι σίγουρος ότι πολλοί καταλάβαμε πραγματικά πώς φτάσαμε σε αυτό το σημείο. Ωστόσο, αυτή η κίνηση ήταν μεγάλο σημείο διαμάχης».

 Υστεροφημία

 

Πολλά χρόνια μετά ένας εκ των κορυφαίων προπονητών μπάσκετ ο Γκρεγκ Πόποβιτς μίλησε για το «αργό μπάσιμο» του Κάστρο: «Ως σύμβολο, ο Κάστρο ήταν αναμφισβήτητα σπουδαίος. Αντιπροσώπευσε την ελπίδα και την ελευθερία σε πολλούς Λατινοαμερικανούς που είχαν αγανακτήσει με την ηγεμονία των Ηνωμένων Πολιτειών στην περιοχή και με τον τρόπο που αυτή επετεύχθη, μέσω οικονομικών και πολιτικών μηχανορραφιών, οι οποίες σχετίζονταν περισσότερο με τα αμερικανικά συμφέροντα παρά με αυτά της ζωής τους. Ωστόσο, ο Κάστρο δεν ήταν σύμβολο, αλλά άνθρωπος και ως άνθρωπος έχει πολλές απαντήσεις να δώσει. Η έμπνευση του euro step σημαίνει ότι η υστεροφημία του θα είναι πάντα συνδεδεμένη με αυτή του NBA, αλλά ευτυχώς, αυτή η καινοτομία είναι πολύ λιγότερο διφορούμενη από ίσως οποιαδήποτε άλλη πτυχή της κληρονομιάς του».